19 treinen in 20 dagen, 14 verschillende adressen, veel verschillende steden en 10 km lopen per dag. Hoe deed ik het allemaal met de kinderen en was het echt wel zo leuk? Het eerlijke verhaal over onze rondreis per trein!

Interrailen met kinderen

Goed, ik ben dus terug van mijn interrailtrip met de kinderen! Een kleine 3 weken reisden we per trein rond door Spanje. Een onvergetelijke ervaring!

TIP: tot en met 10 mei 2022 geldt er een mooie aanbieding: 50% korting op een Global Pass!

Hoe was het interrailen op zich? Hoe was het om het met de kinderen (een dochter van 11 en een zoon van 8) te doen? Hoe was het om als ouder alleen met ze rond te reizen met de trein?

Wat hebben we gezien en gedaan? Hoe deed ik het met de accommodaties, de treinen, de bagage, het eten en de hitte? En hoe deed ik het verder allemaal in m’n eentje met ze? En vonden ze zo’n rondreis nou écht leuk?

Het eerlijke verhaal over onze treinvakantie door Spanje!

Een mooie treinrondreis door Spanje

Vanuit Nederland reisden we na een nachtje in Brussel met een paar treinen via een prachtig traject door Zuid-Frankrijk naar Spanje, waar we het grootste deel van de reis doorbrachten. Vanuit Barcelona zakten we af en maakten een mooi rondje. We reisden door meer dan 20 Spaanse provincies.

Niet alleen door bekende streken als Catalonië, Andalusië en de costa’s, maar ook door minder bezochte regio’s als Castilië-La Mancha en Aragón.

Barcelona, Valencia, Madrid, Malaga, Sevilla, Córdoba en nog meer steden

Zonder reisgids bezochten we grote steden als Barcelona, Valencia en Madrid, maar ook kleinere en minder bekende steden en dorpen, en vooral veel mooie plekken in het zuiden van Spanje. Sommige steden daar had ik al eens bezocht, lang geleden, zoals Málaga, Sevilla, Córdoba en Ronda, maar andere plekken waren nieuw voor me.

De kinderen met hun fijne Quechua rugzakken.

19 treinen in 20 dagen

In 20 dagen namen we 19 treinen en cercanías (stoptreinen), maar ook lokale bussen, stadsbussen, toeristenbussen, metro’s en een enkele keer de taxi. We reisden zoals ik al zei met rugzakken, wat voor de kinderen de eerste keer was en voor mij ook alweer lang geleden.

Soms namen we een bus, om op plekken te komen waar geen treinen gaan. Deze route in een klein lokaal busje dat langs witte dorpjes in Andalusië naar Júzcar slingerde was iets bergachtiger dan ik voorzien had:

14 overnachtingsadressen en 5.000 foto’s

We sliepen op 14 verschillende plekken, liepen gemiddeld bijna 10 km per dag, zagen veel verschillende steden en dorpen en genoten van de mooiste landschappen onderweg. Ondertussen maakte ik meer dan 5.000 foto’s (gewoon op m’n iPhone, ik heb nog steeds een oude iPhone SE) en kwamen we ook nog tot rust.

Meereizen online

Via Facebook en Twitter reisden velen van jullie met ons mee. Omdat we geen vast plan hadden en ik zelf ook steeds niet wist hoe onze treinvakantie verder zou gaan en waar we de nacht erop zouden slapen was het leuk om ons te volgen en vonden velen het stoer dat ik dit in mijn eentje met de kinderen deed. In de blog Hoe was de interrail vakantie in Spanje? heb ik het grootste deel van de posts die ik op twitter zette al verzameld.

Overnachtingen onderweg boeken

Dat we niet alles vastgelegd hadden was eigenlijk niet zoals ik het bedoeld had (door tijdgebrek en andere stress was het boeken van overnachtingen vooraf er niet meer van gekomen) en dus was het best wel spannend (ja, soms ook wel een beetje eng), maar het lukte elke keer weer en uiteindelijk was het juist heel leuk. Elke keer als ik toch nog iets leuks vond voelde dat als een triomf.

Hotels, hostels en pensions

Overnachten deden we in hostels, hotels, pensions en appartementen, maar ook in een AirBnB-achtig iets en een oud klooster waar niemand was. Ik boekte bijna alles onderweg, via Booking.com. Ben je zelf ook onderweg dan is het het handigst om het via de app van Booking.com te doen (dat deed ik ook), maar via de banner op mijn site (hiernaast, aan de rechterkant, even naar boven scrollen, of, als je op mobiel kijkt, juist onder de blog) of via de link die ik net gaf kan het ook. Graag zelfs, dan doe ik al mijn werk als reisblogger niet voor niets. Ik heb deze reis ook gewoon zelf bekostigd.

Aankomst in Barcelona

Aan sommige plekken moesten de kinderen even wennen, vooral in het begin. Om half 12 ’s avonds kwamen we bij het eerste pension aan. Daar stonden we dan in hartje Barcelona voor een grote deur met tralies. Slechts uit een klein bordje bij de bellen bleek dat hier het pension moest zijn, zoals je dat wel vaker bij hostels en pensions in Spanje ziet.

Late check-in

‘Is dít een hotel?’ vroeg mijn 8-jarige zoon. Hij had er duidelijk zo zijn twijfels bij. We belden aan, nog net op tijd om in te checken. Een stem door de intercom en ja hoor, een zoem, we konden de deur open duwen.

