Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD): waar ligt het en welke mooie (natuur)gebieden horen bij NP Hollandse Duinen?

Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD): waar ligt het en welke mooie (natuur)gebieden horen bij NP Hollandse Duinen?

Nationaal Park Hollandse Duinen, je hebt er vast al wel eens van gehoord, maar waar ligt dat nou eigenlijk precies en wat valt er allemaal onder? NP Hollandse Duinen, kortweg NPHD, is een prachtig, groot en divers (toekomstig) nationaal park in Zuid-Holland. Ondanks de nabijheid van grote steden is het één van de mooiste natuurgebieden van Nederland.

In dit blog lees je meer over dit veelzijdige nationaal park dat veel groter is dan je wellicht dacht. Je leest welke natuurgebieden bij Hollandse Duinen horen, waar je mooi kunt wandelen, wat leuk is met kinderen en onderaan staan ook nog accommodatie tips! Alle foto’s die je in dit blog ziet heb ik er zelf gemaakt.

waar-ligt-hollandse-duinen

hollandse-duinen-nationaal-park

schotse-hooglander-nationaal-park-hollandse-duinen

konikpaarden-nationaal-park-hollandse-duinen

Kijk wat een prachtig natuurgebied Nationaal Park Hollandse Duinen is!

waar-ligt-nationaal-park-hollandse-duinen

Nationaal Park Hollandse Duinen

Officieel is Hollandse Duinen nog geen nationaal park. Het is een nationaal park in wording. De naam wordt echter al sinds 2016 gebruikt. Dat jaar won Hollandse Duinen bovendien al de publieksprijs voor mooiste natuurgebied van Nederland. Inmiddels is in december 2020 de officiële status van Nationaal Park aangevraagd en zijn de ontwikkelingen in volle gang.

TIP: van 24 september t/m 2 oktober 2022 is het ‘de Week van Nationaal Park Hollandse Duinen’. Check de AGENDA van de #WeekvanNPHD en ontdek wat er allemaal aan leuke activiteiten te doen is, van wandelen met de boswachter tot varen in het Westland. Ook leuke kids tips!

Nieuw Nationaal Park in Zuid-Holland

Ook al is het een nieuw nationaal park, de natuur en de duingebieden van Hollandse Duinen zijn niet nieuw; sterker nog, je kunt hier niet alleen de natuur induiken, maar juist ook de geschiedenis! Het unieke landschap is ruim 5000 jaar geleden ontstaan en heel divers! Op verschillende plekken herinneren bunkers, opgravingen, grenspalen en andere sporen uit het verleden aan vroeger tijden.

Groot natuurgebied in Zuid-Holland

Omdat Nationaal Park Hollandse Duinen een heel groot gebied betreft (het is zo’n 450 km2!), vertel ik je zo welke duingebieden, natuurgebieden en andere mooie plekken en plaatsen er allemaal bij horen. Je zult nog verbaasd zijn over zoveel groen in Zuid-Holland, zelfs in en om de stad!

Aangezien ik in Den Haag woon is het mijn ‘achtertuin’. Ik kwam er al graag, maar sinds corona onze levens bepaalt kom ik er zelfs meerdere keren per week. Steeds fiets ik weer een stukje verder of bewandel ik nieuwe routes in Nationaal Park Hollandse Duinen.

Wist je dat het Nederlands Kustpad door Nationaal Park Hollandse Duinen gaat?

mooiste-plekken-hollandse-duinen

Nationaal Park Hollandse Duinen, het nieuwste nationale park van Nederland!

hollandse-duinen-strand

zonsondergang-nationaal-park-hollandse-duinen

hollandse-duinen-wandelroutes

Schitterende natuur, op fietsafstand van Den Haag!

meijendel-nationaal-park-hollandse-duinen

Hollandse Duinen op de kaart

Voor het gemak heb ik Nationaal Park Hollandse Duinen even op de kaart in Google Maps aangegeven. Zoals je ziet beslaat Nationaal Park Hollandse Duinen een groot deel van de provincie Zuid-Holland. Het betreft dus niet alleen de duinen bij Den Haag, maar ook andere duingebieden en nog veel meer dan dat!

nationaal-park-zuid-holland

Van waar tot waar loopt nationaal park Hollandse Duinen precies?

nationaal-park-hollandse-duinen

Nationaal Park Hollandse Duinen op de kaart.

hollandse-duinen-wandelen

schotse-hooglanders-lentevreugd

nationaal-park-bij-scheveningen

Hollandse Duinen, daar wil je zijn!

mooi-natuurgebied-zuid-holland

Ligging Nationaal Park Hollandse Duinen

Het gebied van Nationaal Park Hollandse Duinen loopt helemaal vanaf de duinen bij Noordwijk en de bollenvelden bij Hillegom en Lisse in het noorden van Zuid-Holland tot aan Hoek van Holland in het zuiden van Zuid-Holland. Het park begint eigenlijk net ten zuiden van Vogelenzang, waar vandaan je naar de Amsterdamse Waterleidingduinen kunt, maar dat èn Zandvoort valt er dus allebei niet onder, dat is Noord-Holland. Het gaat echt om Zuid-Holland. Den Haag ligt als grote stad ‘middenin’ het Nationale Park, maar ook Leiden is vlakbij. En natuurlijk vele badplaatsen!

Op m’n foto’s hierboven zie je de duinen bij Kijkduin, Wassenaar, Scheveningen en Katwijk. Op de eerste foto hier direct onder zie je de Zandmotor bij Monster.

nphd

nationaal-park-hollandse-duinen-natuurgebieden

nationaal-park-hollandse-duinen

Hollandse Duinen

Nationaal Park Hollandse Duinen omvat dus bijna de hele kuststrook van Zuid-Holland, die maar liefst 47 kilometer lang is, met o.a. de prachtige duingebieden bij Noordwijk, Katwijk, WassenaarScheveningenDen HaagKijkduinMonster en Hoek van Holland, maar ook -en dat weten veel mensen niet- nog een heel groot gedeelte landinwaarts, wat verder van de kust vandaan.

