Nederland heeft vele bezienswaardigheden. Als er één is die je echt moet zien dan is dat Panorama Mesdag in Den Haag wel, het grootste schilderij van Nederland. De eerste keer dat ik het zag was ik zwaar onder de indruk. Vandaag ging ik na bijna 20 jaar weer. Wederom was ik overdonderd!

Dit móet je zien in Den Haag, ook met kinderen!

Panoramaschilderij

Panorama Mesdag is met niets te vergelijken. Het is niet gewoon kijken naar een schilderij, het is een beleving. Zodra je het trapje naar de grote koepel op loopt en een eerste blik werpt op het immense panoramaschilderij stokt je adem even. Het komt echt bij je binnen. Ik voelde het in mijn buik. Wat is dit mooi!

Als vanzelf word je meegetrokken, het verleden in.

Alsof je buiten staat

Het voelt alsof je echt op een duintop aan zee staat, in Scheveningen. Met het zand zo voor je neus, de golven in de verte en de wolken in de lucht lijkt het bijna alsof je echt buiten staat. En je ziet vanalles. De vele taferelen, de huizen en kerktorens in Oud-Scheveningen, de haven en de bomschuiten op het strand.

Het is onwijs mooi! Net alsof je echt buiten staat.

Filmpje Panorama Mesdag

Op dit filmpje hieronder dat ik er maakte krijg je een indruk, en ook online zie je de 360 graden tour, maar als je het in het echt ziet is het echt veel imponerender! Dat zie je ook aan de blikken van de mensen die het trapje op lopen. Iedereen is verrast.

Het lijkt alsof er mensen lopen te bellen, maar dat is niet zo. Ze luisteren naar de audio guide.

Mooier en groter dan je denkt

Het beroemde schilderij van Mesdag is veel groter dan je van te voren bedenkt. Het loopt in de rondte, een beetje zoals het Omniversum. Door de vorm pakt het je echt. Het loopt 360 graden rond en is ook nog eens heel hoog.

Een schilderij dat 360 graden in de rondte loopt.

120 meter bij 14 meter

De omtrek van het schilderij is maar liefst 120 meter en de hoogte 14 meter. De oppervlakte van het doek is 1680 meter. In totaal werden 18 stukken doek aan elkaar genaaid om tot het gewenste aantal meters te komen. Dat was en is uniek!

Panorama Mesdag is een uniek cultuurhistorisch monument.

Steeds zie je weer iets nieuws

Misschien denk je dat je er zo uitgekeken bent, maar dat is niet zo. Je blijft nieuwe dingen zien. Zoveel details, zoveel moois. Het schilderij vertelt meerdere verhalen. Steeds zie je meer: de golven, de zee, de vissersboten, de visnetten, de vrouwen in klederdracht, de paarden. Je blijft kijken.

Foto’s Panorama Mesdag

Hieronder zie je nog meer foto’s die ik maakte, zowel verder weg als enkele details. Alle foto’s in dit blog maakte ik zelf. Je mag er foto’s, filmpjes of selfies maken, maar niet flitsen.

Bomschuiten op het strand:

De vissers met hun netten:

De vrouw van Mesdag: Sientje. Ook zij schilderde. Ze schilderde ook aan het panorama mee!

De paarden op het strand:

Paviljoen Von Wied, dat nu bekend staat als Paviljoen de Witte:

Het traditionele baden in zee: met badkoetsjes het water in gaan:

Scheveningen vroeger:

De haven van Scheveningen vroeger:

In de verte zie je de eerste stoomtramlijn van Nederland:

Oud-Scheveningen:

De vuurtoren:

De theekoepel:

Wie schilderde Panorama Mesdag?

Het panoramaschilderij is vernoemd naar de maker: Mesdag. Hendrik Willem Mesdag schilderde het werk in 1881. Hij was één van de bekendste kunstenaars van de Haagse School.