‘Is dít een hotel??!’

Eenmaal binnen zagen we de lift, ook weer echt zoals je ze vooral in Spanje ziet, zo’n antieke, met van die tralies. Mijn zoon vond het maar griezelig en weigerde erin te gaan. We namen de trap, 5 etages omhoog, met de rugzakken.

Wat had ik geboekt?

Een schaars gekleed meisje deed open. Even dacht ik: ‘Ik heb toch niet iets ranzigs geboekt?’, maar we kregen de sleutel van onze kamer, gooiden de rugzakken neer, openden nog even de deuren naar het kleine balkonnetje, snoven de geur van Barcelona op (‘Kijk, lieverds, daar in de verte ligt Plaza de Cataluña!’) en alles was prima. We doken met z’n drietjes in bed. Slapen!

Toen we de volgende ochtend de deur uit wandelden stonden we meteen in hartje Barcelona. De stad waar ik twee keer gewoond heb! Eindelijk was ik er mét m’n kinderen!

Een pension of hostal in Spanje

Ook mijn 11-jarige dochter had bij sommige accommodaties waar we aankwamen eerst wel zo haar twijfels hoor. In haar reisdagboek staat: ‘Toen ik binnenkwam en de trap op liep dacht ik: ‘Mwa, mwa, mwa’, maar toen ik de kamer zag vond ik het een hele mooie kamer. Als eerste viel me op dat er een balkon was, dat vind ik altijd heel leuk.’

Bijzondere accommodaties vinden in het hoogseizoen

Soms was het lastig zo in het hoogseizoen nog iets leuks te vinden (zoals in Málaga, zeker in het weekend), maar soms ook was ik echt verbaasd wat voor gaafs er nog te krijgen was voor weinig. Je moet er wel even voor zoeken, maar onmogelijk was het niet.

In Tortosa zaten we in een soort ‘weeshuis’, een seminarie, in Sevilla zaten we vlakbij station Santa Justa en zat er een tuin met zwembad bij (hotel Monteolivos, zie de foto hieronder), in Ronda hadden we in Casa Duende del Tajo het mooist denkbare uitzicht en in Córdoba voelde het echt alsof we in een paleisje beland waren.

Overnachten tussen de 45 en de 70 euro

Vaak lukte het goedkoper te overnachten dan ik verwacht had (best vaak nog tussen de 45 en de 70 euro), met name in het binnenland van Spanje, alleen aan de kust (en in steden als Barcelona en Málaga) is het moeilijker en betaal je al gauw 100 euro per nacht. Boek je vroeger dan kan dit wel goedkoper.

Toch bleek dat het zelfs in juli en augustus niet onmogelijk is om op de bonnefooi te reizen en last minute nog iets te vinden. Alleen voor een hotel met zwembad aan de Costa del Sol betaal je wel meer. En dan zit je nog niet eens pal aan het strand. Maar goed, ver lopen was het niet.

Balkon met uitzicht op de stad of juist een rustige patio

In grote steden hadden we soms een klein balkonnetje waar vandaan we het stadsleven konden aanschouwen. Wel was dat vaak iets lawaaiiger. Soms hadden we geen buiten voor ons zelf, maar was er een mooie rustige patio (zie de foto hieronder). Een heerlijke plek om even te zitten. En vaak zo stil! Genieten was dat! Ik hou van dat soort plekjes. Het was eenvoudig, maar leuk en om de hoek van een gezellig plein!

Overnachten bij het station en/of in het centrum

Een paar keer sliepen we echt vlákbij het station, o.a. in Valencia, in NWT Central Station hostel, wat natuurlijk fijn is als je net aankomt of als je je trein terug weer moet hebben, maar vaker logeerden we midden in het oude stadscentrum wat ik toch altijd het leukst vind. Soms konden we er met de trein naartoe, soms met een metro of bus en een enkele keer een taxi, wat binnen de stad heel goedkoop is. Maar meestal deden we het lopend.

Centraal gelegen accommodatie

Ook in Madrid sliepen we op een supercentrale plek: tussen de Puerta del Sol en de Plaza Mayor! In hartje centrum dus. We konden er zowel met de trein als met de metro naartoe. Ideaal! En kijk dan, wat een gezelligheid, Madrid op een zomerse avond:

Met Google Maps vonden we alles snel

Ik had me er ook wel eens op verkeken hoor. Dan leek het op Google Maps vlakbij, maar bleek het een enorm steil pad te zijn; dan waren er ineens heel veel trappen of moesten we langs een weg zonder voetpad omhoog. Ook wel eens dat ik dacht: hmm, dit is niet echt handig. Maar meestal vonden we alles heel snel! Zonder telefoon was dat vroeger echt wel anders.

Bagageopslag

Als we nog niet konden inchecken lieten we de bagage staan en gingen al op pad of even iets eten en soms lieten we de bagage juist wat langer bij de accommodatie staan omdat we pas later op de dag een trein hadden en eerst nog iets wilden zien. Bagageopslag was dus wel een must. Als ik iets zocht via  Booking.com checkte ik bij ‘faciliteiten’ altijd meteen of dat kon (vooral bij privé-appartementen kan het soms niet).