Het nationaal park bestaat niet alleen uit duinen, maar beslaat ook een groot gedeelte landinwaarts!

De grenzen van het park worden grotendeels bepaald door het landschap. In het westen grenst het park uiteraard aan de Noordzee, landinwaarts vormen de eeuwenoude strandwallen de grens en in het zuiden de duinen bij Hoek van Holland (wat je op de foto hieronder ziet, die ik een paar jaar geleden op de terugweg vanuit Zuid-Frankrijk maakte toen ik boven de Maasvlakte vloog). Aan de noordkant houdt het nationaal park op bij de grens met Noord-Holland, maar lopen de duinen uiteraard gewoon door tot aan Den Helder.

hoek-van-holland-westland

Nationaal Park Hollandse Duinen heeft 47 kilometer strand!

nationaal-park-hollandse-duinen-zomer

Strand, duinen, bossen, landgoederen, dorpen en steden

Als je het gebied op de kaart bekijkt zie je dat Hollandse Duinen niet alleen uit duinen en strand bestaat, maar ook uit andere soorten natuur, zoals bossen, moerassen en bollenvelden, heide ook zelfs, en daarnaast ook uit landgoederen, zeedorpen, steden en andere bezienswaardige plekken. Het is dus superveelzijdig!

Nationaal Park Hollandse Duinen is een heel groot gebied en veel meer dan duinen alleen!

nphd-kaart

Interactieve kaart Hollandse Duinen

Op de website van NPHD vind je een interactieve kaart van nationaal park Hollandse Duinen met een aantal natuurgebieden en hoogtepunten van Hollandse Duinen, maar om heel eerlijk te zijn vind ik die kaart niet zo duidelijk of gewoon niet zo praktisch, dus lees nog even verder!

Waar moet je zijn als je er naartoe wil?

Adres Nationaal Park Hollandse Duinen

Als je googelt op de locatie van NP Hollandse Duinen kom je in Meijendel uit, bij Wassenaar. Meijendel is het grootste natuurgebied binnen Nationaal Park Hollandse Duinen. Het is prachtig en absoluut meerdere bezoekjes waard; je kunt er 10x naartoe gaan en steeds weer een ander gedeelte zien. Zelf ben ik inmiddels ook al ontzettend vaak in Meijendel geweest, de laatste weken extra vaak. Ik ontdek steeds weer nieuwe stukjes en ook elk seizoen is het weer anders!

Waar kun je nationaal park Hollandse Duinen in?

Dat Meijendel bovendien als locatie van Hollandse Duinen wordt aangegeven is niet vreemd. De eerste officiële ‘toegangspoort’ van NP Hollandse Duinen komt namelijk in Meijendel. Bezoekerscentrum De Tapuit wordt daarom momenteel verbouwd en zal de eerste ‘entree’ naar het Nationale Park worden.

Natuurgebied Meijendel (op de foto hieronder) op zich is al prachtig, maar het totale gebied is nog veel groter en zowel Meijendel zelf als Nationaal Park Hollandse Duinen kun je vanaf verschillende kanten in en dat is (en blijft) gewoon gratis.

Meijendel is slechts één van de vele natuurgebieden van Nationaal Park Hollandse Duinen.

nationaal-park-hollandse-duinen-mooiste-natuur

Welke duingebieden vallen onder NP Hollandse Duinen?

Wat de natuur in Nationaal Park Hollandse Duinen betreft moet je denken aan diverse duingebieden van noord tot zuid, zoals de duinen bij Noordwijk (met strandreservaat Noordvoort, de Coepelduynen en De Blink bij Noordwijkerhout), het duingebied bij Katwijk (de Katwijkse Duinen) met het Vlaggeduin en de Pan van Persijn, natuurgebied Hollands Duin (een prachtig gebied waar ook Lentevreugd, Ganzenhoek en Berkheide onder vallen) en de duinen bij Wassenaar met het altijd mooie Meijendel wat ik al noemde (met volop wandelmogelijkheden in de duinen bij Wassenaar, inclusief het beschermde natuurreservaat Kijfhoek & Bierlap) tot aan het Oostduinpark vlakbij het Zwarte Pad in Scheveningen. Maar… het houdt nog niet op bij Scheveningen!

lentevreugd-nationaal-park-hollandse-duinen

Lentevreugd (boven) en de duinen tussen Scheveningen en Wassenaar (onder).

bunker nationaal-park-hollandse-duinen

De duinen bij Den Haag

Ten zuiden van de haven van Scheveningen gaat het nationaal park verder met het Westduinpark, het duingebied dat tot aan Kijkduin loopt en waar ik zelf het meest kom, omdat het zo mooi en heuvelachtig is. Dan volgen ten zuiden van Kijkduin de Zandmotor bij Monster en Ter Heijde, Solleveld en de Kapittelduinen en de Van Dixhoorndriehoek bij Hoek van Holland. Een deel van de genoemde gebieden zijn kwetsbare Natura 2000 gebieden en worden dus beschermd.

np-hollandse-duinen-zee

Prachtige duingebieden in Nationaal Park Hollandse Duinen!

np-hollandse-duinen

Westduinpark en Meijendel

De duingebieden bij Meijendel en het Westduinpark zijn populair bij mensen die in Den Haag wonen. Als ik naar het strand wil of wil wandelen in de duinen ga ik meestal naar het Zuiderstrand en het Westduinpark (aan de zuidwestkant van Den Haag, richting Kijkduin), maar de laatste maanden ben ik juist ook veel in Meijendel geweest, ook al is dat net wat verder fietsen.