Bij het maken van dit immense werk werd hij bijgestaan door zijn vrouw Sientje (mevrouw Mesdag van Houten), voor het dorp Scheveningen, de heer de Bock (voor de lucht en de duinen), de heer Breitner (voor de cavalerie en de artillerie) en nog door 2 kunstenaars uit Brussel.

Magische illusie

Als je het voor het eerst ziet is het een hele gekke gewaarwording. Je verwacht niet zoiets groots te zien middenin het centrum van Den Haag. Ik moet bekennen dat ik zelfs op de satelliet van Google Maps heb gekeken om te checken hoe het er dan eigenlijk van boven uit ziet, hoe groot het werkelijk is.

Het lijkt namelijk wel alsof je een beetje bedrogen wordt. ‘Onderga de magische illusie van het zinsbegoochelende panorama uit 1881’, staat op de flyer.

Je kunt zover uitkijken over zee dat het even heel gek aanvoelt.

Panorama Mesdag schilderij

Mesdag schilderde het panorama in de tijd dat het schilderen van panorama’s helemaal in was. Hij schilderde het in opdracht. Wel mocht hij zelf het onderwerp bepalen.

Hij koos voor het hoogste duin van Scheveningen, als protest tegen de plannen van de gemeente om het duin af te graven. Mesdag was het er namelijk niet mee eens dat natuurschoon plaats moest maken voor de snelgroeiende badplaats Scheveningen. Dit soort ‘protesten’ hoor je tegenwoordig vaker, maar in de negentiende eeuw was het dus al actueel.

Mesdag was het er niet mee eens dat natuurschoon plaats moest maken voor de snelgroeiende badplaats Scheveningen.

Audiotour

Wie wil kan een audiotour doen dan kom je nog meer te weten. Dit kan uiteraard in verschillende talen. Ook voor kinderen is dit leuk. Een audio guide kost 1 euro per persoon. Je huurt het bij de balie waar je je kaartje koopt.

Wat is er nog meer bij Panorama Mesdag?

Behalve hét schilderij waar iedereen voor komt is er nog meer te zien bij Panorama Mesdag. Nog voordat je bij het panorama komt kun je al een paar andere dingen zien, zoals een model van een traditionele Scheveningse bomschuit, de vissersschepen van vroeger. Bomschuiten hadden een platte bodem en werden gebruikt voor de haringvisserij en voor het vissen met schrobnetten. Deze heette de Prins van Oranje:

Schilderijen van Mesdag en andere kunstenaars

Heb je het panorama bewonderd dan kun je verderop nog enkele schilderijen van Mesdag bewonderen, en ook van enkele andere kunstenaars.

Inkijkje in het leven in Scheveningen vroeger

Vergeet ook niet even door deze glaasjes te kijken. Je ziet een twintigtal (of iets meer, ik heb ze niet geteld) ‘foto’s’ van vroeger. Qua diepte is het heel mooi gedaan, alsof je er bij bent. Erg leuk om te zien!

Tentoonstelling Storm

Ook is er een wisselende tentoonstelling te zien bij Panorama Mesdag. Momenteel (tot 3 maart 2019) is dat de tentoonstelling Storm, wat ook zeker de moeite waard is! Als je al een kaartje voor Panorama Mesdag hebt hoef je hier niet extra voor te betalen. Ik kom op deze expositie nog even apart terug.

Panorama Mesdag met kinderen

Ook met kinderen is een bezoek aan Panorama Mesdag de moeite waard. Sommige kinderen trekt het niet om ‘schilderijen te gaan kijken’, maar dit is echt van een andere orde. Oké, er zijn ook (andere) schilderijen te zien, maar Panorama Mesdag is echt niet zomaar een schilderij! Het is echt ontzettend mooi en indrukwekkend om te zien, ook voor kinderen.

Zelf tekeningen op Panorama Mesdag maken

Als je het schilderij bekeken hebt kun je zelf aan de slag op het grote ‘teken panorama’ van Mesdag. Kinderen kunnen er ter plekke van alles bij tekenen, van vogels tot krabbetjes of wat ze maar leuk vinden. Dagelijks wordt dit bekeken en online gezet op de site Panorama Mesdag tekenapp.