Rugzakken en packing cubes

De rugzakken lieten we meestal ingepakt, omdat we overal toch maar kort bleven. Ik haalde er steeds alleen een paar packing cubes uit. Ideaal. Die had ik voor ons alledrie.

Inchecken en uitchecken: hoe laat?

Ook de in- en uitchecktijden (onder het kopje ‘hotelvoorwaarden’) checkte ik altijd goed. Bij de 1 kun je om 13:00u inchecken, bij de ander pas om 15:00u, en bij de één moet je er om 10:00u weer uit zijn en elders pas om 12:00u. Soms zijn ze flexibel, soms totaal niet.

Spaans ontbijtje

Een ontbijtje zat er meestal niet bij, maar een aantal keer wel. Soms maakte ik zelf iets, haalde ik even een vers stokbroodje bij de lokale bakkerij of kocht ik iets in de supermarkt, maar soms ook ontbeten we op z’n Spaans op een pleintje of terrasje. Zo leuk vind ik dat! Met een ensaimada, met churro’s of met pan con tomate. Café con leche erbij en ik ben blij!

Hoewel een ontbijtje op ons eigen terrasje met mooi uitzicht hieronder ook niet verkeerd was.

Verblijf met zwembad

Een aantal nachten hadden we dus een zwembad, tot grote vreugde van de kinderen. En ja, met die warmte was dat ook wel heel fijn! Deze vond ik zelf het mooist gelegen… En hij was nog heel goedkoop ook!

Naar een openbaar zwembad

Daarnaast zwommen we 3x in hele mooie openbare zwembaden waarvan de meeste mensen niet eens bedenken er te gaan zwemmen. Zwembaden die je zonder kennis van het Spaans bijna niet vindt of waar locals soms het bestaan niet eens van weten. Het kost vaak maar een paar euro. Deze hieronder in een Andalusisch dorpje was zelfs gratis!

Highlights bezoeken

Uiteraard bezochten we veel highlights en bezienswaardigheden. Van de Mezquita in Córdoba en het kasteel van Málaga tot het stadion van FC Barcelona en nog veel meer.

Bezienswaardigheden bezoeken met kinderen

Voor de meeste bezienswaardigheden stonden de kinderen niet echt te popelen hoor. ‘Mama, je hebt dit al gezien, dus dit is geldverspilling!’.

Maar van sommige bezienswaardigheden waren ze zwaar onder de indruk. Dat gezicht van mijn zoon toen hij de Sagrada Familia zag! Hij had niet gedacht dat het zó groot was.

Dorpjes, terrasjes en strand

We dwaalden door dorpjes en genoten op terrasjes. Slechts twee keer lag ik met de kinderen aan het strand, maar goed, dat hebben we hier in Den Haag natuurlijk ook gewoon (lees mijn blogs over Scheveningen of Kijkduin maar).

Parken, speeltuinen en pleintjes

Wel bezochten we oneindig veel parken, speeltuinen (je komt er altijd wel een tegen) en pleintjes waar de kinderen konden rennen en voetballen, wat ze zo graag doen. Ja, ze hadden allebei een kleine bal in hun rugzak en voetbalden zelfs zigzaggend door de steegjes van de Barrio Gótico in Barcelona en op de Plaza Mayor in Madrid.

Snelle treinen en stoptreinen in Spanje

Wat de treinen betreft namen we alle soorten en maten: zowel lokale stoptreinen als snellere treinen. Enkele van de duurdere (zoals de AVE, de AVANT, de ALVIA en de ALTARIA, waar je als interrailer een toeslag voor betaalt), maar ook de Talgo en de Media Distancia treinen (ook met verplichte toeslag, maar niet veel) en de cercanías (die voor interrailers gratis zijn).

Verplichte treinreserveringen Spanje

De verplichte treinreserveringen maakte ik meestal meteen bij aankomst op de stations voor de dag erop of voor de dag daarna en dat ging soepel. Zelden hoefden we lang te wachten en ik wilde er niet nog weer speciaal voor terug moeten naar het station of op de dag van vertrek op de gok naar het station gaan met het risico dat je net een trein mist of dat er geen kaartje meer te krijgen is.

Met kinderen wil je dan niet nog een halve dag op een station moeten bivakkeren. De Renfe bellen kan ook, maar dan moet je alsnog je tickets afhalen bij het loket, dus ik had ze het liefst maar meteen in mijn hand.

Toeslagen interrail

Soms waren de verplichte toeslagen vrij hoog (zoals de treinreis tussen Frankrijk en Barcelona), maar soms ook helemaal niet. Minder dan 7 euro toeslag voor een rit van ruim 7 uur vond ik bijvoorbeeld wel meevallen. Voor wie ook wil gaan interrailen in Spanje zal ik alle betaalde toeslagen en tickets nog eens op een rijtje zetten.

Een trein met een zitje voor 4 met een tafeltje

Meestal kregen we (op mijn verzoek, als het nog beschikbaar was) een zitje voor 4, met een tafeltje; soms met een vreemde erbij, en soms gewone stoelen met het gangpad ertussen.

Slechts een enkele keer lukte het niet een bepaalde trein te reserveren, omdat we dan in aparte coupés zouden zitten (‘Eh, dag jongens, jullie zitten in die coupé, mama zit in deze, succes! Ik zie jullie in Sevilla wel weer!’), dus moest ik iets anders bedenken. Met volwassen kinderen of met 2 ouders kan dit wel; je kunt namelijk wel altijd door de trein lopen om elkaar op te zoeken.