Ook voor miljoenen andere Nederlanders die een dagje naar de duinen willen zijn het geliefde natuurgebieden, hoewel Meijendel als natuurgebied bij de massa bekender is dan het Westduinpark. Persoonlijk vind ik deze twee duingebieden, samen met Hollands Duin bij Katwijk wel de mooiste natuurgebieden van Nationaal Park Hollandse duinen.

water-nationaal-park-hollandse-duinen-nphd

Meijendel (boven) en het Westduinpark (onder), ook in de winter prachtig!

hollandse-duinen-winter

Wandelen in een met sneeuw bedekt landschap of juist lekker genieten van een zwoele zomeravond aan zee!

strand-nationaal-park-hollandse-duinen

westduinpark-zonsondergang

nationaal-park-hollandse-duinen-zonsondergang

De duinen zijn misschien het meest typerend voor Nationaal Park Hollandse Duinen, maar het gebied is nog veel groter!

park-sorghvliet

Andere natuurgebieden in Nationaal Park Hollandse Duinen (tip!)

Bij het horen van de naam Hollandse Duinen denk je er misschien niet direct aan, maar ook bossen en parken horen bij Nationaal Park Hollandse Duinen, zoals Park Sorghvliet (op de foto hierboven, een park waar je een abonnement voor moet hebben), Landgoed Clingendael (met een prachtig bos en de beroemde Japanse Tuin), het Haagse Bos (met Paleis Huis ten Bosch) en het Hyacintenbos bij Landgoed Ockenburgh (op de foto’s hieronder).

Niet alleen bekende bossen en landgoederen horen bij Nationaal Park Hollandse Duinen, maar ook wat minder bekende of zelfs onbekende natuurgebieden zoals het (niet toegankelijke) Wapendal in Den Haag, de Leidschendammerhout bij Leidschendam, het Rijswijkse Bos, de beschermde Duivenvoordse en Veenzijdse Polder met landgoederen en boerderijen en het Staelduinse Bos bij ’s Gravenzande in het Westland.

landgoed-nationaal-park-hollandse-duinen

Lees ook: Natuur in Den Haag, de mooiste plekken voor een wandeling.

natuur-nationaal-park-hollandse-duinen

Verschillende soorten natuur in NPHD

Doordat NPHD zo’n groot gebied is vind je er verschillende soorten landschappen en natuur; zowel hoge duintoppen, stuifzandplekken en jonge duinen als lage moerasgebieden, plasjes, oude akkers, kleurrijke bollenvelden en eeuwenoude bossen. En zelfs heide! Juist dat maakt Nationaal Park Hollandse Duinen veel diverser dan je in eerste instantie misschien dacht van een nationaal park aan zee!

vogels-nationaal-park-hollandse-duinen

Dieren in Hollandse Duinen

Door al die verschillende ‘habitats’ zoals dat zo mooi heet, komen in Hollandse Duinen zo’n 7.000 verschillende plant- en diersoorten voor, zoals vogels, vlinders, libellen, insecten, zoogdieren en amfibieën, en ook best veel zeldzame of bedreigde diersoorten. Ben je geïnteresseerd in al die verschillende soorten (kleinere) dieren en insecten bekijk dan zeker dit themanummer van Dunea eens.

Bijzondere flora èn fauna in Nationaal Park Hollandse Duinen.

Tijdens het fietsen of wandelen in Nationaal Park Hollandse Duinen kun je grote grazers tegenkomen, zoals Schotse Hooglanders (ook pasgeboren Schotse Hooglanders en zelfs een witte!), maar ook konikpaarden, Shetlandpony‘s, Galloway runderen, konijntjes, reeën, schapen, vossen, eekhoorntjes, krabbetjes, zandhagedissen en zelfs zeehonden. Schotse Hooglanders, schapen en konijntjes zie ik er het meest!

De drie foto’s hieronder nam ik in Meijendel en de twee daaronder in Westduinpark & Wapendal.

nationaal-park-hollandse-duinen-schaap

ree-meijendel

vogelspotplek-nphd

schotse-hooglanders-den-haag

dieren-hollandse-duinen

Cultuur en geschiedenis in Nationaal Park Hollandse Duinen

Nationaal Park Hollandse Duinen is echter meer dan natuur alleen zei ik al. Ook wat cultuur en historie betreft valt er veel te ontdekken. Denk maar aan de Atlantikwall, de vele bunkers langs de kust en in de duinen, musea als CorpusNaturalis, Museum Voorlinden, het Katwijks museum, Museum Engelandvaarders, het Westlands Museum, het Kunstmuseum in Den Haag, Panorama Mesdag (ook de Hollandse meesters en de schilders van de Haagse School hielden al van de zee, de ruimte en het licht aan de kust!) en museum Beelden aan Zee in Scheveningen.

Maar ook historische gebouwen en buitenplaatsen als Kasteel Duivenvoorde en Huygens Hofwijck, molenmuseum De Valk, de Scheveningse Watertoren en natuurlijk de limes. Ja, de grens van het Romeinse Rijk liep tot aan Katwijk!

De Atlantikwall, de mooiste musea en het beroemde panorama van Mesdag!

Op de foto’s hieronder zie je de watertoren van Scheveningen, museum Beelden aan Zee, een schilderij dat ik bij een expositie zag en de molen in Loosduinen.

watertoren-scheveningen

museum-beelden-aan-zee

schilderij-expositie-panorama-mesdag

bezienswaardigheden-np-hollandse-duinen

Nationaal Park ‘nieuwe stijl’

NP Hollandse Duinen is daarmee een Nationaal Park ‘nieuwe stijl’. Het is niet één natuurgebied, maar een groter geheel waar natuur, diverse landschappen, cultuur en historie samenkomen in de nabijheid van steden, dorpen en natuurlijk de zee. Dat is dan ook meteen de boodschap die het nieuwe nationale park wil uitdragen:

‘Waar natuur stad en zee verbindt.’

nationaal-park-bij-den-haag

Wandelen in Nationaal Park Hollandse Duinen

Wandelen kan natuurlijk eindeloos in zo’n veelzijdig gebied en doe ik dan ook meerdere keren per week. Wandelingen en wandelroutes in Nationaal Park Hollandse Duinen kun je op verschillende websites vinden:

Gewoon zelf wandelen in de duinen bij Den Haag kan ook. Een wandelpad langs een fietspad vind ik persoonlijk nooit zo boeiend, maar juist de zijpaadjes maken het leuk!