Speurtocht voor kinderen

Ook is er een speurtocht voor kinderen. Leuk én leerzaam! De speciale Panorama Mesdag speurtocht kun je hier downloaden.

Panorama Mesdag in de kerstvakantie

Neem in de kerstvakantie je kleine museuminspecteur mee voor een ‘inspectie’ van het museum en maak kans op een GoPro! Hoe? Download de ‘Museuminspecteurs App’ via de App Store of Play Store op je smartphone of tablet. Doe de speciale button op (verkrijgbaar bij de informatiebalie), zodat iedereen ziet dat je museuminspecteur bent!

Kijk goed om je heen en beantwoord de vragen. De wedstrijd loopt van 22 december 2018 tot en met 6 januari 2019. Kijk voor meer informatie over museuminspecteurs op de website Museumkids. Tot nu toe krijgt Panorama Mesdag een 8.4 van de kids museum inspecteurs.

Agenda Panorama Mesdag

Op woensdag 2 januari is er een muziekworkshop voor kinderen. Let op: je moet je er wel speciaal voor aanmelden.

Ook in andere vakanties is er vaak het een en ander te doen voor kinderen. Bekijk hier de agenda.

Toevallig zag ik dat Panorama Mesdag morgenavond (30 december 2018) bij ‘De Blauwe Hond’ op Zapp is, een kunstprogramma voor kinderen.

Restaurant bij Panorama Mesdag

Uiteraard kun je ook nog iets drinken bij Panorama Mesdag. Er is een klein restaurantgedeelte bij met koffie, drankjes, broodjes en enkele andere lekkernijen.

Winkel en cadeautjes

Bij de uitgang is een shop waar je allerlei leuke dingen kunt kopen. Dingen die met Panorama Mesdag en Den Haag te maken hebben maar ook andere artikelen.

Openingstijden Panorama Mesdag

Panorama Mesdag is dagelijks geopend! Alleen op 25 december en 1 januari is het gesloten.

Maandag tot en met zaterdag: 10.00-17.00 uur (laatste entree 16.45 uur)
Zondag en/of feestdagen: 11.00-17.00 uur (laatste entree 16.45 uur)

Dit zijn de feestdagen in 2019: 21 en 22 april (Pasen), 27 april (Koningsdag), 30 mei (Hemelvaartsdag), 9 en 10 juni (Pinksteren) en 26 december (2e Kerstdag).

Panorama Mesdag is dagelijks geopend. Alleen op 1^e Kerstdag en op Nieuwjaarsdag zijn ze dicht.

Op maandag naar het museum

Ben je een lang weekend in Den Haag, dan kun je Panorama Mesdag dus ook op maandag bezoeken. Dat is ideaal, want op maandag is er verder best veel gesloten.

Ga je meteen als ze open gaan dan is het nog net iets rustiger. Ben je toch met meer mensen loop dan eerst rechtdoor naar het beroemde schilderij, zodat je zonder veel mensen om je heen rustig kunt kijken. De rest kun je daarna bekijken.

Wat kost Panorama Mesdag?

Hieronder zie je de prijzen voor een bezoek aan Panorama Mesdag in 2019:

Baby’s en peuters (kinderen tot 4 jaar): gratis.
Kinderen van 4 t/m 11 jaar: 5,50
Kinderen van 12 t/m 18 jaar: 9 euro
Scholieren en studenten: 9 euro
Volwassenen en 65+: 10,50
Museumkaart: gratis!

Met een groep of met de klas naar Panorama Mesdag kan ook. Hier lees je meer: prijzen.

Of combineer Panorama Mesdag met COMM, Escher in het Paleis of een andere bezienswaardigheid. Er zijn speciale combinatietickets mogelijk.

Korting Panorama Mesdag

Wil je naar Panorama Mesdag naar aanleiding van een bepaalde actie dan is het goed te weten dat kortingen, acties of vouchers niet met elkaar gecombineerd kunnen worden.