Zoeken naar je coupé in een ellenlange trein

Voor een nieuwe treinreis waren we altijd ruim op tijd op het station, omdat je -op de grotere stations- best even moet zoeken, soms een behoorlijk stuk moet lopen of eerst nog door de security check moet. Het ene station had dat wel, het andere niet. Soms was dat stressvol, net als het zoeken of ‘rennen’ naar je coupé als zo’n ellenlange trein dan eindelijk aankomt, maar uiteindelijk kwam het altijd goed.

De treinpoortjes van de cercanías

Wat wel irritant is is dat je met je interrailpas niet even snel door de treinpoortjes van de cercanías (stoptreinen) kan maar elke keer op een belletje moet drukken tot er iemand komt die je door kan laten (de ene keer met speciaal treinkaartje, de andere keer zonder kaartje), waardoor we 1 trein misten en ik 1x uit mijn slof schoot tegen een Spaanse medewerkster die niet bepaald had meegewerkt.

Wat deden we tijdens een treinreis?

Maar het treinen zelf was heel relaxed en hebben we nooit als te lang ervaren. In de trein maakten de kinderen tekeningen, schreven wat of mochten lekker een spelletje doen op hun telefoon.

Soms speelden we gezellig Pim Pam Pet voor op reis (wat ik nog steeds één van de leukste spelletjes vind om met kinderen te doen).

Overigens zaten er best veel andere kinderen in de trein, ook baby’s, peuters en kleuters. Soms kwam er ineens een klein kindje bij ons koekeloeren. Die bleef steeds bij ons, wat mijn kinderen erg leuk vonden.

Boek lezen via de Kobo-app

Af en toe lazen de kinderen (die meer moesten lezen in de vakantie) een boek op de Kobo-app van Bol.com op mijn of mijn dochters telefoon (1 maand gratis, nu onbeperkt lezen voor 9,99). Als ik niet zelf nog het een en ander aan het uitzoeken was onderweg (wat meestal zo was), dan kon dat en keek ik gewoon even naar buiten. Zelf kwam ik aan echt lezen helemaal niet toe, maar dat geeft niet.

‘Kijken jullie ook af en toe even naar buiten? Het is hier zo mooi!’

Naar de wc in de trein

Omdat de kinderen niet alleen naar de wc durven (uit angst het slot van de wc niet meer open te krijgen of juist dat er iemand binnenkomt) maar ook niet alleen durven te blijven zitten (voor het geval de conducteur langskomt) stond ik oneindig vaak voor toiletdeuren; niet alleen in treinen en op stations, maar ook in restaurants, zwembaden en bij bezienswaardigheden. M’n tas met m’n portemonnee en belangrijke papieren nam ik dan altijd mee. Gelukkig gingen ze uiteindelijk soms ook wel eens samen. Echt vies waren de toiletten gelukkig niet zo vaak.

Ziek worden tijdens interrail

Ziek zijn we gelukkig ook niet geworden. Ik had weliswaar enorme pijn in mijn rug bij vertrek (niet zo gek, want ik ging totaal gestrest op reis), en had een dag oorpijn in het zuiden, maar de kinderen hadden niks gelukkig. Slechts een paar blaren en twee keer misselijk in de bus en that’s it. Zelfs geen muggenbult. In heel Spanje zijn we geen mug of wesp tegengekomen, wat heerlijk was dat!

In heel Spanje zijn we geen mug of wesp tegengekomen!

Backpacken in de hitte

Het backpacken in de hitte was voor de kinderen soms bést wel zwaar, zeker als je op het midden van de dag bijna een kilometer iets bergopwaarts moest lopen, maar ze deden het toch maar. Soms met het nodige geklaag van dochter. Dan zette ze demonstratief haar rugzak op de grond en zei: ‘Ik wil precies weten hoeveel meter het is anders loop ik niet verder!’ Een meter of 600 was dan nog net oké, maar als het meer was…

‘Ik wil precies weten hoeveel meter het is anders loop ik niet verder!’

Maar als ze dan een andere keer weer met haar rugzak op haar rug zingend achter me liep, terug naar het station, werd ik daar super blij van.

Sowieso als ze blij door een stad liepen. Die momenten waren er ook genoeg, dus dat was zo fijn!

Tussen de 30 en de 35 graden

Ja, het was natuurlijk warm in Spanje, meestal tussen de 30 en de 35 graden, soms iets meer, maar soms ook iets minder. Maar ach, ik hou er juist van!

In de steden zochten we waar mogelijk vaak de schaduw of verkoeling op, maar brachten we ook veel uurtjes in de zon door. Ze hadden petten mee, maar die droegen ze niet.

Soms was het echt wel even pittig, zoals hieronder in Valencia.

Slechts 1 ochtend hebben we regen gehad, in Barcelona:

Was het warm of juist koud in de treinen?

In de treinen was het altijd heerlijk koel, maar gelukkig nooit te koud. Ook ’s avonds was het nergens fris. Per persoon sleepten we 2 vestjes mee in onze backpack die we niet eens hebben aangehad.

We hebben helemaal geen vest nodig gehad!