wandelen-hollandse-duinen

Ook in de duinen ziet het er elk seizoen anders uit en is het landschap afwisselend.

hollands-duin-nphd

Heerlijk wandelen en fietsen in duinen en bossen in Zuid-Holland.

fietsen-in-nationaal-park-hollandse-duinen

Fietsen in Nationaal Park Hollandse Duinen

Vanwege de omvang van het nationaal park is fietsen ook een mooie manier om het gebied te verkennen. Vanuit Den Haag kan dit heel goed, zowel in noordelijke als in zuidelijke richting. Sowieso maak ik vaak een fietstochtje in combinatie met wandelen. Meestal fiets ik door de duinen, maar er zijn nog veel meer mooie routes mogelijk. Hier vind je fietsroutes in Nationaal Park Hollandse Duinen, van de Bollenstreek (in het noorden van Zuid-Holland) tot de Glazen Stad (de Westlandse kassen).

De ene keer fiets ik richting Katwijk en Noordwijk, de andere keer richting ’s Gravenzande en Hoek van Holland.

westland

hollandse-duinen-fietsroute

nphd-fietsen

zandmotor

Nationaal Park Hollandse Duinen met kinderen

Ook voor kinderen zijn er diverse korte wandelingen in Nationaal Park Hollandse Duinen mogelijk, dus geschikt voor kleine beentjes, niet alleen in Meijendel, maar ook in Katwijk, het Panbos, het Westduinpark en natuurlijk in de Haagse bossen.

Bij Landgoed Ockenburgh is een speurtocht of bosbingo mogelijk, het nabijgelegen Pluk! met de Heemtuin (zie punt 6 in dit blog) is ook leuk, net als de Jutterskeet in Kijkduin en lekker naar het strand is eigenlijk altijd een succes. Ga ook eens kijken bij het het Hemels Gewelf of bij de Zandmotor (op de foto hierboven).

Met iets oudere kinderen zijn de leerzame fietsroutes in Hollandse Duinen een tip!

Sowieso valt er superveel te ontdekken in NP Hollandse Duinen. Dieren spotten is natuurlijk altijd leuk; in het kleinere natuurgebied Lentevreugd zie je met 100% zekerheid Schotse Hooglanders en konikpaarden en ook in het Westduinpark kun je ze tegenkomen. Meijendel heeft bovendien een heuse duincampus van Dunea waar kinderen spelenderwijs meer over waterwinning, duinvorming en dieren leren. Gewoon in de openlucht!

duincampus-dunea

Zowel voor jonge kinderen als voor oudere kinderen is Hollandse Duinen leuk en leerzaam.

bronstijd

Van dierensporen tot sporen uit het verleden, in Hollandse Duinen vind je het!

konijntjes-nationaal-park

hollandse-duinen

Speeltuin in Nationaal Park Hollandse Duinen

Er zijn bovendien meerdere (natuur)speeltuinen in Nationaal Park Hollandse Duinen. Niet alleen het bekende Monkeybos in Meijendel, maar ook strandspeeltuin Speelzandt in Noordwijk (met het kabouterpad), het Apenbos aan de rand van de Bosjes van Poot in Den Haag, zandspeeltuin ’t Speelduin bij Duindorp en de zandvlakte met wat gym- en speelattributen in het Westduinpark tussen Scheveningen en Kijkduin.

Ook in de meer ‘landinwaarts’ gelegen natuurgebieden die bij NPHD horen kunnen kinderen lekker ravotten, bijvoorbeeld in het Huttenbos en speelbos Robin Hood in het Haagse Bos, maar ook in de speeltuin in Clingendael (waar vandaan ze bovendien op zoek kunnen gaan naar de kabouterboom). En daarnaast zijn er op nog veel meer plekken leuke speeltuinen.

speelplek-in-de-duinen

Zandvlakte in het Westduinpark (boven) en het Apenbos bij de Bosjes van Poot (onder).

leuke-speeltuin-zuid-holland

Zandspeeltuin ’t Speelduin bij Duindorp (hieronder), grenzend aan het Westduinpark.

speelduin-speeltuin-bij-westduinpark

Lees ook: Den Haag met kinderen: leuke tips, musea en meer met minder mooi weer!

hollandse-duinen-met-kinderen

Een nationaal park waar je steeds weer terug wil

Het moge duidelijk zijn: gezien de grootte en de diversiteit van het nationale park is het niet zo dat je met één bezoek aan Nationaal Park Hollandse Duinen of één wandeling in Nationaal Park Hollandse Duinen het park wel kent. Ik ben er ontelbaar vaak geweest en ontdek nog steeds nieuwe natuurgebieden, nieuwe paden, andere routes, dieren die ik niet eerder heb gezien en toffe uitzichtpunten.

Je kunt tientallen keren naar Hollandse Duinen gaan en elke keer iets anders zien. Het is groot en divers!

Bovendien vind je in NP Hollandse Duinen niet alleen natuur, maar ook cultuur en geschiedenis. Genoeg te ontdekken dus in Hollandse Duinen, niet alleen straks, als het hopelijk daadwerkelijk een nationaal park geworden is, maar ook nu al.

Hollandse Duinen, een Nationaal Park in ontwikkeling.

natuur-hollandse-duinen

Is NP Hollandse Duinen hetzelfde als Hollands Duin?

Wie net als ik vaker door de duinen fietst of wandelt is ongetwijfeld de bordjes Hollands Duin wel eens tegengekomen. Dat kan verwarrend zijn, want Hollands Duin is niet hetzelfde als Hollandse Duinen. Hollands Duin is het natuurgebied bij Wassenaar, Katwijk en Noordwijk. Ben je in Hollands Duin dan ben je weliswaar ook in NP Hollandse Duinen, maar ben je in NP Hollandse Duinen dan ben je niet altijd in Hollands Duin.

