Al sinds januari stond het in m’n agenda: in augustus naar de heide in Den Haag!
Heide in Den Haag? Is er hei in Den Haag dan?!
Ja, ook Den Haag heeft een klein stukje heide. En niet één, maar zelfs twee of drie! Je moet alleen wel even weten waar die Haagse heide dan precies zit, want je komt er niet ‘zomaar’ en maar weinig mensen kennen het.

Heide in Den Haag

De mooiste plek om bloeiende heide in Den Haag te zien is Solleveld, maar één van de ‘makkelijkste’ plekken om heide in het Haagsche te zien is Wapendal.
Wapendal?
Ja, zelfs als je in Den Haag woont zal er niet direct een belletje gaan rinkelen bij het woord Wapendal.
De meeste mensen kennen het helemaal niet. Sterker nog, vrijwel niemand kent het. Alleen als je er toevallig vlakbij woont.

Onbekende Haagse heide

Of… als je als fotograaf, natuurliefhebber of blogger het toevallig eens ergens gelezen hebt en dacht: als ik hier een foto van post kom ik met iets ‘unieks’!

Want ja, om eerlijk te zijn: dat dacht ik. En dat is ook een beetje zo. Want haast niemand weet dat er heide is in Den Haag. Niet alleen mensen van buiten niet, ook Hagenaars en Hagenezen niet. Er is ook weinig over te vinden. Dit kleine stukje heide is dus echt nog een geheimpje. Net als nog een andere (nog mooiere!) heide, maar dat komt zo.

Waar is die geheime Haagse heide dan precies?

Waar ligt Wapendal?

Wapendal is het dus. Wapendal is één van de plekken waar je heide in bloei kunt zien. De heide in natuurgebied Solleveld lijkt me mooier, maar dit blog gaat over de heide in Wapendal, ook wel ‘het heitje’ genoemd.

Wapendal is een beschermd natuurgebied in Den Haag, tussen Scheveningen en Kijkduin, relatief dichtbij Kijkduin. Het ligt op een oud duin en is relatief klein, maar maakt onderdeel uit van Nationaal Park Hollandse Duinen.

Het kleine en onbekende natuurgebied Wapendal.

Het gebied(je) grenst aan de Bosjes van Pex maar hoort bij het Westduinpark en de Bosjes van Poot. Het ligt echter wel een behoorlijk stukje los van het Westduinpark. Ook al hoort het bijelkaar, het grenst niet direct aan elkaar.

Samen met het Westduinpark vormt Wapendal een Natura 2000 gebied.

Natura2000 gebied

Samen met het Westduinpark vormt Wapendal een Natura2000 gebied, een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden waar Nederland er 161 van heeft. Op de website Natura2000 staat dat je in Wapendal struikheivegetatie vindt.

Struikhei

Struikhei (oftewel Calluna vulgaris) is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae) lees ik op Wikipedia. Deze soort heide komt in heel Europa voor, maar het meest in Midden-Europa en Noord-Europa.

In de negentiende eeuw is struikhei door Schotse immigranten meegenomen naar Canada en zodoende heeft het zich van daaruit ook over Noord-Amerika verspreid. Maar goed, in Nederland zie je het dus ook veel. En ja, zelfs in Den Haag dus een beetje. Maar waar moet je zijn?

Waar moet je zijn?

Daal en Bergselaan

Google Maps heeft nog geen weet van Wapendal. Wellicht dat het in de toekomst beter wordt aangegeven op de kaart, maar nu vind je het niet. Hoe kom je er dan? Nou, door te kijken naar de straten rondom. Dat zijn de Daal en Bergselaan, de Ridderspoorweg en de Ereprijsweg. Wapendal ligt er precies tussen. In Google Maps zie je dat dit stukje, vlakbij de Bosjes van Pex, groen is op de kaart.

Wapendal ligt precies tussen de Daal en Bergselaan, de Ridderspoorweg en de Ereprijsweg.

Kijk, er zit ook een B&B bij Wapendal: B&B Ereprijs op de Ereprijsweg, pal tegenover de hei.