Handwasjes onderweg

Het enige wat we steeds te kort kwamen waren onderbroeken en sokken (omdat de kinderen graag sneakers dragen en ik zelf ook altijd mijn wandelschoenen droeg als we ons met de rugzakken moesten verplaatsen). Ik had 5 onderbroeken en 5 paar sokken per persoon mee, maar ik heb heel wat handwasjes gedaan. In de felle zon droogde het gelukkig binnen een paar uur, dus ik hoefde geen slipjes of bh’s aan m’n rugzak te laten bungelen. Wel heb ik één keer een verzameling net gewassen sokken en onderbroeken uitgespreid over een bankje bij een zwembad. Pech dan voor wie dat raar vond, ha ha.

Badkamer met bidet

We hadden niet altijd een eigen badkamer (wat scheelde in de kosten), maar meestal gelukkig wel. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat toch wel het fijnst vind. O, en mijn zoon was trouwens een groot fan van de billenwasser, zoals hij het bidet noemde, wat je niet alleen in Frankrijk maar ook in Spanje vaak ziet.

De kamers die ik boekte

Eén keer hadden we maar 1 bed met z’n drieën, meestal hadden we 3 losse bedden en soms een tweepersoonsbed met een bed ernaast. Dit zijn dan vaak 3-persoonskamers of 2-persoonskamers met een extra bed. Ben je met 3 of meer personen dan zijn er ook vaak familiekamers.

Soms was het krap, maar meestal best ruim! Een paar keer hadden we een hele grote kamer: één keer met stapelbedden en één keer met 5 slaapplaatsen waardoor het bijna een slaapzaal leek, maar dan wel helemaal voor ons zelf. Maar ook een keer een goedkoop privé appartement met aparte slaapkamers.

Tot welke leeftijd met de kinderen op 1 kamer?

Meestal sliepen we met z’n drietjes in één ruimte. Dat heb ik altijd met ze gedaan en kan nog net, maar ik merk wel dat mijn dochter van 11 ineens de leeftijd krijgt dat ze ineens veel dingen ‘iiieuw’ (gatver) vindt (‘Mama, trek iets aan!’ en ‘Jippe, je gaat toch niet in je piemeltje slapen hè?’), dus ik weet niet hoe lang dit nog werkt.

Reizen met een pre-puber

Trok ze tot voor kort nog zonder dat ze er erg in had gerust voor het raam haar onderbroek uit als ze zich aan- of uitkleedde, nu moet ik heel onhandig een handdoek om haar heen houden als ze alleen even snel haar bikini aantrekt op het strand. En het ‘blootjesstrand’ (zoals zij het naaktstrand in Barcelona noemde waar we toevallig langs kwamen) vond ze al helemaal hilarisch. ‘Mama, ik zag gewoon die meneer z’n piemel!’ En: ‘Stel je voor dat we juf B hier tegen komen, die is ook in Spanje!’

Chill momenten voor de kinderen

Elke dag zorgde ik dat er wat chill-momenten voor de kinderen waren. Tijd waarin ze gewoon even konden relaxen op bed of waar dan ook. Ik plande het niet, maar ik merkte wel wanneer ze daar behoefte aan hadden. Momenten waarop ze even op hun telefoon mochten, meestal ’s ochtends even, soms ’s avonds voor we de deur nog even uit gingen of juist als we net bezweet en wel in een nieuwe accommodatie aangekomen waren. Of deze, waar we iets langer bleven:

Wificodes instellen

In hotels of hostels stelde ik oneindig veel wificodes in en onderweg draaide mijn super powerbank overuren, omdat ik ook dan vaak nog vanalles uit moest zoeken (meestal gewoon op mijn eigen 3G/4G trouwens, omdat er zelden wifi in de trein was). Gelukkig kon je in sommige treinen je telefoon wel opladen. Dat was fijn!

Veel wisselen van accommodatie: is dat vermoeiend?

Ook al wisselden we de eerste 9 dagen élke nacht van hotel of pension (zelfs ín Barcelona 3 verschillende adresjes, omdat dat voordeliger was en omdat niet alles langer beschikbaar was), toch ontspande het ook. Je hebt niet veel bij je, dus je bent op zich ook zo klaar. Echt vermoeiend vond ik dat niet eens en de kinderen konden er ook beter mee om gaan dan ik gedacht had.

Een paar nachten op 1 plek blijven

Slechts één keer bleven we ergens 4 nachten achterelkaar: aan de Costa del Sol. In Benalmádena was dat, de enige echt toeristische plek, die ik voornamelijk voor de kinderen uitkoos. Even wat langer op 1 plek blijven vonden juist zij wel fijn. Even bijkomen, lekker zwemmen en met een ander kindje spelen.

Even chillen en de toerist uithangen.

Contact met Spaanse kinderen

Toch hebben ze het hebben van Nederlandse vriendjes niet echt gemist. Ze voetbalden gewoon met de Spaanse kinderen mee. Met name in Tortosa waren die zo ontzettend aardig voor ze!

Uit eten in Spanje

Als we uit eten gingen nam ik zelf altijd het liefst iets typisch Spaans. Meestal vrij simpel, maar wat ik hieronder had zag er wel luxe uit. Vaak proefden of probeerden de kinderen wel wat van mij, maar inktvis zoals hieronder gepresenteerd? Nee, dat hoefde mijn dochter niet.

Wat aten de kinderen in Spanje?