Hollands Duin valt dus onder NPHD en heeft ook weer allerlei kleinere gebiedjes waar je prachtig kunt wandelen. Ook ik heb meerdere van deze wandelingen gedaan. Het zijn mooie wandelroutes in relatief rustige gebieden. Wil je een bepaalde route in Hollands Duin lopen, kijk dan op de website van Staatsbosbeheer.

Ligging Nationaal Park Hollandse Duinen

Je hebt inmiddels gelezen waar NP Hollandse Duinen ligt, maar wat had je gezegd als je dit nog niet gelezen had? Waar Hollandse Duinen nou precies ligt is namelijk niet voor iedereen even duidelijk. Ik vroeg het voor de grap eens aan de mensen in mijn omgeving (niet alleen uit Den Haag, maar juist ook aan mensen die niet in Zuid-Holland wonen) en kreeg totaal verschillende antwoorden.

Eentje gokte Noordwijk (dat klopt), maar een ander opperde Julianadorp en Callantsoog en weer een ander het gebied bij Bergen en Schoorl. Kennelijk associëren sommige mensen de naam Hollandse Duinen meer met Noord-Holland dan met Zuid-Holland. Wellicht is daar dus nog wat werk aan de winkel, maar ook dit blog helpt weer om het nog meer bekendheid te geven.

hollandse-duinen-wandelroutes

Zuid-Hollandse Duinen

Sowieso kan ik me best voorstellen dat je bij ‘Hollandse Duinen’ aan álle duinen en kustgebieden in Nederland denkt en niet aan een gedeelte. NP Hollandse Duinen betreft echter specifiek het duingebied in Zuid-Holland en nog een groot deel van het landschap erachter.

Persoonlijk zou ik dit nationale park in wording dan ook eerder Nationaal Park Zuid-Hollandse Duinen noemen, maar goed, wie ben ik en wellicht is er een goede reden voor om dat niet te doen.

Overigens vallen de duinen van Oostvoorne, Rockanje en Goeree Overvlakkee er dan weer niet onder, ook al is dat ook Zuid-Holland, maar dat zou je minder als een aaneengesloten gebied kunnen zien.

nationaal-park-hollandse-duinen-kaart

Nationale Parken in Nederland

Nederland telt momenteel 21 nationale parken. Nationaal Park Hollandse Duinen (of kortweg NPHD)  zou dus het volgende nationale park in ons land worden, maar het kan zijn dat het Van Gogh Nationaal Park nummer 22 gaat worden. Ook daar is vorig jaar al een aanvraag toe gedaan en ook dat is een Nationaal Park Nieuwe Stijl.

Tip: Lees ook mijn blogs over andere nationale parken in Nederland, zoals de Weerribben Wieden en de Veluwezoom.

Hoe gaat het nu verder?

De officiële status voor Nationaal Park Hollandse Duinen is 9 december 2020 aangevraagd. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zou de aanvraag in het eerste kwartaal van 2021 beoordelen, maar vandaag, 18 maart 2021, werd bekend dat het is uitgesteld en dus in de zomer wordt beoordeeld. Hier lees je het laatste nieuws over de status aanvraag.

Ondertussen wordt er door Dunea, Staatsbosbeheer, de provincie Zuid-Holland, de gemeente Den Haag, Hoogheemraadschap Delfland, Hoogheemraadschap Rijnland en nog vele andere gebiedspartners hard gewerkt aan de ontwikkeling van het nationaal park.

Informatieborden en ingang

De laatste keren dat ik door Meijendel wandelde zag ik her en der op uitzichtpunten al nieuwe informatieborden met Nationaal Park Hollandse Duinen erop. Ook wordt er gewerkt aan de eerste officiële ‘toegangspoort’ van Hollandse Duinen die ik al even noemde: Park-Poort Hart van Meijendel.

Park-Poort Meijendel

Ik hoor je al denken: o, god, een toegangspoort. Komt er een hek omheen dan en moeten we er straks entree voor gaan betalen? Nee hoor, dat niet. Dat is onmogelijk met zo’n groot gebied. Een poort moet je meer zien als een punt waar je kunt beginnen, een uitvalsbasis waar vandaan je het omringende gebied kunt verkennen.

Duinpoorten, Landschapspoorten en Stadspoorten

In het plan lees ik dat er meerdere van deze parkpoorten komen, als uitvalsbasis om delen van het gebied te bezoeken. Niet alleen Duinpoorten (Meijendel, Ockenburgh en Langevelderslag), maar ook Landschapspoorten (Bollenstreek Poort, Binnenduin Poort, Landgoed Poort, Westlandse Poort en Hoekse Poort bij Hoek van Holland aan de zuidkant van NPHD) en de Stadspoorten Den Haag CS en Leiden CS.

Een belangrijke Park-Poort wordt De Groene Entree: een toegang tot het nationaal park vanuit station Den Haag CS, via wandel- en fietsroutes door het Haagse Bos en de landgoederenzone.

Parkways

Behalve parkpoorten komen er ook parkways: recreatieve hoofdroutes voor fietsers en wandelaars, maar ook routes voor wie wil paardrijden of varen. Bestaande routes zullen verbeterd worden en ook aan ontbrekende schakels in het netwerk wordt gewerkt. De Parkways zijn gekoppeld aan landschappelijke lijnen en structuren en hebben een groene, landschappelijke uitstraling.

Regioparken, parklandschappen, natuurnetwerken, groenzones en ecologische verbindingen moeten zorgen voor mooie overgangen, ook op plekken waar je niet direct aan denkt, zoals de Zwethzone, de Vlietzone, diverse landgoederen en het Westland. Op de lange termijn worden ook in het glastuinbouwgebied natuur, landschap en recreatie versterkt. Bovendien komen langs de Parkways markante verblijfs- en uitzichtplekken, eventueel in de vorm van land art, die de herkenbaarheid van de route en de beleefbaarheid van het landschap versterken.

Plannen NPHD

Aan al deze plannen wordt tussen 2021 en 2025 gewerkt, met een uitloop naar 2030. Zowel het uitvoeringsprogramma als de statusaanvraag voor Nationaal Park Hollandse Duinen kun je online vinden.