Ridderspoorweg en Ereprijsweg

Wil je naar dit kleine stukje hei in Den Haag dan kun je voor het gemak de Ereprijsweg of de Ridderspoorweg aanhouden, want de Daal en Bergselaan (ik wil de hele tijd Berg en Dalselaan zeggen) is vrij lang; die loopt helemaal in een bocht rond de Bosjes van Pex. Eén gedeelte is wat bosrijker, maar wandel je het hele rondje dan zie je de heide vanzelf, vlakbij flats, waar je het eigenlijk niet verwacht.

Rondje rond de hei in Den Haag

Om eerlijk te zijn hoopte ik eigenlijk dat ik de hei óp kon, maar dat bleek niet het geval. Jammer, want dat is toch echt wel het leukste. Wellicht komt dat doordat het een beschermd natuurgebied is, maar er stond dus een hek omheen, en de deur in het hek zat op slot. Dat was een beetje pech hebben. Ik liet me er echter niet door ontmoedigen en wandelde dus maar een rondje om de kleine heide in Wapendal heen.

Klim dus niet over het hek, maar wandel er netjes omheen. Het zit niet voor niets op slot.

Ik heb het inmiddels even opgezocht en Wapendal is vanwege de kwetsbaarheid van de natuur inderdaad niet toegankelijk voor publiek. Laat de natuur hier dus met rust en bewonder het vanaf het pad eromheen.

Wat zie je in Wapendal?

In augustus (nu) zie je bloeiende paarse heide in Wapendal. Paarsroze. Verwacht echter geen gigantische heide met paars zover je oog reikt, want zo groot is het niet en zo heel veel heide zie je er nou ook weer niet. Ik had er iets meer van verwacht, maar toch was het wel even leuk om te zien!

Ik moest en zou een mooie heidefoto maken en mensen verrassen met de heide in Den Haag en dus wandelde ik een rondje.

Foto’s heide Den Haag

In dit blog zie je m’n foto’s van de Haagse heide in Wapendal. Omdat je de heide helaas niet op mag heb ik geen detailfoto’s. Een macrofoto van heide vind ik juist altijd zo mooi! Of van de heide bij zonsopkomst! De foto’s maakte ik allemaal van een afstand, gewoon met mijn iPhone XR.

Als je de foto’s bekijkt zou je desondanks toch bijna denken dat ik echt ergens midden op de hei liep, ver van de bewoonde wereld.

Rozenbottel en wilde lijsterbes

Behalve heidestruiken zag ik er ook rozenbottel (op de foto hierboven, wat je wel vaker in het duinen ziet) en wilde lijsterbes (op de foto hieronder). Ik dacht eerst dat het duindoorn was, maar dat heeft andere blaadjes.

Wapendal bezoeken

Wapendal verdient qua ligging misschien niet de schoonheidsprijs, het ligt gewoon tussen de flats en huizen in Den Haag, en het is ook geen plek om uren te wandelen, maar ik vond het leuk om van achter het hek toch mooie foto’s van de Haagse hei proberen te maken. Het was leuk om even te zien.

Voordeel is wel dat ook mensen in een rolstoel of met een kinderwagen zo vanaf de stoep toch een beetje van de heide kunnen genieten.

Klein rondje

Het gebied is maar 3,6 hectare, dus je wandelt maar een klein rondje. Verwacht dus geen wandeling van een paar kilometer. En nee, het zal niet de boeken in gaan als ‘de meest bijzondere wandeling die je ooit gemaakt hebt’, maar toch is het wel even mooi, juist in augustus, nu de heide in bloei staat. En misschien ook wel als je beseft dat dit beschermde natuurgebied zomaar ‘in de stad’ ligt, halverwege tussen Den Haag en Kijkduin.

Over een andere ‘geheime’ heide in Den Haag lees je verder naar onderen.

Geheime hei in Den Haag

De enige andere mensen die ik bij deze ‘geheime’ hei in Den Haag tegenkwam(en) was een ouder echtpaar dat met een baby in de kinderwagen rondwandelde(n). Verder zullen alleen mensen die er wonen weten dat de heide hier in augustus mooi paars kleurt.