Sowieso aten de kinderen oneindig veel pan con tomate: brood met tomatenprut en olijfolie erover heen, wat goedkoop is en wat de kinderen áltijd lekker vonden, als ontbijt, als lunch, als diner, of bij trek tussendoor.

Maar ook tapas en paella:

Soms aten we bij een wat toeristischer plekje, zoals hierboven in de Turia-tuinen in Valencia, maar soms ook iets leuks lokaals, zoals hieronder bij La Criolla in Xátiva:

Maar ook kozen zij soms -als het er was- wel eens gewoon voor pasta bolognese, patat of een keer een pizza. Als je zoveel met je rugzak op loopt mag dat ook wel. Net als cola. Thuis krijgen ze het nooit, maar op vakantie mag het wel.

Naar de Spaanse supermarkt

Af en toe haalde ik wat dingen bij een supermarkt, maar ik moest het natuurlijk wel weer allemaal meeslepen. Duur was het in elk geval niet. Een Nederlandse komkommer wel, maar meestal schilde ik even een kleine robuuste Spaanse komkommer voor ze.

Ook zijn ze ineens fan van Caesar salade. Sinds ik het in Frankrijk voor ze kocht om in de trein te eten heb ik het een paar keer bij de supermarkt gehaald (ook in Spanje zie je het overal) en zelfs in restaurants wilden ze dat wel.

Eten in de trein

Voor onderweg kocht ik soms ook nog even een stokbrood bij een bakkertje, maar kwamen we in tijdnood of kwamen we geen bakker meer tegen dan haalde ik iets op het station, aten ze noodlesoup in de trein (hun favoriete keuze), wat fruit of wachtten we tot we aangekomen waren en aten daar iets.

In haar reisdagboek schrijft mijn dochter heel schattig: ‘Mijn moeder nam een broodje met ham. Ik mocht proeven en ik vond het verrukkelijk lekker!! Dus als je een keer een broodje ham ziet, je moet het kopen!’

Bestellen in het Spaans

De kinderen bestelden hun drankje soms zelf en meestal ‘sin hielo’ (zonder ijsklontjes). En ook ‘la cuenta por favor’ (de rekening alstublieft) durfde mijn 8-jarige zoon steeds vaker in het Spaans te vragen.

De wijn in Spanje was lekker èn goedkoop (op 1 plek had ik al een glas wijn voor 1,40!), maar ook nam ik het typisch Spaanse zomerdrankje tinto de verano en uiteraard een keer sangría. En líters water.

Kinderen om 11 uur naar bed

Iedere avond gingen we met z’n drietjes tegelijk rond 11 uur naar bed (ook voor kinderen is dat heel normaal in Spanje) en meestal stonden we rond 8 uur uitgeslapen op. Soms iets eerder, als we een vroege trein moesten hebben, maar de kinderen sliepen ook wel eens iets langer. Ik sliep veel meer uren dan ik thuis slaap, maar m’n wallen zijn nog steeds niet weg, dus ik vrees dat dat nooit meer gaat gebeuren, ha ha.

Hierboven speelden de kinderen nog tot laat op de Plaza de la Virgen in Valencia: bellen vangen samen met andere kinderen. Daarna wandelden we via de fonteinen hieronder in een kwartiertje terug naar ons hostal.

We hadden een fijn ritme. Eigenlijk waren we alleen de eerste middag in Madrid even heel moe. Ook ik kon -mede door de warmte- mijn ogen toen bijna niet openhouden. Ze sliepen niet echt hoor…

De dag erna was er van die vermoeidheid gelukkig niets meer te merken; toen wilden ze, ondanks de hitte, alweer rondjes rennen in het Retiro park in Madrid:

Ruzie maken op vakantie

Verder zijn sommige dingen tijdens zo’n reis niet anders dan op een andere vakantie of thuis. Mijn kinderen kunnen superlief zijn voor elkaar (echt, superfijn vind ik dat altijd), maar ze kunnen elkaar ook onwijs treiteren en dat is zwaar vermoeiend. Net als het altijd maar ruzie maken om wie aan welke hand van mij mag lopen, wie naast me mag zitten, vooruit mag zitten of bij het raam mag zitten.

Wat vond ik vermoeiend?

Ook het haren kammen van mijn dochter (met heel lang haar dat vaak erg in de klit zit en dat ze weigert zelf te borstelen) was elke dag weer een drama, om het überhaupt te mogen doen terwijl het steeds erger werd. Misschien vond ik dat wel het meest vermoeiende van de hele vakantie, en totaal niet het rondreizen op zich. Pas thuis, toen ik het eindelijk mocht doen, heb ik -met speciaal spul- alle klitten er weer uitgekregen. Maar goed, dat zijn de gewone dingen en verder was het ontzettend leuk!

Soms zou ik mezelf op willen kunnen splitsen

Soms wilde ik zelf nog heel graag iets zien, maar de kinderen niet meer. En ook dat snap ik. Een paar keer maakte ik alleen met mijn zoon een mooie wandeling, die meestal wel wilde. Dat voelt niet altijd 100% fijn en zijn lastige momenten als alleenreizende ouder, maar ik kan mezelf nou eenmaal niet opsplitsen.