Nieuw nationaal park bij Den Haag

Ik was eerst een beetje huiverig, maar ben nu echt blij dat dit bijzondere gebied straks (waarschijnlijk) een heus Nationaal Park wordt. Het is schitterend en superveelzijdig. Ik kom er niet voor niets zo vaak! Ook al ligt het in het drukste gedeelte van Nederland en zo dichtbij de grote stad (Den Haag) je kunt er zeker nog rust, ruimte en stilte vinden. Mij lukt dat nog steeds, vooral doordeweeks, maar ook in het weekend! Ga gewoon eens lekker vroeg in de ochtend, een keer ’s avonds rond etenstijd, met minder mooi weer of net naar een ander stukje. Ga het ontdekken en start niet allemaal op hetzelfde stukje. Er leiden immers meerdere wegen naar Nationaal Park Hollandse Duinen.

Hollandse Duinen, misschien wel het meest veelzijdige nationale park van Nederland!

Adres bezoekerscentrum De Tapuit

De Tapuit, het bezoekerscentrum van Dunea, is tijdelijk gesloten vanwege de coronamaatregelen. Ook wordt het momenteel verbouwd, maar dit is het adres:

De Tapuit
Meijendelseweg 40-42
2243 GN Wassenaar

de-tapuit

Coronamaatregelen Hollandse Duinen

Wat eigenlijk overal geldt in tijden van corona geldt hier ook: houd afstand, vermijd drukke plekken, kom op een rustig moment en volg de aanwijzingen van boswachters op. Is het te druk, ga dan ergens anders heen. Zijn de parkeerterreinen vol, zet je auto dan niet in de berm.

Afval

En wat helaas ook nog steeds gezegd moet worden is: ruim je afval op! Staan er geen afvalbakken of zitten ze vol, neem het mee terug naar huis, want rondslingerend afval ziet er niet alleen niet uit, het is ook nog eens schadelijk voor dieren.

Verboden Toegang

Als je gaat wandelen, blijf dan op de paden. Je mag niet zomaar overal struinen. Staat ergens Verboden Toegang, dan staat dat er niet voor niets. Ga je toch van het pad af dan kun je de dieren laten schrikken; zeker in het broedseizoen moeten bijvoorbeeld vogels met rustgelaten worden. Op veel plekken word je er momenteel dus op gewezen. Doe je het toch dan kun je een flinke boete krijgen.

Ik zie regelmatig mensen ergens in een duinpannetje zitten waar je niet mag zitten of mensen die hun kinderen van duintoppen laten rennen waar dat niet mag. Doe dat gewoon niet. En houd ook honden aan de lijn, want die kunnen hertenkalfjes en andere dieren doden. Loslopen mag alleen hier: stranden waar honden los mogen lopen.

Gratis entree?

Misschien vraag je je af of Nationaal Park Hollandse Duinen gratis te bezoeken is. Ja, dat is het. Vrijwel overal kun je gewoon gratis wandelen zonder dat je een kaartje nodig hebt. Een uitzondering daarop vormen Kijfhoek & Bierlap (bij Meijendel) en Solleveld (bij Kijkduin, achter Landgoed Ockenburgh) waarvoor je van te voren online een kaartje moet kopen. Zorg dus dat je mobiel opgeladen is om je toegangsbewijs te kunnen laten zien en koop het kaartje op tijd, want voor Solleveld was ik in een weekend laatst te laat.

Hoe kom je bij Nationaal Park Hollandse Duinen?

Je kunt met de auto, het openbaar vervoer, op de fiets, scooter, step, te paard of lopend naar Nationaal Park Hollandse Duinen komen. Wel is de ene entree geschikter voor auto’s en de meeste andere vooral voor fietsers en wandelaars. Je kunt de route in Google Maps opzoeken. Dat kan ook handig zijn om je weg (terug) te vinden.

Met de auto naar NP Hollandse Duinen

Ga je voor het eerst naar Nationaal Park Hollandse Duinen dan kun je voor Meijendel kiezen. Bij het bezoekerscentrum De Tapuit zijn twee ruime parkeerterreinen en kun je gratis parkeren. In het weekend en vooral op een zonnige dag kan het echter ontzettend druk zijn in Meijendel, dus houd daar rekening mee.

Parkeerterrein Meijendel

Dit zijn de parkeermogelijkheden in de buurt van Meijendel, Wassenaar en Scheveningen:

-Parkeerplaats bij De Tapuit (bij de boerderij en bezoekerscentrum Dunea), Meijendelseweg 40-42, Wassenaar (gratis)
-Parkeren Meijendel (ook gratis, vlakbij de vorige, dus ook vlakbij de boerderij)
-Parkeerplaats Kievietsduin, Meijendelseweg 30, Wassenaar (1,5 km van de boerderij en de Tapuit vandaan, ruim en gratis; onderstaande foto nam ik deze week, tegen etenstijd)
-Oude Waalsdorperweg 63, Den Haag (er is een kleine parkeerplaats vlakbij TNO)
Hotel Duinoord, Wassenaarseslag 26, Wassenaar (snel vol)
-Parkeerterrein Zeelust, Wassenaarseslag 13, Wassenaar (betaald parkeren)
BKS parking Strand (’s Gravenduyn, Scheveningen), Zwolsestraat 426, Scheveningen, Den Haag (betaald, overdekt; vanaf hier kun je ook Meijendel in wandelen)
-De parkeerplaats bij het Zwarte Pad in Scheveningen (betaald) kan ook, maar dan zit je wel wat verder van het mooiste stuk van Meijendel af. Wel kun je beginnen met een strandwandeling en dan bij de Eerste Slag (bij Strandtent het Puntje) Meijendel in. Wel staat het hier op een mooie stranddag snel vol.