Heb je een kortingscode dan kun je die online invullen.

Tickets online

Tickets voor Panorama Mesdag kun je sowieso ook online bestellen.

Kinderfeestje bij Panorama Mesdag

Wist je dat je ook een kinderfeestje kunt geven bij Panorama Mesdag? Een ervaren museumdocent begeleidt het partijtje en de kinderen gaan met een eigen kunstwerk naar huis. Het is geschikt voor kinderen van 6 tot 10 jaar.  Hier vind je meer leuke kinderfeestjes: kinderfeestje Den Haag.

Toegankelijkheid Panorama Mesdag voor rolstoelgebruikers

Het platform vanwaar bezoekers het schilderij bekijken is toegankelijk via een smalle wenteltrap. Om rollator- en rolstoelgebruikers toch de mogelijkheid te bieden het panorama te kunnen zien, beschikt het museum over een traplift. In verband met brandweervoorschriften is het gebruik van de traplift wel beperkt. Lees meer bij faciliteiten.

Hoe lang duurt een bezoek aan Panorama Mesdag?

Een bezoek aan Panorama Mesdag kost je niet zoveel tijd. In ongeveer een uur heb je het wel gezien, maximaal 2 uur als je echt alles tot in detail wil bestuderen. Ideaal dus als je het wil combineren met andere dingen in Den Haag, zoals shoppen, lekker lunchen of nog meer sightseeing in Den Haag. Ook voor kinderen is dat fijn want zo is een beetje cultuur tijdens een dagje of weekendje weg goed te doen.

Adres Panorama Mesdag

Zeestraat 65
2518 AA Den Haag
(070) 310 66 65
Website Panorama Mesdag

Wat is er nog meer te zien in de buurt van Panorama Mesdag?

Panorama Mesdag ligt vlakbij het Museum voor Communicatie, de Paleistuin en het Hofkwartier. De Haagse binnenstad ligt op loopafstand, net als het Vredespaleis en het Binnenhof. Wil je behalve uitzicht over Scheveningen, ook nog uitzicht over Den Haag hebben ga dan naar het topje van de Haagse toren. Hier vind je nog meer leuke dingen in Den Haag: van lekkere adresjes tot leuke activiteiten.

Hotels in de buurt van Panorama Mesdag

Wil je overnachten in de buurt van Panorama Mesdag dan zit je ook goed. Op slechts een paar passen afstand vind je het Hilton en het Carlton Ambassador.

Koffie of lunch in de buurt

Eten kan bij de hotels hierboven (ze hebben allebei een goed restaurant) of -leuker- in een van de vele restaurants in Den Haag. Loop vanaf de Zeestraat het Noordeinde in en je komt al het een en ander tegen. Leuke adressen voor koffie zijn er ook genoeg. Maak anders deze wandeling langs leuke koffiezaken.

Must see!

Hoe dan ook, ook als je niks met kunst, cultuur, geschiedenis en musea hebt moet je dit zien.  Panorama Mesdag is al vele jaren een van de grootste trekpleisters van Den Haag. Het is populair bij toeristen, maar ook echt een must see voor Nederlanders. Eigenlijk vind ik dat iedereen in Nederland dit gezien moet hebben, en iedereen uit Den Haag en Scheveningen al helemaal!

Ga ook!

Hopelijk heb ik je kunnen overtuigen zelf eens een kijkje te gaan nemen. De foto’s drukken nog niet genoeg uit hoe gaaf het daadwerkelijk is.

Panorama Mesdag Den Haag, een belevenis in ruimte en tijd.

De entreekosten voor Panorama Mesdag werden voor mij als blogger betaald. Mijn enthousiasme is echter puur oprecht. Eigenlijk was dit bezoek aan Panorama Mesdag onderdeel van een bloggerstour door Den Haag maar omdat ik die niet af kon maken ben ik deze week speciaal teruggegaan. Ook leuk om te doen is een Fietstour langs de highlights van Den Haag. 

Ben jij wel eens bij Panorama Mesdag geweest?