Alleen met zoon of dochter iets doen

Gelukkig worden ze ouder en kan er soms net al iets meer. Twee keer heb ik de accommodatie waar we waren ingelicht dat mijn dochter graag bij de airco en de wifi wilde blijven en dat ik met mijn zoon daar en daar naartoe ging. Uiteraard ben ik dan altijd nog bang dat er behalve met haar iets met mij gebeurt tijdens zo’n wandeling, maar ja, meestal komt het wel goed. Juist die wandelingen met mijn zoon waren ook superleuk!

Als kinderen heel verschillend zijn

Andersom zijn er ook veel dingen die mijn zoon niet wil en mijn dochter juist wel. Mijn dochter is van de spannende dingen als kabelbanen, klimdingen, uitdagende dingen in het water, etc, mijn zoon juist niet. Soms kunnen bepaalde activiteiten dan niet die je als gewoon gezin met een vader en een moeder wel kunt doen omdat je het opgesplitst kunt doen. Dat voelt wel eens heel rot, maar het is nou eenmaal niet anders. En meestal vergeet je dat ook weer. Als ze dan ineens weer zo lief voor elkaar zijn ben ik al lang blij!

En als je dit ziet ben je alles toch meteen weer vergeten? Ik smelt ervan. Mijn lieverds, op de allerlaatste avond in Spanje!

Treinstakingen Frankrijk

Last van de treinstakingen waar ik voor vreesde hadden we uiteindelijk niet. Ik schreef erover in de blog dat ik met de kinderen zou gaan interrailen. Een reële angst was het wel, want er zijn nog wel stakingen bij de Franse Spoorwegen geweest (op 19 juli en 27 juli, en er komt er 29 augustus nog 1 aan), maar niet op de dag waarop wij het lange traject door Frankrijk moesten afleggen. Voor de zekerheid had ik een app op mijn telefoon die me kon inlichten in het geval van stakingen.

Wel bleken er één van de laatste dagen ineens taxistakingen in Spanje te zijn, o.a. in Madrid en Barcelona, maar daar hadden wij verder geen last van.

Paspoortcontrole bij een treinreis

Op de terugweg kregen we nog wel paspoortcontrole in de trein, wat me verbaasde. Ik dacht zouden ze nu serieus ook in de trein nog om een toestemmingsformulier gaan vragen (net als je als alleenreizende ouder op luchthavens hebt), maar gelukkig was dat niet zo.

Overstappen in Parijs

In de buurt van Parijs werd het nog wel even spannend of we de overstap van Gare de Lyon naar Gare du Nord wel zouden halen omdat er precies langs het spoor van de metrolijn die wij in Parijs moesten hebben brand was (feu aux abords des voies) en er daardoor tijdelijk ernstige vertragingen (des retards importants) waren. We hadden maar iets meer dan een uur de tijd voor het overstappen in Parijs, maar we hebben het gehaald, mede dankzij de metrokaartjes die ik nog over had van ons bezoek aan Parijs vorig jaar. Ook al was het wel echt poepdruk en loeiheet in de metro in Parijs.

Met de trein terug naar Den Haag

Uiteindelijk waren we 1 augustus ’s avonds weer terug in Den Haag, gebruind en wel, een een mooie ervaring rijker. Gedrieën met rugzakken op door onze eigen stad lopen voelde ineens heel raar.

Wat als… alles goed gaat!

Eigenlijk is alles goed gegaan. Steeds dacht ik: ‘Wanneer komt het moment dat er iets mis gaat’, maar het gebeurde niet. Oké, het was niet altijd makkelijk, maar ik heb intens genoten en de kinderen ook! Het was echt heel leuk!

3 weken interrailen

Voor het eerst sinds ik alleenstaande ouder ben (inmiddels alweer 7 jaar) was ik bijna 3 weken met de kinderen op vakantie. Alle vakanties daarvoor waren maar kort, altijd maximaal 1 week. Echt tot rust kom je dan niet. Ook nu moest ik er best even inkomen (in je eentje interrailen met kinderen is echt wel even iets anders dan met het vliegtuig naar een resort, een midweekje weg in Nederland of als gezin met de auto naar een camping in Frankrijk), dus het duurde een paar dagen voordat ik echt relaxt was, maar toch ging dat redelijk snel. Wat langer op vakantie heeft me goed gedaan!

Trots op de kinderen èn op mezelf

Ik ben supertrots op de kinderen en ook wel een beetje trots op mezelf, want het is me steeds weer gelukt accommodatie te vinden, alles ter plekke uit te zoeken en er iets leuks van te maken. En zonder narigheid als berovingen of wat dan ook.

We hebben het toch maar mooi gedaan met z’n drietjes!

Ik voelde me minder vaak alleen

Vergeleken bij andere vakanties die ik als alleenstaande ouder met de kinderen heb gedaan voelde ik me tijdens deze vakantie minder vaak alleen. Ik zag ook minder gezinnen en als we ze zagen was het maar even. Ook onderweg voelde ik me sterk, mede door de leuke reacties op Facebook, Twitter (heel veel!) en Instagram.

‘Kijk ons nou! We zijn al tot hier gekomen! Ik reis met mijn kinderen gewoon ‘heel’ Spanje rond!’

Als ik dan ’s middags met een café con leche of ’s avonds met vino rosado op een terrasje zat of bij een mooi uitzichtpunt stond, dan dacht ik: ‘Kijk ons nou! We zijn al tot hier gekomen! Ik reis met mijn kinderen gewoon ‘heel’ Spanje rond!’