Ga eens op een dinsdag of donderdag in plaats van een zaterdag of zondag, dan is het veel rustiger.

parkeerplaats-kievietsduin-wassenaar

Parkeren NPHD

Het kan zijn dat je een ander deel van NPHD wil verkennen of dat je in Scheveningen, Meijendel of bij de Wassenaarse Slag niet terecht kunt. Parkeer in dat geval bij één van de vele andere mooie natuurgebieden van Nationaal Park Hollandse Duinen, in Noordwijk, Katwijk, Den Haag, Kijkduin, het Westland of Hoek van Holland. Hieronder zie je de mooie parkeeroplossing in Katwijk.

parkeren-katwijk

Met het openbaar vervoer naar NP Hollandse Duinen

Afhankelijk van waar je precies naartoe wil in Nationaal Park Hollandse Duinen kun je zelf het openbaar vervoer uitzoeken. Het openbaar vervoer naar Meijendel is helaas niet ideaal. De dichtstbijzijnde bushalte voor Meijendel is De Kieviet in Wassenaar of één halte eerder, de Nagtegaallaan (in beide gevallen bus 43 of 44), maar naar de Wassenaarse Slag kun je volgens mij niet eens met de bus.

Andere delen van Nationaal Park Hollandse Duinen zijn wel redelijk tot goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Neem bijvoorbeeld de bus naar Kijkduin en wandel vanaf daar het Westduinpark in. Tram 12 naar het Zuiderstrand kan ook. Of neem (vanuit Leiden bijvoorbeeld) de bus naar Katwijk en wandel aan de zuidkant van Katwijk direct de duinen in.

Eventueel kun je de tram 1 of 9 naar Scheveningen Noord nemen (en vanaf het Zwarte Pad eerst een stuk over het strand wandelen) of de bus naar het Kurhaus in Scheveningen nemen, maar dan is het wel nog een hele tippel. Of neem bus 22 of 23 naar Scheveningen en stap wat eerder uit zodat je bij de Oostduinen de duinen in kunt (Pompstationsweg of Harstenhoekweg).

Het zou mooi zijn als meerdere kanten van het park makkelijker per bus bereikbaar zouden zijn. Ik neem dan ook aan dat dit met het oog op het toekomstige nationale park wel beter georganiseerd gaat worden. Dat lijkt me echt een must, juist ook om te zorgen voor minder auto’s en minder volle parkeerplaatsen.

Je kunt ook de trein naar Den Haag of Leiden nemen en dan op de fiets verder, bijvoorbeeld op een OV-fiets. Of doe vanaf Den Haag Centraal de NS-wandeling Meijendel.

Op de fiets naar Nationaal Park Hollandse Duinen

Woon je in de omgeving kom dan op de fiets zodat de parkeerplaatsen niet overvol raken en we de natuur niet onnodig belasten. Neem vanaf het station een OV-fiets (als die niet op zijn) of huur hier een fiets, bijvoorbeeld in Scheveningen. Sowieso is een fiets fijn vanwege het grote gebied, niet alleen om er naartoe te gaan, maar ook om je in Hollandse Duinen te verplaatsen. Er is een uitgebreid routenetwerk aan fietspaden, dus dat is goed geregeld.

Hopelijk komen er met het oog op het toekomstige nationale park meer plekken om fietsen te huren, zowel voor volwassenen als voor gezinnen met kinderen.

fiets-huren-nationaal-park-hollandse-duinen

Horeca bij Nationaal Park Hollandse Duinen

Momenteel zijn i.v.m. de coronamaatregelen restaurants overal in Nederland gesloten. Net als ieder ander kijk ik er erg naar uit dat ze weer open gaan, want een stukje wandelen of fietsen waarbij je spontaan ergens een terrasje kunt pakken, lekker ergens kunt lunchen of de dag kunt afsluiten met een heerlijk diner aan zee, is toch net wat fijner.

Gelukkig bieden heel veel restaurants en strandtenten take away, niet alleen in ScheveningenKijkduin en Katwijk, maar ook elders.

De boerderij in Meijendel biedt tijdens de lockdown in elk geval 7 dagen per week take away. Je kunt er terecht voor een broodje, soepje (zie mijn erwtensoep op de foto hieronder), pannenkoek of een drankje. En Onder de Watertoren in Scheveningen is ook open voor take away (en sowieso is er een gratis watertap van Dunea).

Lees ook: Restaurants met tuin in Den Haag!

boerderij-meijendel-corona

Toiletten in Nationaal Park Hollandse Duinen

Gezien de grootte van het gebied zijn er normaalgesproken natuurlijk op heel veel plekken in de horeca toiletten te vinden. Momenteel kun je in verband met de coronamaatregelen helaas haast nergens naar het toilet, maar bij de Boerderij in Meijendel (het restaurant naast de Tapuit) staat een tijdelijke toiletvoorziening waar je (dagelijks tussen 10 en 5) gelukkig wel terecht kunt. Geen Dixi, maar een echte toiletruimte. Dat is fijn!

Overnachten bij Nationaal Park Hollandse Duinen

Wil je in de buurt van Nationaal Park Hollandse Duinen overnachten dan kan dat uiteraard op heel veel plekken, van Noordwijk aan Zee tot Hoek van Holland, zowel aan zee als in de stad. Vanuit elk adres in Den Haag kun je makkelijk op de fiets naar NPHD en vanuit Leiden eventueel ook. Scheveningen en Kijkduin zijn natuurlijk populaire opties voor een vakantie aan de kust (Scheveningen is altijd fijn en ook buiten de vakanties heerlijk!), maar ook Katwijk, Wassenaar en andere plaatsen hebben volop hotels, B&B’s, appartementen, campings, vakantieparken of strandhuisjes.

hotel-duinoord-wassenaar

Hotels in Nationaal Park Hollandse Duinen.

overnachten-nationaal-park-hollandse-duinen

Hotel, B&B of huisje in Hollandse Duinen

Vanaf het NH Atlantic hotel in Kijkduin (op de winterse foto hierboven) en Hotel Duinoord (daarboven) in Wassenaar wandel je direct de duinen in. En wat dacht je van deze Bed and Breakfast in Wassenaar, dit kasteel in Wassenaar, dit vakantiehuis in De Zilk of dit chalet in ’s Gravenzande?