Shetland pony’s in Wapendal

Op het bord bij natuurgebied Wapendal zag ik dat er ook Shetlandpony’s in Wapendal grazen, een vorm van natuurlijke begrazing in plaats van machinaal, maar dat is alleen in de winter. Ik heb ze dan ook niet gezien.

Update: In de winter ben ik teruggegaan en spotte de Shetlandpony’s in de sneeuw.

Is de Haagse heide de moeite waard?

Is deze Haagse heide een must see? Nee, dat niet. Laat ik zeggen: ik zou er niet speciaal voor naar Den Haag komen (kom dan een keer voor andere natuur in Den Haag of check m’n andere blogs met tips in Den Haag) maar ben je in de buurt of bijvoorbeeld onderweg naar Kijkduin, dan is het een leuk ommetje. Update: de heide bij Solleveld is wél echt een must see!

Combineer de kleine heide eventueel met het Westduinpark of een drankje in de Bosjes van Pex.

Bosjes van Pex

Wapendal ligt direct naast de Bosjes van Pex wat ook leuk is om te bezoeken met kinderen in verband met de speeltuin Bosjes van Pex. Ook kun je er een klein stukje in het bos wandelen. Verder zijn er tennisbanen en sportvelden en er is een manege: Manege de Wildhoef. Bij de manage steek je de Daal en Bergselaan over en je bent er.

Restaurants in de Bosjes van Pex

Wil je na je korte rondje rond de heide even iets drinken in de Bosjes van Pex dan kan dat bij Bistro Berg en Dal (met heerlijke tuin!) of bij het kindvriendelijke Pex. Beide restaurants liggen verscholen in de Bosjes van Pex. Bistro Berg en Dal stond al heel lang op mijn lijstje en heb ik ook eindelijk uitgetest. Persoonlijk vond ik dit echt een heerlijk plekje! Het staat ook in dit blog met restaurants met tuin in Den Haag.

Overnachten bij Wapendal

Toevallig ontdekte ik dat er een B&B direct bij Wapendal zit: B&B Ereprijs op de Ereprijsweg. Het is een 2-persoons kamer/appartement met ontbijt. Wil je dus eens naar Den Haag of Kijkduin en vind je het leuk op een niet-toeristische plek te overnachten dan is dit wellicht een optie.
Ik was deze B&B al eens tegengekomen en dacht toen: wat een vreemde naam, maar nu ik de straatnaam weet snap ik het.

Heide bij de Van Leydenhof

Er zijn nog meer stukjes heide in Den Haag. Vlakbij Landgoed Ockenburgh (tip!) moet ook een stukje heide zijn, bij de Van Leydenhof. Op de website Haags Allerlei zag ik daar wat foto’s van, ook van mooie vlinders.

Een paar maanden geleden wandelde ik door het (toen prachtig groene) Sollebos en dat gaf Google Maps ook als de Van Leydenhof aan, net als het hyacintenbos bij Landgoed Ockenburgh, maar daar heb ik nog niet over geblogd. In dit stukje bos zag ik geen heide (op gegeven moment stond er een hek en mocht je niet verder), dus lees mijn tip hieronder even.

Heide in natuurgebied Solleveld

Behalve het Sollebos bestaat ook Solleveld nog. Solleveld is één van de duingebieden van Dunea en ook hier is heide te zien, meer dan in Wapendal!

Update september 2021: inmiddels bezocht ik ook de bloeiende heide bij Solleveld en die is veel mooier!

Solleveld is een kwetsbaar en bijzonder duingebied tussen Kijkduin en Monster. Het ligt iets ten zuiden van Kijkduin, bij de Westduinen, vlakbij de Zandmotor. Net als het Westduinpark en Wapendal is het onderdeel van Nationaal Park Hollandse Duinen. In Solleveld vind je enkele stukken open heide en een mooi paadje met heide aan weerszijden. Lees dit (nieuwe!) blog over de heide in Solleveld!

Ga jij de heide in Solleveld ontdekken?

Heide Solleveld bezoeken

Op Instagram zie ik nog maar een paar foto’s van de bloeiende heide in Solleveld: deze, deze en deze. Update: en deze foto van mij! Ook dit stukje Haagse heide is dus nog steeds een geheimtip. En dat terwijl het vlakbij Vakantiepark Kijkduin ligt!

Update: ik was 6 september 2021 op de Solleveld heide en het was nog prachtig! Zeker vroeg in de ochtend met de dauwdruppeltjes op de heide en de spinnenwebben!

Om de heide bij Solleveld op te mogen moet je een ticket voor natuurgebied Solleveld kopen, net zoals je dat voor Kijfhoek en Bierlap in Meijendel moet doen. Op de website van het Zuid-Hollands Landschap lees je er meer over. Als beschermer van het Zuid-Hollands Landschap betaal je de helft.

Een dagkaart voor Solleveld kost 2 euro en koop je via de website van Dunea.

Heide in Meijendel

Ook in natuurgebied Meijendel (bij Wassenaar) schijnt een klein stukje heide te zijn. En ja, ook daar was ik pas nog (ik maakte er onder andere deze mooie foto van de zonsondergang vanaf een uitzichtpunt in Meijendel), maar hei heb ik toen niet gezien. Wel zag ik gebieden waar Drentse heideschapen grazen, maar vanwege het broedseizoen waren de hekken van de leukste paadjes dicht.

Op zoek naar heide in Den Haag

Waar je dus precies moet zijn voor heide in Meijendel moet zijn weet ik niet, maar wellicht moet ik dat een keer aan de boswachter Boris, Marco of Gino vragen, een paar namen die ik tegenkwam. Ik zag dat die actief zijn op Instagram.

Nou, een leuke uitdaging om op één van de genoemde plekken eens naar heide te gaan speuren toch? Doe dat wel de komende weken, want in de herfst ben je te laat.

Wanneer staat de heide in bloei?

Heide bloeit meestal van begin augustus tot begin september. Soms eind juli al een beetje, soms in oktober zelfs nog, soms veel korter. Maar de tweede helft van augustus is meestal een mooie tijd. Na een natte zomer moet het overigens mooier zijn dan na een droge zomer. Update september 2021: dit jaar staat de heide er begin september nog mooi bij!

Augustus is de maand waarin de heide in bloei staat!

De eerlijkheid gebiedt me wel te zeggen dat als je niet in Den Haag woont het de moeite niet is om voor de heide naar Wapendal te komen, dan zijn er veeeeel mooiere heidegebieden in Nederland, maar woon je in Den Haag en ben je gewoon nieuwsgierig, fiets er dan eens langs. Wacht niet te lang, want nú staat het in bloei.

Mooiere heidegebieden in Nederland

Bekende heidegebieden in Nederland zijn er genoeg. Eén van de bekendste is de werkelijk práchtige Posbank (Veluwezoom), die ik aanstaande zaterdag hoopte te bezoeken met een vriendin, maar de regenkans is momenteel 70%, dus of dat ‘m wordt? Update heide: We stelden het uit en uiteindelijk bezocht ik de heide begin september. Hier zie je foto’s!

Tip: hier vind je een overnachting bij de Posbank, bijvoorbeeld bij Buitenplaats Beekhuizen in Velp; of in Rheden.

Mooie heideroutes

Ook op andere plekken is de heide prachtig, niet alleen op de Veluwe. Als kind kwam ik vaak op de heide in Bussum: de Bussumerheide. Niet te verwarren met de Brunssumerheide die me ook heel mooi lijkt, maar er zijn meer mooie heideroutes in Nederland. Volgens Natuurmonumenten zijn dit de mooiste heidewandelingen in Nederland.

Dit zijn de mooiste heideroutes volgens Natuurmonumenten.

Meer blogs en tips

Lees hier al mijn blogs over Den Haag en geniet niet alleen van heide, maar ook van bloesem in Den Haag! Of van het Hyacintenbos!

Lees hier al mijn blogs over Nederland.

Behalve op mijn blog deel ik ook vaak iets op Facebook, ook wat uiteindelijk niet altijd op mijn blog verschijnt. Leuk dus als je Follow my Footprints ook op Facebook volgt!

Wist jij dat Den Haag heide heeft? Had je wel eens van deze kleine Haagse heide gehoord? Of ben je misschien al ergens anders naar de hei geweest deze maand?