Spanje voelt als thuiskomen

En wat is Spanje toch heerlijk. Ik ben er al zo ontzettend vaak geweest en het blijft leuk. Er is zoveel te zien, er zijn zoveel mooie plekken en de sfeer is er zo fijn! Spanje voelt voor mij echt altijd een beetje als thuiskomen, ook als ik nieuwe plekken bezoek. Natuurlijk scheelt het dat ik de taal spreek, maar dan nog.

Reizen is makkelijker geworden

Met een telefoon in je hand waarop je ziet waar je bent is alles wel makkelijker geworden dan toen ik in de jaren 90 ook met een rugzak op door Spanje reisde. Mijn kinderen weten niet beter.

Misschien gaan ze het op hun 18e zelf wel doen… Via een app leert mijn dochter in elk geval al Spaans. Die heeft ze een paar weken geleden uit zichzelf op haar telefoon gezet en sindsdien oefent ze heel vaak.

Weinig Nederlanders

En Nederlanders? Die zijn we maar weinig tegengekomen, juist omdat we ook veel door het binnenland reisden denk ik. Eigenlijk zagen we ze vooral in Málaga en aan de Costa del Sol. Daar wel. En soms een paar in de trein, maar ook niet veel.

Spanje blijft verrassen!

Nog altijd word ik bij elk bezoek aan Spanje weer verrast. Niet alleen op de Canarische Eilanden en de Balearen, maar zeker ook op het vasteland! Door de afwisselde landschappen, door lokale gerechten die ik nog niet kende, maar ook door de prijzen. Op veel plekken is het eten en drinken echt heel goedkoop; alleen ijsjes, toiletten op stations en sommige bezienswaardigheden zijn duur.

Interrailen, rondreizen en backpacken met kinderen is leuk!

Het was leuk om zo ontzettend veel te zien en het interrailen en backpacken met de kinderen was veel minder vermoeiend dan ik had gedacht. Het was hun eerste keer backpacken met een echte backpack en dat deden ze toch maar mooi. Ook andere interrailers die we tegenkwamen vonden dat leuk.

Hoe mensen op ons reageerden

Controleurs keken soms verbaasd op van de lijst aan steden die we al in een onze interrailpas hadden staan. Iedereen reageerde enthousiast. ‘Wat avontuurlijk wat jullie doen!’

Een ouder Amerikaans reisstel met enkele genaaide vlaggen op hun rugzak zei tegen mijn kinderen:

‘Wow, you guys look like experienced travellers!’

Oude Spaanse mannetjes op een rijtje staarden ons na, maar ook toeristen met trolleys knikten soms goedkeurend, zo van ‘Zoho!’ Vooral als we met z’n drietjes met de rugzakken op over een plein met volle terrassen liepen vielen we op. Ook de kinderen hadden dat door: ‘Mama, iedereen kijkt naar ons!’ Stiekem vonden zij dat denk ik ook wel leuk.

Ik had dolgraag nog 3 weken door willen reizen

Enerzijds voelde het soms alsof we al wéken weg waren en toch ging het ook heel snel. Ik wilde nog helemaal niet terug. Als we nog drie weken extra hadden gehad en extra budget, dan was ik absoluut langer gebleven om nog veel meer te zien! Ook de kinderen wilden nog niet naar huis! Ook zij vonden het een hele leuke vakantie en zullen het niet snel vergeten.

Mooie herinneringen voor later

Ze zijn toch maar mooi in heel veel schitterende Spaanse steden geweest. Ze zullen er vast wel eens wat van doorelkaar halen en een deel zal wegzakken (zeker nu ze meteen daarna met hun vader weg zijn en we niet nog samen gezellig naar de foto’s konden kijken, snik), maar ik weet zeker dat er ook veel blijft hangen.

Wat vonden de kinderen het leukst van de interrailreis?

Toen we terug waren vroeg ik de kinderen wat ze het leukst vonden van de hele reis. Bo (11): ‘Malaga!’ (Ook 1 van mijn favorieten!). ‘En waarom?’ vroeg ik. Zij: ‘De sfeer.’

‘En jij?’ vroeg ik aan mijn zoon. ‘Welke plek die we bezocht hebben vond jij het leukst?’ Jippe (8): ‘Ronda!’ ‘En wat precies in Ronda?’ Ons adresje met het gave uitzicht? De mooie wandeling? Hij: ‘Alles!’

Toffe treinvakantie

Het moge duidelijk zijn: het was een topvakantie! Een supertoffe treinvakantie. Interrail met kinderen bleek echt heel leuk! Een onvergetelijke ervaring en prachtige reis boordevol hoogtepunten en heerlijk warm weer. Ik ben best wel vaak moe teruggekomen van vakantie, maar deze keer kwam ik -ondanks het vele rondreizen- juist terug met heel veel energie.

Blog over interrailen in Spanje

Concrete tips voor wie ook wil interrailen in Spanje en dus informatie zoekt over de treinen, toeslagen en route door Spanje volgen nog een keer in een apart blog. Uiteraard zullen er ook nog veel blogs volgen over de bestemmingen in Spanje die we bezocht hebben. De meer dan 5.000 foto’s staan inmiddels in 23 mapjes die ik nog verder uit moet zoeken, dus ik kan nog even vooruit.

Vlak voordat we weg gingen dacht ik: waar begín ik aan?! Maar het was geweldig! Een mooi avontuur om nooit meer te vergeten.