Kijk ook eens bij de kustarrangementen van Voordeeluitjes (kies dan wel voor Zuid-Holland) of zoek zelf een heerlijk natuurhuisje in Zuid-Holland. Let dan wel even op de ligging, zodat je ook echt in de buurt van het nationaal park zit.

huisje-hollandse-duinen

Glamping in Nationaal Park Hollandse Duinen? Dat kan bij vakantiepark Kijkduin.

safaritent-kijkduin

Vakantie met kinderen in Nationaal Park Hollandse Duinen

Voor een gezinsvakantie in NPHD kun je kijken naar Molecatenpark Noordduinen, Vakantiepark Duinrust, Strandpark Vlugtenburg of vakantiepark Kijkduin. Boek bijvoorbeeld een huisje, chalet of mooie safaritent in Kijkduin! Maar ook vanuit Scheveningen fiets je zo de duinen in.

Deze tipi’s vlakbij Hillegom vallen net buiten het gebied van NP Hollandse Duinen, maar zijn toch ook wel een vermelding waard vond ik.

Weekendje Nationaal Park Hollandse Duinen

Een nachtje, weekendje of langer overnachten in Nationaal Park Hollandse Duinen is echt een aanrader. Er valt zó ontzettend veel te ontdekken in Hollandse Duinen dat je makkelijk een week of zelfs twee weken vakantie in deze omgeving kunt doorbrengen.

Een midweek of weekendje in een strandhuisje in Katwijk (op de onderste foto) is natuurlijk ook heerlijk. Of ga voor de (tussen de strandtenten maar toch rustig gelegen) strandhuisjes bij Kijkduin.

strandhuisje-nationaal-park-hollandse-duinen

Strandhuisjes in Nationaal Park Hollandse Duinen.

strandhuisje-zuid-holland

Ik schreef dit blog uit eigen enthousiasme over Nationaal Park Hollandse DuinenDe foto’s in dit blog heb ik allemaal zelf gemaakt, ook de accommodatiefoto’s. Mocht je naar aanleiding van dit blog echter besluiten iets te boeken dan hoop ik dat je dat via de linkjes in dit blog wil doen. Qua prijs maakt dat voor jou niets uit, maar ik krijg dan (in de meeste gevallen) een heel klein beetje commissie voor het vele werk dat ik aan dit blog heb gehad. Dank je wel alvast en geniet van dit schitterende nationale park!

16 gedachten over “Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD): waar ligt het en welke mooie (natuur)gebieden horen bij NP Hollandse Duinen?”

  1. Zo’n mooi stukje Nederland dit. Wij waren laatst in Bloemendaal en hebben toen enorm veel gewandeld hier. Kon er geen genoeg van krijgen.

    1. De omgeving van Bloemendaal is inderdaad ook heel mooi, maar dat valt er net niet onder. Bloemendaal ligt in Noord-Holland en NP Hollandse Duinen ligt in Zuid-Holland. Het begint bij Noordwijk, net onder Zandvoort en Bloemendaal dus. Maar veel duingebieden zijn sowieso mooi!

  2. Wat mooi dat ze een nationaal park van deze regio maken! Er is genoeg te zien en te doen 🙂 Heb je ook enig idee wanneer het een “officieel” nationaal park zal worden?

  3. Dat is inderdaad een groot gebied! Heerlijk dat je zoveel moois op fietsafstand van je huis hebt.. en dat zullen velen in de Randstad net zo ervaren. Ik wist niet dat dit een nationaal park in wording is, maar altijd goed, weer een nationaal park erbij. 🙂

  4. Ik vind het zo’n tof initiatief dat ze er een nationaal park van maken. Het lijkt me een heerlijk gebied om lekker te wandelen, een beetje vergelijkbaar met de Amsterdamse Waterleidingduinen stel ik me zo voor. 

    1. Dat is het zeker. Ja, deels wel vergelijkbaar, maar dan nog véél groter en veel diverser, omdat het meer is dan het duingebied alleen.
      Alleen wel minder hertjes. 😉

  5. Wauw wat een heerlijke natuur. En wat is het inderdaad groot zeg! Heerlijk. Ik kom eigenlijk nooit in Zuid-Holland, misschien moet daar eens verandering in komen. 😉

  6. Had me niet gerealiseerd dat het zo’n enorm gebied was. Bij Nationaal Park denk ik altijd meer aan een wat meer afgekaderd gebied. Er valt dus nog genoeg te ontdekken. Ziet er allemaal echt prachtig uit (en sommige plekken ken ik ook al wel). Hopelijk wordt de bereikbaarheid met het OV nog verbeterd op sommige plaatsen.

    1. Sorry, ik zag net dat deze reactie er doorheen geglipt was. Hij is nu zichtbaar.
      Ja, het is een heel divers en groot gebied.
      En ja, dat van het openbaar vervoer hoop ik ook.

  7. Nice! Daar heb ik wel wat aan want de kans is aanwezig dat ik binnenkort die kant op ga. Wilde eigenlijk over twee weken naar Amsterdam om musea te bezoeken, maar dat is nog onzeker ivm de lockdown. De omgeving Leiden, Noordwijk, Lisse is waarschijnlijk mijn back-up plan en dan lekker wandelen in de natuur. De Veluwe is ook nog een optie. Eerst even de persconferentie afwachten.

    1. Ja, ik ben ook heel benieuwd wat er gezegd gaat worden.
      Leiden, Noordwijk en Lisse is inderdaad een mooi alternatief. En de Veluwe ook altijd.
      Ik zit zelf op mooi weer te wachten zodat ik een keer helemaal op de fiets vanuit Den Haag naar de bollenvelden kan gaan, maar met het weer van nu word ik daar niet echt blij van.

  8. Super gaaf dat ze hier een Nationaal Park van maken. Ik ben dol op de duinen en ga in Noord-Holland dan ook vaak wandelen in de duinen. Ik zou dan ook wel eens richting Zuid-Holland willen om dit duingebied te verkennen

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven