Tag archieven: fietsen en wandelen

Zien en doen in Van Gogh Nationaal Park: wandelen in de voetsporen van Vincent van Gogh

Van Gogh Nationaal Park. Nog niet iedereen kent het. Naast bekende nationale parken als de Hoge Veluwe, de Veluwezoom, de Weerribben Wieden, de Utrechtse Heuvelrug, de Biesbosch en Schiermonnikoog zijn er de laatste jaren ook nieuwe nationale parken ontstaan of al enige tijd in ontwikkeling, zoals Nationaal Park Nieuw Land, Nationaal Park Hollandse Duinen en Van Gogh Nationaal Park. Over die laatste, Van Gogh NP, gaat dit blog!

Van Gogh Nationaal Park

Heel bekend is Van Gogh Nationaal Park nog niet. Vraag je een willekeurig persoon wat plekken in Brabant te noemen, dan komen standaard steden als Eindhoven, Tilburg, Breda en Den Bosch voorbij, de Efteling soms, en misschien nog een natuurgebied als de Loonse en Drunense Duinen of de Oisterwijkse bossen en vennen, maar veel verder komt de doorsnee Nederlander niet. O ja, carnaval natuurlijk nog, maar niemand noemt zomaar Zundert of Van Gogh Nationaal Park! Mensen kennen het niet of hebben er slechts een vaag beeld bij. En daar gaat nu verandering in komen, want ik neem je mee naar de plekken waar Van Gogh als kind al rondwandelde en vertel wat je moet zien en doen in Van Gogh Nationaal Park.

Lees verder en ontdek de mooiste plekken in Van Gogh Nationaal Park!

Brabant

Ik was niet voor het eerst in Brabant. Vanaf Zuid-Holland is Noord-Brabant niet ver en dus ben ik er best vaak te vinden. Ik bezocht er de afgelopen jaren meermaals de grote steden, maar ook kleinere steden en dorpen, zoals Bergen op Zoom, Halsteren, Oudenbosch en Goirle. Ook ging ik er de natuur in, o.a. in het Mastbos.

Van Gogh NP

Tijdens mijn recente bezoek aan de Moerputten was ik eigenlijk ook al in het gebied, maar toch had ik Van Gogh Nationaal Park (kortweg Van Gogh NP) an sich nog niet echt duidelijk op het vizier staan. Dát het bestond wist ik, maar waar het nou precies helemaal lag?

Waar ligt Van Gogh Nationaal Park?

Tot voor kort dacht ik eigenlijk –ja, ik ga nu iets bekennen wat ik tijdens het weekend in Van Gogh Nationaal Park niet hardop heb durven zeggen- dat Van Gogh Nationaal Park op de Veluwe lag. Ik sliep eens in een Van Gogh huisje op de Veluwe en ook het Kröller-Müller museum met werk van Vincent ligt natuurlijk op de Veluwe, dus vandaar de associatie misschien, maar Van Gogh Nationaal Park ligt toch echt in Brabant!

Van Gogh NP in Brabant

Van Gogh Nationaal Park is niet één omheind gebied, zoals de Hoge Veluwe, maar beslaat een groot deel van Brabant en is overal vrijelijk binnen te wandelen.

Waar is het mooi en waar moet je zijn in Van Gogh Nationaal Park?

Nationaal Park Van Gogh beslaat niet alleen een gedeelte bij Tilburg en Nuenen, maar ook bij Etten-Leur en Zundert. Dat laatste deel, ten zuidoosten van Roosendaal, grofweg tussen Breda en Antwerpen in, ontdekten wij. Vincents geboortestreek! Een stukje West-Brabant dus, niet zo gek ver van grenspark Kalmthoutse Heide.

Kaart Van Gogh Nationaal Park

Er is echter nog veel meer te zien en te doen in Van Gogh Nationaal Park. Het volledige gebied dat het beslaat zie je hier op de kaart:

Nationaal Park in ontwikkeling

Van Gogh Nationaal Park is een nationaal park in ontwikkeling. Net als Nationaal Park Hollandse Duinen -mijn favoriet in Nederland!- die officieel ook die lettertjes ‘i.o.’ erachter heeft staan, is het een nationaal park ‘nieuwe stijl’ waar natuur en cultuur samengaan en meerdere gebieden samen één nationaal park vormen. Ook als je niks met schilderkunst of met Van Gogh hebt, maar puur een natuurliefhebber bent, is dit nationale park de moeite waard.

Natuurgebieden in Van Gogh Nationaal Park

Aan de oostkant van Van Gogh NP, ten zuiden van Den Bosch en Waalwijk, vind je de Moerputten , de Bossche Broek, de Dommelvallei, de Geelders, de Kampina, de Oisterwijkse bossen en vennen, de Vughterheide, de Leemkuilen, de Loonse en Drunense Duinen, de Brand en natuurgebied Huis ter Heide.

Aan de westkant van Van Gogh NP, ten zuiden van Breda, vind je het Mastbos, Nieuwbosch, het Liesbos, de Chaamse bossen, de Strijbeekse heide, landgoed Krabbenbosschen, de Vloeiweide, de Pannenhoef, de Turfvaartse landgoederen, de Moeren, de Oude Buisse Heide, Wallsteijn en de Krochten. Er vallen dus heel veel natuurgebieden onder! Een aantal ervan kom je verderop in dit blog tegen.

Landschap Van Gogh Nationaal Park

Met zoveel verschillende natuurgebieden is het landschap van Van Gogh Nationaal Park dus ook heel divers! Het bestaat uit uitgestrekte natuurgebieden, zoals heide, bossen, vennen en zandverstuivingen, maar ook slingerende beken, boerenland, buitenplaatsen, landgoederen en pittoreske stads- en dorpsgezichten.

Van Gogh Nationaal Park heeft een heel divers landschap.

Mastbomen, heide en knotwilgen

Te midden van dit gevarieerde landschap van mastbos, heide en knotwilgen werd Van Gogh geboren. Hij raakte geïnspireerd door de Brabantse natuur waar hij zijn leven lang naar terugverlangde. Dat Brabant zie je dan ook terug in zijn wereldberoemde schilderijen en in de wandelingen in Van Gogh Nationaal Park.

Monumenten, kastelen en erfgoedlocaties

Naast natuur vallen ook vele monumenten, kastelen en erfgoedlocaties onder Van Gogh Nationaal Park. Er is dus genoeg te zien en te doen in Van Gogh Nationaal Park!

Het Brabant van Van Gogh

Samen met een groep fotografen, bloggers, instagrammers en andere influencers mocht ik mee met een instameet om kennis te maken met het Brabant van Van Gogh en enkele van de mooiste plekken in het gebied. Ik ontdekte Vincents geboortedorp Zundert en maakte drie mooie wandelingen in Van Gogh Nationaal Park.

We ontdekten pleisterplaatsen, prachtgebieden en andere pareltjes in Brabant.

In de voetsporen van Van Gogh

We zwierven over de Oude Buisse Heide, wat bekend terrein was voor Van Gogh, maar ook door de bossen en in natuurgebied de Pannenhoef waar één van de Van Gogh wandelroutes loopt, namelijk de Van Gogh wandelroute Etten-Leur. Bij de Menmoerhoeve genoten we van streekproducten en ook bezochten we Zundert, de geboorteplaats van Van Gogh met verschillende bezienswaardigheden en een museum.

Henriette Roland Holst

Niet alleen wandelden we in de voetsporen van Van Gogh, maar ook in die van dichteres en politica Henriette Roland Holst. Sterker nog, we sliepen zelfs in haar buitenhuis! Een deel van de groep verbleef in de Angorahoeve en een deel in het op steenworp afstand gelegen Atelier Roland Holst, een schattig huisje! Je leest verderop meer over de accommodaties.

Blog over Van Gogh Nationaal Park

In onderstaand blog neem ik je mee naar enkele van de mooiste plekken van Van Gogh Nationaal Park. Achtereenvolgens maak je kennis met de volgende pleisterplaatsen, pareltjes en prachtige natuurgebieden in Brabant:

de Angorahoeve en het landgoed van Henriette Roland Holst
de mooiste plekjes op de Oude Buisse Heide
Zundert, de geboorteplaats van Van Gogh
de Menmoerhoeve in Etten-Leur
natuurgebied de Pannenhoef (en de Van Gogh wandelroutes)

Het blog eindigt met nog veel meer Van Gogh-locaties en dingen die je misschien wel wil weten (of hebben!)

Naar Van Gogh Nationaal Park

Op een kille vrijdagmiddag in februari pak ik samen met blogger Esmeralda van On a Journey de trein van Den Haag naar Roosendaal. We worden opgewacht door Eliane Roest die –samen met Visit Brabant- de instameet in Van Gogh Nationaal Park organiseert. In het donker rijden we via de Rucphense Bossen in de richting van Schijf en Achtmaal, kleine plaatsjes waar ik nog nooit van gehoord had.

Noord-Brabant is dichterbij dan je denkt en toch voelt dit heerlijk ver weg.

Ver van alles en iedereen vandaan

Dwars door het donkere bos, ver van het stadse leven vandaan, karren we steeds dieper de natuur in, op zoek naar ons verblijf in Achtmaal: de Angorahoeve. Bijna in België ligt het en dat geeft ons een heerlijk ‘ver van alles en iedereen’-gevoel. Precies het gevoel dat in Nederland vaak letterlijk ver te zoeken is, terwijl Breda maar 30 minuten verderop ligt. Zelfs in eigen land voelt het bijna spannend aan, zo donker is het.

De Angorahoeve

Om half 8 in de avond parkeren we de auto en wandelen naar het huis van Roodkapje. Zo voelt het een beetje. Binnen wacht ons een best wel luxe verblijf. Alle drie hebben we een eigen tweepersoons slaapkamer en er zijn twee badkamers, waarvan één met bad. Er is een goed uitgeruste keuken, een houten eettafel, een gezellig zitgedeelte, een houtkachel en een serre.

Dit, de Angorahoeve, was het buitenhuis van dichteres Henriette Roland Holst. Ze ontving er bekende gasten als Gorter, Berlage en Drees en schreef er vele gedichten. Enkele gedichten hangen aan de muur.

Instameet Van Gogh Nationaal Park

Speciaal voor ons komt er een grote borrelplank op tafel, de wijn wordt ingeschonken en de gasten die in het nabijgelegen atelier van Roland Holst verblijven druppelen ook binnen. Gaande het verhaal vertel ik je meer over deze twee bijzondere plekken, eerst is het tijd om te proosten op een gezellige instameet in Van Gogh Nationaal Park. Te dol maken we het niet, want we moeten vroeg op voor de zonsopkomst.

Vroeg uit de veren

Een haan kraait. Ik spring onder de douche. Er is koffie. Al om even na zevenen klopt boswachter Frans –misschien wel de bekendste boswachter van Nederland– op de deur. Niet alleen hij, maar ook de andere Instagrammers komen aanwaaien, sommigen rechtstreeks van huis en dus al vroeg op pad.

Wandelen in het halfduister

Warm aangekleed – het is koud!- wandelen we vanaf de Angorahoeve direct over het landgoed richting Oude Buisse Heide. Terwijl we in de schemer bespied worden door een kabouter bij een boom –echt!- wandelen we over een pad met bomen –de zogeheten zichtlaan- richting hei.

Turfvaart

Onderweg horen we iets over de historie van het gebied dat ontstond door de ontginning van turf in de 13e en 15e eeuw. De eeuwenoude turfvaart liep vanaf hier, bij Achtmaal, helemaal door tot aan Breda. Wellicht gaat er nu een belletje bij je rinkelen. Juist, het turfschip van Breda en het heroveren van de stad op de Spanjaarden!

Rust en inspiratie

‘Rijke mensen legden hier later hun landhuizen aan’ vertelt boswachter Frans als we verder wandelen, waaronder het echtpaar Roland Holst. Op de Oude Buisse Heide vonden ze rust en inspiratie. Dichteres Henriette Roland Holst schreef:

‘Zoo lieflijk, vredig en idyllisch bekoorlijk, dat elk mensch, die daar komt, door haar stilte en blije harmonie getroffen wordt.’

Gedicht Henriette Roland Holst

Her en der staat een gedicht van Henriette Roland Holst die hier dan ook –net als Vincent van Gogh- vele voetstappen heeft gezet. De teksten spreken me aan.

Zonsopkomst op de Oude Buisse Heide

Na alle mooie roze luchten die ik recent zag en fotografeerde hoop ik ook in Brabant op een adembenemende zonsopkomst, maar de voorspellingen lieten al zien dat dat ‘m niet zou gaan worden. Het is grijs en grauw.

We wachten op de zon, maar er gebeurt weinig. Als de zon al op moet zijn zien we slechts een zweempje licht in de lucht, diagonaal, van heide naar hemel. Evenlater kleurt hij toch nog heel voorzichtig iets van roze, maar je moet je best doen om het te zien.

Net als Henriette Roland Holst: ‘Voor heel even laat ik mijn hectische leven los’.

De rustige sfeer op de heide

We fotograferen en filmen en proberen de heide vast te leggen zoals hij is: in winterse tooi, lichtbruin en beige, in plaats van paars zoals de heide er in de zomer uitziet. In de verte een solitaire boom. Een zwerm vogels vliegt over. Ja, ook zo, op een koude ochtend in februari, is het hier mooi.

Mooi vennetje op de heide

Boswachter Frans neemt ons mee naar een mooi vennetje even verderop. Er staat een bankje met een steen ernaast. Op de steen een tekst van Van Gogh:

‘Ik heb een altijd durend heimwee naar hei en masthout’.

Eén van de vele mooie plekken in Van Gogh Nationaal Park.

Liefde voor de natuur

Niet alleen Vincent van Gogh wandelde hier in zijn jonge jaren graag, ook Henriette Roland Holst en haar man deden dat in de zomermaanden vrijwel dagelijks. Op diverse plekken onderweg kom je Henriettes gedichten tegen waarin ze vertelt wat ze ziet.

Henriettes wandeling

Je kunt zelfs een speciale gedichtenroute wandelen. Je vindt de wandelroute op de website van Natuurmonumenten: Gedichtenroute Henriette Roland Holst.

Wandeling over de Oude Buisse Heide

Zelfs in dit seizoen –in de winter- is een wandeling over de heide heerlijk. Hier en daar doet het nog een beetje herfstig aan, door de kleuren van de bladeren op de grond en de zwammen her en der. Wat divers is het ook.

Binnen een kleine straal rond de Angorahoeve kom je vanalles tegen: heide, vennen, bossen en dan weer boerenland, het wisselt elkaar af. Hieronder zie je het, en ik heb nog meer foto’s van de Oude Buisse Heide, maar als ik alles laat zien wordt het een beetje veel. Deze hieronder is één van mijn favorieten:

Heide, bossen en vennen, al tijdens een korte wandeling kom je het allemaal tegen.

Landgoed rond de Angorahoeve

Op het landgoed rond de Angorahoeve en het Roland Holst atelier is overigens ook vanalles te zien. We wandelen nog even een rondje om de hoeve. Een wit paardje laat zich aaien. Ook zien we de plek waar in de vorige eeuw een badhuis stond.

Net als in Zundert

Als we terugwandelen naar de hoeve wandelen we langs de Herenkamer en zien we ineens een kunstwerk wat in het donker niet te zien was. ‘Net als in Zundert’ heet het en het verwijst naar Van Gogh, die tijdens zijn laatste jaren in Frankrijk nog vaak terugdacht aan Zundert. Toen zijn broer Theo hem in het ziekenhuis opzocht en zijn hoofd naast Vincent op het kussen legde, fluisterde Vincent: ‘Net als in Zundert’.

Het kunstwerk is gemaakt door Will Beckers. Zijn naam komt me bekend voor en ineens weet ik weer waarom. Op Utopia Eiland zag ik vorig jaar ook zijn Willowman al. Hij maakt vaak kunst gecombineerd met de natuur.

Ontbijt in de Angorahoeve

Na onze eerste wandeling in Van Gogh Nationaal Park is het tijd voor het ontbijt en daar hebben we zin in! Huur je de Angorahoeve als gewone gast dan moet je zelf voor je ontbijt zorgen, maar voor ons wordt het nu verzorgd. Aangezien we er al een paar uur op hebben zitten genieten we er extra van: yoghurt met vruchten en cruesli, sandwiches, sappen en heerlijke zoetigheden, wat worden we verwend! En natuurlijk worstenbroodjes, we zijn immers in Brabant!

Angorahoeve

Inmiddels is het ook eindelijk licht genoeg om de Angorahoeve even bij daglicht te fotograferen. Wil je eens met een groep natuurvrienden of met een groot gezin in de mooie natuur verblijven, dan is dit zeker een aanrader. Het is een ruim vakantiehuis en er zijn drie slaapkamers, waarvan 2 boven. Voor de mensen met jonge kinderen: een traphekje is aanwezig. De hoeve is te huren via Buitenleven Vakanties.

Atelier Roland Holst

Ook het atelier van Roland Holst is een pareltje. Dit schattige huisje ligt er vlakbij en ziet eruit alsof het rechtstreeks uit een sprookje komt. Het is in 1919 ontworpen door de eerste vrouwelijke architect van Nederland: Margaret Staal-Kropholler. De architecte ontwierp het in opdracht van het kunstenaarsechtpaar.

Buitenleven Vakanties

Wil jij ook in de Angorahoeve of in het atelier overnachten? De accommodaties zijn te boeken via Buitenleven vakanties, een samenwerking tussen Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Landschappen.NL. Of je nou tot rust wil komen of lekker veel wil wandelen in Van Gogh Nationaal Park, het is leuk om hier te verblijven.

Mooiste plekken Oude Buisse Heide

Na het ontbijt gaan we weer de Oude Buisse Heide op, voor de volgende wandeling, maar nu pakken we eerst een stukje bos. We wandelen via het Kerkepad, één van Henriettes favoriete paadjes. Het romantische paadje, dat ook wel ‘lovers lane’ genoemd wordt, staat in het late voorjaar vol met rododendrons, maar zelfs nu is het er al mooi.

Tonderzwam

Boswachter Frans houdt halt bij een boom vol tonderzwammen. Ik ben ze al vaker tegengekomen, van Wassenaar tot Montenegro , maar het verhaal erbij kende ik nog niet.

Hoewel het bij mij nooit in me opgekomen is een paddenstoel aan te raken (vaak zijn ze al kwetsbaar genoeg) slaat de boswachter er met zijn handen op om te laten zien hoe hard de tonderzwam is. Daarna vertelt hij over de tondel, de voorloper van de aansteker. Interessant. Je hoort het hier.

De tonderzwam. Wie regelmatig in het bos wandelt is ‘m vast wel eens tegengekomen.
Tijdens een wandeling in @VanGoghNP vertelde @BoswachterFrans @Natuurmonument er dit leuke weetje over. #visitbrabant pic.twitter.com/KquuT6d5qR
— Denise Miltenburg (@eventjes) February 21, 2023

Vossen, reeën en eekhoorntjes

Behalve mastbomen en tonderzwammen kunnen we ook dieren tegenkomen. In dit deel van Van Gogh Nationaal Park leven vossen, reeën, eekhoorntjes en salamanders. Op een paar snel weg schietende reeën en vele vogels na, verstoppen de dieren zich voor ons, maar mocht jij eens gaan dan heb je misschien meer geluk.

We wandelen verder het bos in bij de Oude Buisse Heide.

Mooi ven

We steken een beekje over. Via het bos en een modderig pad komen we weer bij een mooi ven uit, een andere dan vanmorgen. Ik moet aan de Oisterwijkse bossen en vennen denken die al lang op mijn verlanglijstje staan, maar ook dit is een fotogenieke plek waar we volop fotograferen. Hoppend door het drassige gras zoekt iedereen een mooi punt uit.

De mastbomen worden weerspiegeld in het water. De bosjes aan de overkant ook, en ook de riethopen vallen op. Als kleine eilandjes dobberen ze in het ven.

De Oisterwijkse bossen en vennen kende je misschien al, maar ben je hier al eens geweest?

Theekoepel Henriette Roland Holst

Vanaf het ven is het niet ver naar de theekoepel. Wat een afwisseling toch weer! Henriette Roland Holst zat er graag. Haar bedienden brachten haar thee. Het is leuk om het trapje even op te lopen, maar ook om de koepel van een afstand te fotograferen, met de mooie beukenlaan ervoor. Dat geeft een extra mooi beeld!

De beukenlaan met de theekoepel mag je niet missen.

Landgoed Wallsteijn

Met het geluid van een specht hoog in de bomen wandelen we terug naar het jachthuis en de Angorahoeve in Achtmaal. Wil je hier nog verder wandelen dan kun je het aangrenzende Landgoed Wallsteijn nog verder ontdekken, maar voor ons staat er iets anders op het programma.

Geboorteplaats Van Gogh

Bij een bezoek aan Van Gogh Nationaal Park mag de plaatst Zundert natuurlijk niet ontbreken: de geboorteplaats van Van Gogh. Op 30 maart 1853 werd de wereldberoemde schilder hier geboren en verschillende plekken in het dorp herinneren aan hem.

Van GoghHuis

Op de plek waar nu het Vincent van Gogh Huis te vinden is stond vroeger de oude pastorie van de Nederlands Hervormde Gemeente. Hier werd Vincent geboren en woonde hij tot zijn zestiende. Op de website Van Gogh Brabant lees je meer over het Van GoghHuis. Wij horen het live. In het Vincent Van Gogh Huis wordt ons over Zundert en de jonge jaren van Van Gogh verteld. Ik typ als een dolle om het hele verhaal bij te houden.

Geschiedenis van Zundert

‘De rijksgrens stamt uit de negentiende eeuw toen Zundert een grensplaats werd, maar taalkundig gezien hoort Zundert bij Antwerpen’ wordt ons verteld. Sunderda, zoals Zundert in de 12e eeuw heette, was lang een afgezonderd gebied. We horen over een klooster in het Belgische Tongerlo. En dat zelfs de Romeinen hier al zaten.

Er lag een soort heuvelrug waardoor mensen zich er al vroeg in dit gebied vestigden. De Molenstraat in Zundert lag op de Napoleonsroute, de handelsroute van zuid naar noord (van Parijs naar Amsterdam, of meer in detail, van Antwerpen naar Breda), verdienden de mensen in het Zundert van toen aan wie er voorbijkwam, maar toch bleef de gemeenschap behoorlijk naar binnen gericht.

Textielindustrie, protestanten en boomkwekers

‘De textielindustrie uit Tilburg is in Zundert begonnen’ vertelt de museummedewerker. ‘De protestanten kwamen en leerden ons bomen kweken. Dat gaf een boost aan de economie.’ Nog steeds zijn er veel boomkwekers in de omgeving.

Vincent van Gogh als kind

In die tijd kwam ook de familie van Gogh naar Zundert. De vader van Vincent was dominee. Met zijn rode haar en als zoon van de dominee werd Vincent als kind al als ‘anders’ gezien. Als 11-jarig jongetje ging Vincent naar een kostschool in Zevenbergen maar verder bracht hij veel tijd in Zundert door.

Schilderen deed hij als kind nog niet, maar hij kwam wel al heel vroeg in aanraking met de natuur. De natuur bood hem troost, want hij had het niet makkelijk. Hij droeg het verdriet van zijn ouders met zich mee, het verdriet om al een eerdere Vincent. Ja, er blijkt nog een verhaal over Vincent van Gogh te zijn wat niet iedereen kent…

Doodgeboren broer Vincent van Van Gogh

Voordat Vincent van Gogh geboren werd, was de moeder van Vincent al eerder zwanger. Hun eerdere zoon, eveneens met de naam Vincent, werd precies een jaar ervoor, op dezelfde datum, dood geboren. Het verdriet over deze nooit geleefde oudere broer werd weggestopt en al snel was er een nieuwe zwangerschap.

Precies een jaar na de doodgeboorte van de eerste Vincent werd de –later- wereldberoemde Vincent van Gogh geboren. Vincent van Gogh moest –ook omdat hij exact dezelfde naam kreeg- een soort vervanging voor dit eerdere verdriet zijn geweest en zal waarschijnlijk het ‘replacement child syndrome’ gehad hebben.

Wanneer begon Vincent met schilderen?

Vincent van Gogh begon relatief laat met schilderen en deed het relatief kort. Hij schilderde van zijn 27e tot en met zijn 37e, met aan het eind echt een hele hoge productie. Zijn beroemdste schilderijen kennen we natuurlijk allemaal, maar hij maakte er nog veel meer: gemiddeld bijna 100 per jaar! Ook schreef hij zo’n 900 brieven.

Vincent begon laat met schilderen en stierf al op 37-jarige leeftijd, toch maakte hij honderden schilderijen. Beroemd werd hij echter pas na zijn overlijden.

In 10 jaar tijd maakte Vincent Van Gogh bijna 1000 schilderijen!

Van Gogh wandelroute Zundert

Na het ietwat lange verhaal in het museum -inmiddels weten we meer over Van Gogh en de geschiedenis van Zundert- gaan we naar buiten om wat plekken uit de Van Gogh wandeling in Zundert te zien.

Van Gogh kerkje

Vanaf het Van Gogh huis wandelen we naar het vlakbij gelegen Van Gogh kerkje. We bezoeken het kerkje van binnen en bekijken bovendien de grafsteen van Vincents eerdere broer die hij nooit gekend heeft, maar wiens graf hij vaak gezien heeft.

Graf Vincent van Gogh

‘Aziatische toeristen zijn hier wel eens verbaasd over’ vertelt de museummedewerker. Die zijn dan even in verwarring over de naam op het graf, aangezien de echte Vincent in Frankrijk begraven ligt. Net als zijn broer Theo, die andere broer, is Vincent begraven in het Franse dorpje Auver-sur-Oise. Het graf van de beider broers wordt nog steeds bezocht.

Monument gebroeders Van Gogh

Vlakbij het Van Gogh kerkje staat een monument ter nagedachtenis aan de gebroeders Van Gogh: Vincent en Theo van Gogh. Het bronzen beeld is er niet speciaal voor Van Gogh Nationaal Park geplaatst, nee, het werd al in 1964 door Koningin Juliana onthuld.

Het kunstwerk is gemaakt door Ossip Zadkine en is geschonken door Lanschot bankiers. De sokkel komt uit Saint-Rémy-de-Provence en er zit een kistje in met grond uit de kliniek waar Vincent werd verpleegd.

Van Gogh zelfportret als mozaïek

De gaafste bezienswaardigheid van Zundert is er één die je eigenlijk niet kunt zien als je er overheen loopt. Op de Markt in Zundert, precies tussen het stadhuis en het museum, schittert het hoofd van Van Gogh, één van zijn zelfportretten, nagemaakt van stenen in verschillende tinten op het plein.

Dronefoto’s Van Gogh

Je moet eigenlijk een vogel zijn om het enorm grote mozaïek van Van Gogh mooi te kunnen zien, maar ook de dronebeelden van dit plein zijn gaaf. Patrick Fotografeert heeft een hele gave gemaakt, in de zomer, met groene bomen erbij, maar ook om de winter is het tof om dit te doen als je een drone hebt.

Als je op het instagramaccount van Marion Stoffels kijkt zie je zowel bij de stories van Van Gogh NP als in een post Van Gogh van bovenaf. Ik mocht de foto hier delen. Als embedden later lukt doe ik dat alsnog. Dat lukte nu niet.

Van Gogh wandelroute Zundert

Als je tijd genoeg hebt kun je de volledige Van Gogh wandelroute Zundert lopen, wij hebben er slechts de belangrijkste bezienswaardigheden uitgepikt. Een plattegrond zie je hier:

Van bloemencorso tot beeldende kunst

Leuk om te weten nog is dat er in Zundert jaarlijks een beroemd bloemencorso is, nog imposanter dan die in de bollenstreek: Corso Zundert. Het grootste corso ter wereld, zeggen ze. Op 3 en 4 september is het weer. Ook is er jaarlijks een atelierroute in Zundert.

De Menmoerhoeve

Na alle hoogtepunten en wandelingen in Van Gogh Nationaal Park (en nog één te gaan!) is het de hoogste tijd voor een lekkere lunch en dat doen wij bij de Menmoerhoeve. De Menmoerhoeve is een boerderij, restaurant, minicamping, dagbesteding, natuureducatie en activiteitenplek in één. Ook wordt er therapie gegeven.

Streekgerechten

Wij komen er voor een streekgerechtenlunch. Op de Menmoerhoeve is alles circulair, van de boerderij zelf en met respect voor de natuur gemaakt. Wat we eten komt dan ook grotendeels uit eigen tuin. Volledig vegan kan ook als je wil.

Verderop zit een gezin met kinderen die je hier inderdaad ook prima mee naartoe kunt nemen. Het is niet chic of hip, maar met de roodwit geblokte kleedjes en klompen eerder een tikkeltje traditioneel, en toch wel bijzonder. Je vindt de Menmoerhoeve aan de Zundertseweg 66 in Etten-Leur.

Tip: pak ook even koffie of thee (of iets anders lekkers te drinken), dan neem ik je daarna mee naar nóg een mooi natuurgebied in Van Gogh Nationaal Park.

Van Gogh NP wandelroute Etten-Leur

De Menmoerhoeve is het startpunt van verschillende wandelingen in de omgeving. Eén van die wandelingen is de Van Gogh wandelroute Etten-Leur. Vincent van Gogh was gecharmeerd van het heidelandschap, maar ook het platteland, het boerenleven en eenvoudige mensen intrigeerden hem. Vincent maakte urenlange wandelingen door zijn geboortestreek en jij kunt dat ook doen!

Van Gogh wandeling

De Van Gogh wandeling is 14 kilometer, maar omdat wij er al twee wandelingen op hebben zitten wandelen we er slechts een gedeelte van: een wandeling in natuurgebied De Pannenhoef. Hiervoor rijden we eerst even naar een ander startpunt, maar heb je de tijd dan kun je dus direct bij de Menmoerhoeve beginnen.

Wandel in Vincents voetsporen. Follow Vincents footprints!

Wandeling De Pannenhoef

Op parkeerplaats de Lokkerberg worden we opgewacht door boswachter Kelly die ons meeneemt naar weer een mooi stukje van het Brabantse landschap: de Pannenhoef.

Natuurgebied de Pannenhoef is maarliefst 706 hectare groot. Oorspronkelijk was het een soort mini-Peel, maar het veen is weggegraven en tegenwoordig bestaat de Pannenhoef uit een verrassende mix van beekdalen, bossen en vennen.

Schapen, runderen en bruggetje Pannenhoef

We lopen over leuke bruggetjes, spotten schapen en runderen, zien een historisch bakhuisje en andere bijzondere plekken in het bos en er omheen. Ondanks het grijze weer was ook deze wandeling weer genieten!

Foto’s Pannenhoef

Omdat dit blog al erg lang is heb ik besloten de wandeling in natuurgebied de Pannenhoef later eventueel nog een keer in een apart blog te delen. Hier zie je er wel alvast wat foto’s van:

Ga ook eens wandelen in het prachtige natuurgebied de Pannenhoef!

Borrel

Na de laatste wandeling van 1,5 uur zijn we weer terug bij de Angorahoeve en is het tijd voor de afsluitende borrel met heerlijke hapjes, weer goed geregeld door Tamara van Visit Brabant. We kennen elkaar allemaal net een beetje en nu is het alweer voorbij.

Is Van Gogh Nationaal Park een aanrader?

Toen we de avond ervoor in het pikkendonker aankwamen voelde het alsof we in the middle of nowhere zaten, maar inmiddels weten we dat Zundert zo ver weg niet ligt. Zeker als je in Antwerpen, Breda of Roosendaal woont is het dichtbij, maar woon je wat verder weg doe er dan ook eens de moeite voor om Van Gogh Nationaal Park te gaan ontdekken.

Het is heerlijk verdwalen op de Oude Buisse Heide, in de bossen en op de verschillende nabijgelegen landgoederen. Alle plekken die je zag zijn onderdeel van het grotere Van Gogh Nationaal Park en echt leuk om eens te gaan verkennen, zeker nu je ook wat meer over de historie weet!

Terwijl Anne-Floor van Honeyguide ons weer op het station in Breda afzet, denk ik ik kom hier zeker nog eens terug. En… wat heb ik weer absurd veel foto’s gemaakt.

De diversiteit van Van Gogh Nationaal Park

Of je nou van natuurschoon, wandelen en fotograferen houdt, van kunst, lokale tradities of juist meer van trendy urban met een groene touch, in Van Gogh Nationaal Park kom je het allemaal tegen en is het met elkaar verweven.

Door diverse partijen wordt er hard gewerkt om dit gevarieerde landschap samen met de omliggende steden en dorpen een duurzame toekomst te geven. Net als Nationaal Park Hollandse Duinen is ook dit echt een nationaal park waar natuur, kunst en cultuur samen gaan. Kijk op de website van Van Gogh Nationaal Park en ontdek nog meer leuks in dit veelzijdige gebied!

Van Gogh Nationaal Park met kinderen bezoeken

Uiteraard kun je Van Gogh Nationaal Park ook prima met kinderen bezoeken. Of je je kinderen nou wat wil meegeven over de beroemde schilder en zijn geboortedorp wil bezoeken of gewoon lekker de natuur in wil met ze, bij de Zwarte Schuur op de Pannenhoeve of rond de Menmoerhoeve, het bos in of de heide op, het kan allemaal. Er is genoeg te doen in Van Gogh Nationaal Park.

Combineer bovenstaande plekken eventueel met een bezoek aan het Mastbos in Breda! Daar was ik ook al eerder, met mijn kinderen. Voor jonge kids is er een kabouterpad, het vlonderpad is leuk en aan de rand vind je ook het fotogenieke kasteel Bouvigne nog. Eigenlijk is elk natuurgebied in Van Gogh Nationaal park heerlijk om met de kinderen te ontdekken, evenals de kastelen en andere erfgoedlocaties in Van Gogh NP.

Beste tijd om van Gogh NP te bezoeken

Een aantal musea is momenteel gesloten in verband met verbouwingen en zullen later dit jaar (2023) vernieuwd en wel de deuren heropenen, maar wandelen in Van Gogh Nationaal Park kan altijd! Ga juist nu, in dit frisse seizoen al eens naar de Pannenhoef of de Oude Buisse Heide, dan kun je er –net als wij- nog in alle rust van genieten!

Van Gogh wandelingen op de kaart

Wil je één van de vijf uitgezette Van Gogh wandelroutes lopen? Je vindt de Van Gogh routes op de website Van Gogh Brabant. Op de kaart hieronder zie je de locaties van alle Van Gogh wandelingen, maar daarnaast zijn er dus tal van andere wandelingen mogelijk in dit uitgestrekte gebied.

Bereikbaarheid Van Gogh Nationaal Park in Brabant

De grote steden in Van Gogh Nationaal Park en ook veel kleinere plaatsen zijn prima met het openbaar vervoer te bereiken. De steden per trein en dorpen en natuur veelal met de bus. Zo is zelfs Zundert slechts 2 uur reizen met het OV vanuit Den Haag, maar makkelijker is het soms om een OV-fiets te huren.

Voor ons vrij afgelegen verblijf in Achtmaal was een auto wel aan te raden, maar in de zomer kun je Van Gogh Nationaal Park ook prima op de fiets verkennen. Er zijn volop fietsroutes in Van Gogh Nationaal Park. En ga je binnenkort een weekendje naar Antwerpen stop dan op de heen of terugweg gewoon eens in Zundert.

Met de auto, het openbaar vervoer of op de fiets naar Van Gogh Nationaal Park.

Van Gogh in Nuenen en Eindhoven

Doe je een citytrip Eindhoven, of woon je er, combineer de stad dan eens met Nuenen. Behalve Zundert was ook Nuenen namelijk een belangrijke plaats voor Van Gogh. Hij schilderde er zijn beroemde schilderij De Aardappeleters. Je vindt er Museum Vincentre, beter bekend als Van Gogh Village. In verband met de uitbreiding is het tijdelijk gesloten, maar later in het jaar kun je er weer naartoe.

In Nuenen kun je bovendien de Van Gogh wandelroute Nuenen doen. En net buiten Nuenen, bij Eindhoven, vind je bovendien het Van Gogh Roosegaarde fietspad, een door zonne-energie verlicht fietspad. Het licht op na zonsondergang en is het mooiste na een heldere dag.

Van Gogh in Tilburg, Helvoirt en Den Bosch

Van Gogh woonde ook een kleine twee jaar in Tilburg. Het is de stad waar Vincent op zijn dertiende zijn eerste tekenlessen kreeg. Ook hier is een wandeling uitgezet: de Van Gogh wandelroute Tilburg.

Tip: Je kunt ook enkele kunstwerken van Van Gogh bewonderen in het Noordbrabants museum in Den Bosch.

Het dorp Helvoirt, tussen Tilburg en Den Bosch, was ook geliefd bij Vincent. In een brief die hij in 1874 aan zijn broer Theo stuurde schreef hij: ‘Als men van de natuur houdt, dan vindt men het overal mooi, maar toch verlang ik soms zo naar Helvoirt.’

Van Gogh in Etten-Leur

Ook met Etten (het tegenwoordige Etten-Leur) had Van Gogh een band. Los van het Van Gogh kerkje in Zundert dat ik bezocht en de Van Gogh wandeling Etten-Leur die al aan bod kwam kun je in Etten-Leur ook nog een Van Gogh kerk bezoeken.

Van Gogh in Breda

Street artist Joren Joshua maakte in het nabijgelegen Breda bovendien een 130 meter lange muurschildering ter nagedachtenis aan het vaak vergeten broertje van Van Gogh, nog weer een andere broer, namelijk Cornelis van Gogh, die naar Zuid-Afrika emigreerde.

Leuk weetje: Vincent van Gogh had ook nog drie zussen!

Van Gogh buiten Brabant

Ken je Van Gogh Nationaal park al op je duimpje, omdat je uit de omgeving komt? En heb je ook de kant van Nuenen al gezien? Dan zijn er ook buiten Brabant nog meer plekken om op zoek te gaan naar Vincent van Gogh.

Van Gogh in Drenthe

In Drenthe kun je ook op zoek gaan naar Van Gogh. Vanaf juni 2023 kun je naar het Van Gogh Huis in Veenoord (Nieuw-Amsterdam) bij Emmen. Ook kun je vanaf april 2023 naar het Drents museum in Assen, waar enkele van zijn kunstwerken te zien zijn, waaronder De Turfschuit en Onkruid verbrandende boer.

Van Gogh op de Veluwe

In het Kröller Müller in Otterlo zijn nog veel meer kunstwerken van Van Gogh te zien. In de eerste coronazomer fietste ik samen met mijn kinderen vanaf ons Van Gogh huisje in Otterlo naar het Kroller-Muller op de Hoge Veluwe.

Van Gogh Museum in Amsterdam

De beste plek om Vincents schilderijen te bewonderen is natuurlijk het Van Gogh museum in Amsterdam. Daar is veruit de grootste Van Goghverzameling te zien. Hieronder zie je het Van Gogh museum tijdens mijn bezoek aan Amsterdam met kinderen, wat langer geleden.

Mijn eerste kennismaking met Van Gogh

Het Van Gogh museum in Amsterdam was eind jaren 80 mijn eerste kennismaking met Van Gogh. Met het vak kunstgeschiedenis (waar ik op het vwo eindexamen in deed) gingen we naar het museum en daar ontdekte ik dat Vincent zich niet alleen door het Brabantse en Franse landschap liet inspireren, maar ook door prenten uit Japan. Hij werd gelukkig en vrolijk van Japanse kunst schreef hij. Ook mij sprak het aan.

Als puber schreef ik een tientallen pagina’s tellend werkstuk waarin ik een kunstwerk van Van Gogh vergeleek met een kunstwerk van de Japanse kunstenaar Hiroshige. De Pruimenboomgaard behoort nog steeds tot de collectie van het Van Gogh museum.

Van Gogh in Frankrijk

Ook in Frankrijk liet Van Gogh vele sporen na. Denk maar aan Arles, waar hij zijn beroemde zonnebloemen en het terras bij nacht schilderde, waar hij met de eveneens beroemde Franse schilder Gauguin woonde en waar hij zijn oor eraf sneed. Maar ook Saint-Rémy de Provence, waar hij in een inrichting verbleef en de Sterrennacht schilderde.

Ga je dus naar Frankrijk op vakantie, dan kun je ook daar eens op zoek gaan naar Van Gogh. Leuk om te combineren met de mooie natuur in Zuid-Frankrijk of als afwisseling van dagjes strand in Zuid-Frankrijk.

Van Gogh in Europa

Behalve in Nederland en Frankrijk zijn er ook Van Gogh locaties in andere Europese landen. Utrecht, Antwerpen, Londen en Parijs, hij kwam op zoveel plekken! Op de website Route Van Gogh Europe vind je erfgoedlocaties en musea in Nederland, België, Frankrijk en Engeland, allemaal gelinkt aan de grote meester.

Van Gogh murals

Toen ik op Instagram het een en ander aan het opzoeken was ontdekte ik ook nog speciale Van Gogh murals die in diverse Brabantse steden gemaakt zijn, maar dat niet alleen. Ik zag zelfs Van Gogh murals in Florida, Los Angeles, Atlanta, Puerto Rico, Chili en Nieuw-Zeeland.

Boeken over Van Gogh

Wil je meer weten over Van Gogh, dan kun je ook een boek over Van Gogh of over zijn werk bestellen:

Mocht je met kinderen op zoek gaan naar Van Gogh dan is dit kinderboek een aanrader:

Van Gogh cadeaus

Wil je iemand of je zelf met een Van Gogh cadeau verrassen kijk dan eens op BOL.com. Je vindt er vanalles van Van Gogh, van Van Gogh sjaal tot paraplu en van amandelbloesemtrolley (of één van de andere Van Gogh trolleys) tot paspoortmapje of behang of fotobehang.

Van Gogh Nationaal Park op Instagram

Wil je volgen wat er in Van Gogh Nationaal Park gebeurt en er af en toe eens een foto van voorbij zien komen, dan kun je ook de volgende Instagramkanalen volgen:

Uiteraard kun je mij –Denise- ook op Instagram volgen. Dat zou ik leuk vinden. Follow my footprints op Instagram! Nog actiever ben ik overigens op Twitter en uiteraard vind je Follow my footprints ook op Facebook.

Stories Van Gogh Nationaal Park

Zelf heb ik (nog) geen story over Van Gogh Nationaal Park op Instagram staan, maar als je het leuk vindt kun je die van de andere deelnemers bekijken. Het was sowieso leuk om ze eens IRL te ontmoeten en ook nieuwe enthousiastelingen te ontdekken, zoals Lonnies Planet, Vlinderlin, Marion Stoffels, Travel with Flora, Nappy, On a Journey en Westphil Wandelt.

Via de hashtags #VanGoghNationaalPark #VanGoghBrabant of #VanGoghNP kom je ze ongetwijfeld tegen.

Nationale Parken in Nederland

Wil je meer nationale parken ontdekken? Ik bezocht er al veel in Nederland, maar schreef nog niet overal over. Wel kan ik je deze blogs aanraden:

Nationaal Park Hollandse Duinen (mijn ‘achtertuin’)
Nationaal Park Weerribben Wieden
Nationaal Park Veluwezoom
Nationaal Park Nieuw Land

Volg eventueel @Beleefdenationaleparken op Instagram en kijk ook eens bij @Honeyguide.nl voor meer mooie plekjes in Nederland.

Ik bezocht Van Gogh Nationaal Park op uitnodiging van Van Gogh NP, Visit Brabant, Honeyguide en Eliane Roest. Alle foto’s heb ik zelf gemaakt; een zestal foto’s al eerder, maar het merendeel in februari 2023.

25 zondagen wandelen en groen: afwisselende wandelingen in leuke steden en dorpen (met groentip!)

Geef een reactie

Het groen om ons heen kleurt in rap tempo geel, maar ook op een mooie herfstdag is het heerlijk om lekker een wandelingetje te maken. Wandelingen in steden en dorpen in Nederland (en België) waarbij je een stukje natuur, tuin of park meepakt, maar waar je geen op en top wandelaar voor hoeft te zijn. Wat zijn dan leuke wandelingen? Dit blog helpt je op pad!

25 zondagen wandelen & groen

Hoeft een fikse natuurwandeling niet zo voor jou, maar vind je het wél leuk een nieuw stadje te ontdekken en wat ‘groen’ te zien zonder meteen je wandelschoenen aan te moeten of door de modder te moeten banjeren, dan is het boek 25 zondagen wandelen & groen een aanrader. Het staat vol met leuke tips in meer dan 20 steden en dorpen, mét steeds een originele groentip erbij.

De gids 25 zondagen wandelen en groen is een uitgave van mo’media. Bestellen kan bij hen niet, dus doe dat hier:

Leuke gevarieerde wandelingen

De mooiste route in een stad, een zonnig terras en must see musea, maar ook mooie parken, landgoederen, een bijzondere tuinen of fijne restaurants met biologische gerechten. Je kunt het allemaal tegenkomen tijdens deze leuke wandelingen met daarbij een afzonderlijke natuurtip.

Maximaal 5 kilometer wandelen

De wandelingen in 25 zondagen wandelen & groen zijn lekker afwisselend en toch zijn de meeste wandelingen maar maximaal 5 kilometer, zodat ze voor bijna iedereen goed te doen zijn. Alleen in sommige steden zijn ze iets langer, maar kies ook eens voor minder bekende plekken.

Sowieso doet een wandelingetje altijd goed. Ook in de herfst, of misschien wel juist in de herfst. Dus hup, lekker naar buiten!

Wandelen en lunchen

Met de gedachte ‘Nooit meer een saaie zondag’ schreef Ellie Brik meer dan twintig(!) jaar geleden haar eerste wandelgids al: het boek 52 zondagen wandelen & lunchen. Ze bezocht daarvoor meer dan 50 mooie steden en dorpen in Nederland en België, waar ze lekker rondkeek, logeerde en lekker ging lunchen. Na die eerste druk volgden er nog vele edities. Het werd een bestseller!

Bestseller

Het boek werd zo’n succes –er zijn meer dan 100.000 exemplaren van verkocht!- dat Ellie door haar uitgever gevraagd werd een vervolg te schrijven: 52 NIEUWE zondagen wandelen & lunchen.

Ook al is Ellie inmiddels niet meer piepjong (ze is al 77!), ze oogt nog jong en –nog belangrijker- ze gaat nog steeds graag op pad. En zo zijn er tienduizenden Ellies in Nederland! M/v, leeftijd, het maakt niet uit.

Wandelen in Nederland

Tijdens de pandemie zijn we met z’n allen veel meer gaan wandelen en vanalles gaan ontdekken in eigen stad of land. Niet alleen fitte vijftigers, zestigers en 70-plussers, maar juist ook millennials: twintigers, dertigers en veertigers vonden ineens het wiel uit en kregen lol in ommetjes maken in eigen stad of dorp. Een rondje buiten was weer eens wat anders dan een rondje kroeg. Ja, ook jonge stellen gingen stappen tellen. Arie Boomsma deed het ook. We wilden gezond blijven, frisse lucht, genieten van het buiten zijn!

De wandelgidsen gingen als zoete broodjes over de toonbank en toen de winkels moesten sluiten werden ze volop online besteld.

Wandelen en groen

Begin dit jaar kwam het boek ‘25 zondagen wandelen & groen uit’ samen met het boek ‘25 zondagen en musea’. Tijdens een persbijeenkomst begin dit jaar in Den Haag werd mij door mo’media gevraagd of ik iets over het boek ‘wandelen & groen’ wilde schrijven. Een boek vol leuke tips voor wie een stadswandeling (of wandeling in een dorp) met groen wil combineren. Dat wilde ik wel!

Ontdek 25 mooie parken, tuinen en paden in de buurt van leuke steden en dorpen!

Welke bestemmingen staan in 25 zondagen wandelen en groen?

In het boek staan 25 wandelingen in steden en dorpen. Grote steden als Amsterdam en Antwerpen, maar ook leuke kleine stadjes en dorpen en per plaats vaak ook een onverwachte plek. Van een groot aantal plekken wist ik wel dat ze bestaan en dat ik er nog naartoe wilde, maar er staan ook echt leuke verrassingen tussen.

Een greep uit de wandelingen en bestemmingen in 25 zondagen wandelen & groen:

het voormalige dorp Schellingwoude aan de rand van Amsterdam
het vestingstadje Buren (met het Marechaussee museum, gelegen in een voormalig weeshuis)
Badplaats Domburg (vroeger al populair bij de Europese aristocratie en bij bekende kunstschilders!)
Het prachtige Dordrecht, met o.a. Huis van Gijn, Bluebirds in the backyard en Villa Augustus, drie plekken die ik er zelf ook bezocht tijdens -inmiddels- meerdere bezoekjes aan de stad. Hier zie je foto’s van de 1e keer.
Delft, met het Prinsenhof natuurlijk en de kogelgaten in de muur waar Willem van Oranje werd vermoord, het Vermeer Centrum en de Nieuwe Kerk met de grafkelder van ons vorstenhuis. Het leuke Delft s Blauwe straatje (de Bonte Ossteeg) noemt ze helaas niet, maar je komt er met de wandeling wel langs.
En dat is nog lang niet alles, er is MORE: Gorssel, Grave en Groningen.
Harlingen en Holten ook. Laren en Leeuwarden.
Het altijd mooie Maastricht, badplaats Noordwijk (met de vuurtoren) en studentenstad Nijmegen (mis daar ook het hoofd van Nijmegen niet!)
Oisterwijk en Ootmarsum. Rotterdam, Sittard en Zeist.

Wandelingen in België

Ook staan er enkele wandelingen in België in. Vlaamse steden met geheimtips. Zo leidt de wandeling in Antwerpen je naar verborgen steegjes in de Wilde Zee, een romantische kruidentuin in het Quartier Latin en het culturele walhalla van ’t Zuid.

Ook kom je in het boek het middeleeuwse Damme tegen, vlakbij het bekende Brugge. Het stadje is beroemd vanwege Tijl Uilenspiegel en je kunt er varen met de Lamme Goedzak, een nostalgische rivierboot.

Het aan de kust gelegen luxueuze Knokke ook, met Engels cottages in Normandische stijl, exclusieve tearooms en patisserieën. Ik krijg direct zin om te gaan!

Groentips

Per wandeling noemt de schrijfster een originele natuurtip. Een aantal zijn me bekend, maar een groot deel niet. Een greep uit de groentips:

Park Frankendael in Watergraafsmeer
Landgoed Lievensberg in Bergen op Zoom
De Botanische Tuin van de TU Delft.
Landgoed Soelen (met kasteel Soelen)
Wandeling de Manteling van Walcheren (bij Oostkapelle)
De Sprengenberg (die gaat op het lijstje!)
Van Kampina tot Kaapse Bossen met De Kaap, er staat nog meer natuur in!

Dagje of weekend wandelen?

Elke wandeling in het boek kun je zelf extra invulling geven door ergens te blijven slapen, te dineren, tussendoor een museum te bezoeken of er een langere wandeling aan vast te plakken. Wat ik hier aan tips in de verschillende plaatsen heb laten zien is maar een klein deel van wat er allemaal in het boek staat. Genoeg inspiratie in elk geval voor leuke dagjes weg of heerlijk een heel weekend eropuit.

Bestel het boek en ontdek de leukste tips!

Hoteltips

Hotels tipt Ellie hier en daar ook in 25 zondagen wandelen & groen. Het is dan ook leuk om er wat meer dan slechts een korte wandeling van te maken en een stadje net wat beter te leren kennen. Tips noemt ze genoeg.

Het is bijvoorbeeld zonde om Sittard te verlaten zonder in het Merici hotel te zijn geweest, in een voormalig klooster, of te hebben gedineerd bij restaurant Georges.

Bijzondere hotels!

Ik zag dat de wandeling in Oisterwijk bij de voormalige leerfabriek begint. Leerfabriek KVL was al een hotspot, maar –zo las ik onlangs in een persbericht of social media post- er is inmiddels ook een hotel in geopend: het nieuwe NEO KVL Hotel (by Tasigo), met een mooi licht atrium in een industrieel pand. Ideaal dus om daar te slapen! En zo staan er nog meer bijzondere of juist oude sfeervolle adresjes en boetiekhotels in het boek.

Zoek op basis van Ellie’s tips of je eigen voorkeur in de genoemde plaatsen een leuke B&B, boetiekhotel of iets anders.

Wandelen met kinderen

Het boek is niet speciaal bedoeld voor mensen met kinderen, maar je kunt ze natuurlijk prima meenemen. Hier en daar staan er tips in die juist ook leuk voor kinderen zijn, zoals de Parel Express in Oisterwijk (tot eind oktober) en andere leuke dingen om te doen met kinderen in Oisterwijk. Of ontdek de leukste tips met kids in Ootmarsum, het oudste stadje van Twente. Mis bij Bergen op Zoom ook de Mozusbrug en de Stompetoren in Halsteren niet! Dit staat niet in het boek, maar is mijn tip!

Nederlandse steden en natuur

Zelf bezocht ik de afgelopen jaren ook heel veel steden, dorpen en natuur in Nederland. Vooral in 2021 bezocht ik –grotendeels op eigen houtje- heel veel Nederlandse steden, schreef ik al in mijn jaaroverzicht van 2021. Ze staan nog lang niet allemaal online, maar vaak deelde ik al wel veel foto’s, want dat doe ik altijd graag.

Ook al ga je net als ik misschien het liefst naar het buitenland –mijn motto is: hoe zuidelijker, zonniger of verder hoe beter-, in ons eigen kleine land en buurland valt nog genoeg te ontdekken. Je hebt echt nog niet alles gezien. Ik ook niet!

Tips in Nederland

In 25 zondagen wandelen & groen staan tips in de natuur, mooie stadsparken en tuinen, maar ook musea, goede restaurants waar je biologisch kunt eten en andere bijzondere plekjes. Het is dus juist niet alleen maar groen.

Plattegrond van de stadjes en wandelingen

Per bestemming in het boek staat er een plattegrondje bij en zie je waar je kunt parkeren. Met het OV is het soms wat ingewikkelder weet ik uit ervaring (ik heb geen auto), maar op de meeste plekken kun je wel komen.

Dagje weg op zondag

Ga zodra je kunt! Doe het ook eens gewoon alleen als er niemand mee wil of mee kan. Ik doe dat ook regelmatig. Sterker nog, ik vind het fijn om in mijn eentje te wandelen. Je hoeft de tips in het boek bovendien niet alleen maar op zondagen op te volgen. Doe het wanneer het jou schikt. Ga lekker een dagje weg in de vakantie of zomaar eens doordeweeks als dat kan. Een weekendje tussendoor is soms net wat je nodig hebt!

Wandelen en koffie, lunch, wc, etc.

Nu alles alweer lang en breed open is is het nog leuker om de gidsen te lezen, want laten we eerlijk zijn, wandelen is veel leuker als je lekker ergens koffie kunt drinken tussendoor, als je een leuk lunchadresje mee kunt pakken of een borrel achteraf. Om maar te zwijgen over de toiletten, want, wát een verschrikking vond ik het dat die tijdens de lockdown ook nergens open waren. Nou, dat is gelukkig voorbij!

Dus… lees die leuke tips!

Aanrader?

Is 25 zondagen wandelen & groen een aanrader? Ja, ik vond het boek leuk om door te bladeren. Er staan verrassende plekken in, naast bekende, en ik heb zeker zin gekregen om een paar minder bekende plaatsjes te gaan ontdekken. Ook om cadeau te doen is dit een leuk boek, samen met de andere nieuwe uit de serie: ‘25 zondagen wandelen en museum’.

Wandelingen in Nederland

Zelf heb ik ook heel veel in Nederland gewandeld, en nog steeds, in en om vestingsteden, op eilandjes als Tiengemeten en de Marker Wadden, langs het kustpad, door de duinen (tip!), langs mooie meren en waterrijke gebieden, over de heide en door vele parken, bossen en nationale parken.

Wandelen in het buitenland

Het allerliefst wandel ik echter in het buitenland. Vooral Zuid-Europa is één van mijn favoriete wandelbestemmingen. Bestemmingen als Cinque Terre, Gran Canaria , de Costa Brava, Mallorca, Sardinië, Puglia, La Palma, Frankrijk… Ik heb er heel wat footprints gezet!

Dát doe ik dus het allerliefst, maar gelukkig geniet ik ook echt van wandelingen in Nederland, want ook hier valt nog genoeg te ontdekken!

Ben je benieuwd? Bestel het boek!

Ik ontving het boek ‘25 zondagen wandelen & groen’ gratis van Uitgeverij Momedia tijdens een persdag eerder dit jaar. Ook ontving ik die dag het boek ‘Corsica – Kleine Atlas voor Hedonisten’ ter review.

De foto’s bij deze review heb ik zelf gemaakt. Van een behoorlijk aantal bestemmingen heb ik zelf ook foto’s, maar ik heb me nu tot foto’s van het boek beperkt. In het blog staan enkele affiliatelinks.

25x doen in Lisse: leuke tips, terrassen, kunst, routes en bezienswaardigheden in Lisse

9 reacties

Lisse is de bekendste plaats in de Bollenstreek. Wereldberoemd vanwege Keukenhof, bollenvelden en Bloemencorso, maar hoe is het dorp Lisse zelf eigenlijk? Is het centrum van Lisse leuk? Zijn er bezienswaardigheden in Lisse? En wat is er zoal te doen in Lisse? Ik nam een kijkje in het dorp en de omgeving.

Wat te doen in Lisse

Hieronder lees je wat er allemaal te zien en te doen is in en om Lisse. Mooie plekken, musea en bezienswaardigheden in Lisse en omgeving, maar ook winkels, restaurants en terrasjes in het centrum van Lisse. Je ontdekt fiets- en wandelroutes in Lisse en leuke bollenuitjes in de buurt van Lisse, ook met kinderen! Een blog vol tips in Lisse dus!

Onderaan staan een paar mooie adresjes om te verblijven. Voor een bijzonder plekje tussen de bollenvelden boek je nú alvast voor volgend jaar!

De foto’s in dit blog maakte ik tijdens meerdere bezoekjes aan de Bollenstreek. Keukenhof in maart (eerder), de rest van de foto’s allemaal tussen 15 en 25 april 2022.

bollenvelden bij lisse — Tulpenvelden bij Lisse

Waar ligt Lisse?

Voor wie het niet precies weet: Lisse ligt in het hart van de Bollenstreek, te midden van de bollenvelden. Je vindt het dorp in de Duin- en Bollenstreek in Zuid-Holland, hier, grofweg tussen de grote steden Leiden en Haarlem, vlakbij de badplaats Noordwijk en bij andere bloemendorpen als Hillegom, de Zilk, Noordwijkerhout en Sassenheim. Ook Zandvoort is niet ver weg.

25x DOEN IN LISSE

Wat te doen in Lisse? Hieronder lees je mijn 25 tips in Lisse! Hoogtepunten, historische bezienswaardigheden en andere leuke activiteiten in Lisse en omgeving. Of je nou van winkelen houdt of van wandelen. De tips staan doorelkaar, in het centrum en erbuiten, dus lees alles door en ga ervoor! Verder naar onderen staan ook echt nog toffe tips!

1. Centrum van Lisse verkennen

Wandel lekker door het dorpshart van Lisse en ontdek dat Lisse eigenlijk best een gezellig dorpje is. Ik wandelde er op een zaterdag rond toen de bollenvelden net in bloei stonden. Ik had het druk verwacht, maar dat viel eigenlijk heel erg mee. Er hing een ontspannen, vakantieachtige sfeer. Een plek waar je je op je gemakt voelt, of je nou een wandelingetje maakt, kunst wil spotten of na je bezoek aan de bollenvelden op een terrasje wil neerstrijken.

2. Winkelen in Lisse

Ben je op vakantie in Lisse of in de omgeving en heb je zin om even te shoppen in de Bollenstreek, maar liever niet in een grote stad? In Lisse spotte ik best een aantal leuke winkeltjes. Met name in de Kanaalstraat in Lisse kun je goed winkelen, maar ook in de Heereweg.

Ik ben zelf geen shopper, maar van de Ibiza style uitstraling van boetiekje als Whitezand werd ik wel blij. Het is tevens een spa las ik later. Een boetiekje voor kinderkleding zag ik ook. Of loop de mooie cadeauwinkel of de woonwinkel even binnen.

In het kleine winkelcentrum in Lisse, aan de Koninginneweg, vind je bovendien Hema, Van Haren, Livera, opticiens, etc. En natuurlijk zijn er supermarkten in Lisse.

Extra tip n.a.v. een reactie onder dit blog: Ben je met kleine kinderen? Dan is Lievelingetjes (met speelhoek en tea room) een aanrader.

3. Reuzenbollen bewonderen

Ik wist al van de Reuzenbollen fietsroute af, maar in Lisse ontdekte ik per toeval de gallery waar de bollen gemaakt worden! Voorzichtig stapte ik binnen. Drie heren aan een tafel begroetten me en lieten me de net nieuwe reuzenbollen bewonderen. Als bedrijf kun je een reuzenbol adopteren, maar er zijn ook minibollen die je als kunstobject kunt kopen voor thuis.

Her en der zag ik al wat reuzenbollen in de Bollenstreek en ook tijdens het Bloemencorso kwamen er een paar langs, maar de komende tijd worden er nog vele nieuwe bollen geplaatst, vertelde de man. In totaal 80 reuzenbollen!

Ik kreeg een folder mee van een route die reeds te fietsen is, maar kijk voor up te date info op Gildemeesters Bollenstreek en check Instagram om te zien welke bollen geplaatst zijn (en volg mij daar meteen ook even). Galerie De Zwarte Tulp is geopend van donderdag t/m zaterdag, van 13:00u tot 16:30u en is te vinden op Kanaalstraat 33 te Lisse.

4. Street art in Lisse

Dé eyecatcher van Lisse, naast natuurlijk de bollenvelden, is deze muurschildering van een meisje met een bloem in haar hand. Het ‘Bloemenmeisje’ zit op haar knieën tussen de tulpen, hyacinten en krokussen. Haar haren wapperen in de wind. Ik vind ‘m erg mooi. Vrolijk, fris, licht en lenteachtig. De bloemen passen perfect bij bloemendorp Lisse.

Wandelend door het centrum van Lisse kom je het meisje vanzelf tegen op een kruispunt van voetgangersstraatjes in het winkelgebied, op de hoek van de Kanaalstraat en de Meer en Houtstraat. De mural is gemaakt door Judith van der Meer en ook in Sassenheim en Hillegom kun je werk van haar tegenkomen.

5. Fotospots Lisse

Vind je het leuk om je bezoek aan Lisse te vereeuwigen met een toeristisch kiekje? Dat hoeft niet per se bij de bollenvelden zoals alle toeristen doen, het kan ook met een lekker oubollig toeristenfotootje. Bij opticien Bril Jan’t vind je namelijk een Hollands tafereeltje ven een boer en boerin met kruiwagen. Je kunt je hoofd even door de gaten steken. Stiekem best hilarisch toch?

Bij de muurschildering die ik net al noemde staan bovendien twee roze klompen, dus ook daar kun je nog een vrolijke foto maken. Leuk voor kids!

6. Museum De Zwarte Tulp

Misschien vraag je je af of er ook een museum in Lisse is? Ja, twee zelfs! Wil je meer te weten komen over tulpen en de bloembollencultuur, het werk op het land en de geschiedenis van de Bollenstreek, breng dan een bezoek aan Museum De Zwarte Tulp. Het museum is open van dinsdag t/m zondag, van 13:00u tot 17:00u en de VVV van Lisse zit hier ook. Het andere museum komt verderop aan bod.

7. Engelbewaarderskerk

Een bekende kerk in Lisse is de Engelbewaarderskerk. Deze ligt net buiten Lisse, bij de Engel en staat tevens bekend als ‘De Engel’. Vanaf de kant van Voorhout kun je ‘m mooi zien liggen met de bollenvelden ervoor. Hier zie je mijn foto’s van de Engelbewaarderkerk vanuit verschillende hoeken.

Ik ben de kapel even binnengewandeld en heb er een kaarsje gekocht en opgestoken voor mijn moeder en haar man, hopende dat er ergens nog een engeltje bewaard is gebleven dat even op hun schouder kan gaan zitten. Jij kent vast ook wel iemand die een kaarsje kan gebruiken. De Mariakapel is open van 10:00u tot 16:00u. Je kunt dan niet de hele kerk bezoeken, maar wel even spieken. Ben je met kleine kinderen? Achter de kerk is een klein speeltuintje.

8. Ruïne van Teylingen

Niet in Lisse zelf, maar in het nabijgelegen Teylingen vind je de Ruïne van Teylingen, ook wel Kasteel Teylingen. Ben je in een weekend in Lisse (of in de Bollenstreek) dan kun je hier naartoe, maar doordeweeks niet, want de ruïne is alleen op zaterdag en zondag geopend, en alleen van maart t/m oktober.

Verwacht geen groots kasteel waar je uren zoet bent, maar meer echt een ruïne. Voor 3 euro mag je een kijkje nemen. Je ziet dan de ‘binnenkant’ en kunt wat meer lezen over de historie. Zelf ging ik er ook even kijken.

9. ’t Huys Dever

Het fotogenieke Huys Dever zie je op veel plaatjes van de Bollenstreek terugkomen. Deze middeleeuwse ‘donjon’ is een bekende bezienswaardigheid in Lisse en omstreken. Het gebouw stamt uit de twaalfde eeuw toen Lisse slechts vijf boerderijen telde en dit was er één van.

Een bezoek aan ’t Huys Dever kwam er bij mij niet meer van, maar ik wil ook daar nog eens naartoe wandelen of fietsen. ’t Huys Dever is open van woensdag t/m zondag, van 14:00u tot 17:00u. Nieuwsgierig? Je kunt het alvast virtueel bezoeken.

Update: ik zag het Huys Dever april 2023 vanuit de bus en het is leuk om te zien dat er nu een hele andere soort en kleur bloemen voor staat. Kijk hieronder maar:

10. Keukenhof Lisse

Dé bekende bezienswaardigheid in Lisse is natuurlijk de Keukenhof, net buiten het centrum van Lisse. Keukenhof is zeker leuk om eens te bezoeken, ook met kinderen, want er kan veel meer dan je misschien denkt. Het is niet alleen maar ‘bloemen kijken’.

Toeristen maken er foto’s bij de tulpen en bij de Keukenhofmolen, maar ook ik was echt verrast toen ik er een paar jaar geleden voor het eerst was, vlak na de opening, in maart al, maar Keukenhof is nog open t/m 14 mei 2023. Lees hier mijn blog over Keukenhof. Update: Begin april ging ik weer. Lees hier een nieuw blog over Keukenhof in 2023.

11. Bloemencorso Bollenstreek

Het Bloemencorso in de Bollenstreek is natuurlijk altijd een bekende happening. Een lange stoet praalwagens rijdt dan langs verschillende plaatsen in de Bollenstreek. Afgelopen weekend, zaterdag 23 april 2022, was het Bloemencorso er eindelijk weer en ik was erbij!

Het corso reed vanuit Noordwijk via de bloemendorpen Voorhout, Sassenheim en Lisse naar Hillegom (waar ik speciaal met de trein naartoe was gegaan) en vervolgde de route via het Noord-Hollandse Bennebroek en Heemstede naar Haarlem.

Onderstaande foto’s (en deze foto’s van het Bloemencorso op Facebook) maakte ik in Hillegom. Op Instagram postte ik ook al een deel. Op de laatste foto zie je een jongetje dat mee had gedaan aan het Kindercorso, een week eerder. Zo schattig!

12. Bloemmozaïeken

Waar bloemendorpen als Lisse, Hillegom, Noordwijkerhout en de Zilk ook bekend om staan zijn de mooie bloemenmozaïeken, kunstwerken gemaakt van bloemblaadjes. Je kunt ze niet altijd zien, maar soms zijn er speciale evenementen waarbij je wat van dergelijke bloemenkunstwerken kunt zien.

Toen ik 16 april in Lisse was vond Bloemmozaïek Lisse 2022 plaats. Hier zie je de foto’s die ik maakte. Ze roken ook nog eens heel lekker! Heb je het gemist? Op 9, 10 en 11 september 2022 kun je tijdens het Holland Dahlia Event in de Duin & Bollenstreek dahliamozaïeken bewonderen! Dahlia’s bloeien namelijk aan het eind van de zomer pas.

13. De Tulperij, Tulip Experience of Tulip Barn (leuke tulp-uitjes!)

Veel mensen zullen toch vooral voor de tulpen en andere bloemen naar Lisse komen. Wil je tulpen zien, maar ook graag leuke foto’s bij de tulpen maken? Ga dan niet de velden niet in (dat mag niet!), maar bezoek een speciale flower farm.

zijn meerdere tulpenschuren en tulpenboerderijen in de omgeving van Lisse waar je volop leuke foto’s kunt maken en die iets extra’s bieden, zowel betaald als gratis. Leuke uitjes zijn de Tulip Experience in Noordwijkerhout en de Tulip Barn (Tulpenschuur) in Hillegom, maar je kunt ook eens gaan kijken bij FAM Flower Farm in Lisse, de show garden van The Tulip Store in Voorhout of De Tulperij in Voorhout.

Zelf verkende ik De Tulperij in Voorhout, vlakbij Lisse. De Tulperij is gratis te bezoeken en ik vond het eigenlijk verrassend leuk! Je kunt er binnen of buiten iets eten of drinken, tulpen kijken, foto’s maken en kinderen kunnen er (voor 3,95) een leerzame speurtocht doen. Wil je tulpen mee voor thuis? In de pluktuin mag je zelf tulpen plukken (uiteraard is dat wel tegen betaling). Onderstaande foto’s maakte ik daar.

14. Wandelen langs de bollenvelden

Je kunt zelf gaan wandelen langs de bollenvelden of een speciale route uitzoeken. In het centrum van Lisse zie je een bord waarop het Van Lynden Ommetje en diverse andere routes (klik!) staan aangegeven, o.a. bij Landgoed Keukenhof en de Poelpolder. Er zijn verschillende wandelroutes bij Lisse, ook wandelingen met behulp van knooppunten. Het beste kun je daarvoor kijken op Wandelnetwerk Bollenstreek. Hier vind je ommetjes in de Bollenstreek en nog meer wandelingen in Lisse en omgeving. Zelf wandelde ik in Lisse en via Voorhout en Teylingen naar Sassenheim. Ook wandelde ik langs enkele bollenvelden bij Hillegom.

Hoewel ik tegenwoordig bijna alle foto’s op mijn mobiel maak, had ik tijdens mijn wandelingen in de Bollenstreek expres mijn camera bij me, zodat ik niet door de tulpen hoefde te lopen om ze toch dichtbij te kunnen halen. Helaas zag ik heel veel mensen toch de velden in gaan.
Komt het er niet meer van om in april of begin mei te gaan wandelen bij de bollenvelden? Ga dan eens in een heel ander seizoen! Van 13 t/m 16 oktober 2022 wordt voor het eerst de Duin- en Bollenvierdaagse gehouden! Er zijn verschillende afstanden mogelijk en er is ook een kidswalk. Je wandelt door bloemendorpen, bollenvelden en duinen.

Doe dit niet!

15. Fietsen langs de bollenvelden

Fietsen langs de bollenvelden Lekker fietsen in Lisse en omgeving is natuurlijk ook fijn. Er zijn volop fietsroutes in de Duin- en Bollenstreek mogelijk. Fiets bijvoorbeeld de Hollandse Bloemenroute. Je kunt hier ook de routebeschrijving van de fietstocht downloaden. Wil je naast bollenvelden ook wat van de duinen meepakken onderweg dan is de Kust en Duinroute ook een optie. Of doe deze Fietsroute door het hart van de Bollenstreek.

De fietsroute langs de reuzenbollen die ik al noemde is ook al te fietsen en wordt nog uitgebreid naar 2 routes. Je vindt de route op Gildemeeste rs Bollenstreek of download de app RouteNetwerk. Een fiets huren kan bij Rent a bike Van Dam, LemonBike en hotel Lowietje. Ook kun je de Giant Bulb Route als georganiseerde e-bike fietstour boeken bij Bajabikes, maar die is zo populair dat hij helaas tot en met half mei is uitverkocht. Wel kun je via Bajabikes nog de Keukenhof Fietstour boeken! Je fietst dan langs bollenvelden en bekende bezienswaardigheden in Lisse en omgeving. Het startpunt is Lisse.

Boek een fietstour langs de bollenvelden bij Lisse: Fietstour met Bajabikes!

16. Tourtjes langs de bollenvelden

Behalve fietsen of wandelen zijn er nog meer mogelijkheden om de bollenvelden te verkennen. Je kunt bijvoorbeeld een solex of zelfs een tuktuk huren. Zie voor info hierover m’n blog over de bollenvelden of bekijk hier alle tickets en tours in Lisse.

Met eigen auto een roadtrip langs de bollenvelden maken kan ook, maar doe dat liefst vroeg in de ochtend of juist na etenstijd of op een minder drukke dag. Je bent echt niet de enige die dit in de meivakantie wil doen, dus ga liever fietsen!

17. Landgoed Keukenhof en Kasteel Keukenhof

Vlakbij Keukenhof ligt Landgoed Keukenhof met Kasteel Keukenhof. Je kunt een wandeling maken in de kasteeltuin, maar ook in het bos. Het Landgoed is gratis te bezoeken en ook leuk met kinderen. Er is een kinderboerderij, speeltuin en restaurant de Hofboerderij. Ook zijn er verschillende wandelroutes mogelijk, zowel in de kasteeltuin als in het bos en daarbuiten, waaronder een laarzenpad en een kabouterwandeling langs de bekende kabouterpaaltjes. Het Landgoed is geopend van maandag t/m zondag van 8:30 tot 17:00u. Het kasteel zelf is alleen op Open Monumentendag of op Kastelendag geopend.

18. Landgoed Tespelduyn en uitkijktoren Tespelduyn

Vanaf Landgoed Keukenhof en de Keukenhof is het niet ver naar uitkijktoren Tespelduyn in Noordwijkerhout. De uitkijktoren staat op een terp bij de golfbaan op Landgoed Tespelduyn en is gratis te bezoeken. Helaas was het uitzicht recht vooruit teleurstellend, maar neem je een verrekijker of goede camera mee dan zie je als je naar links (richting De Zilk) of rechts kijkt het prachtige keurenpalet van alle velden in bloei! Die felgekleurde lappendeken is toch wel heel gaaf!

Doordat er een heuvel in het landschap zit is het überhaupt wel een verrassende plek en met de tulpen in bloei voor de terp toch wel een plaatje! Er is ook een restaurant op Landgoed Tespelduyn. Dit is tevens een trouwlocatie en plek voor feesten en vergaderingen.

Prachtig die lappendeken!

19. LAM Lisse

Vlakbij Kasteel Keukenhof vind je een bijzonder kunstmuseum dat nog niet zo bekend is, maar er zó gaaf uit ziet! Het relatief nieuwe museum (geopend in 2019) zit in een opvallend gebouw. Het doet mij denken aan het Kröller Müller op de Veluwe en de Kunsthal in Rotterdam, maar ook aan het Serralves museum net buiten Porto. En toch is dit moderne museum anders.

LAM Lisse noemt zichzelf een ‘foodart museum’ en staat vol met internationale topstukken die iets met eten, drinken of consumeren te maken hebben. Ik ben zelf nog niet geweest, maar ik ben wel nieuwsgierig. Alleen al de buitenkant vind ik mooi! De foto’s zijn gemaakt door Ronald Tilleman en heb ik met toestemming gebruikt.

20. Kunstroute De schatkamer van Lisse (beelden in Lisse)

Kunstroute Lisse (De schatkamer van Lisse) is alweer een paar jaar oud, maar de beelden zijn nog steeds te vinden in Lisse. Her en der in het dorp zie je mooie beelden. Zie eventueel lisse.kunstwacht.nl voor meer info of bekijk de volledige lijst hier.

Ga o.a. op zoek naar het Monument voor de Bollenreiziger, het standbeeld van het Meisje van Lisse, het Verzetsmonument, Windkracht 8, Groot Nieuw Beest, Growing Up en Circle of Love). Op m’n foto’s zie je er een paar. Bij een aantal beelden staat een QR-code die je kunt scannen.

Eén van de beelden is het standbeeld van de man met de koffer is bedoeld als een ode aan de bollenreiziger. En nee, bollenreizigers zijn niet de toeristen die de bollenvelden bezoeken, maar de bollenhandelaars en -inkopers van weleer die vroeger veilingen bezochten. Het beeld is gemaakt door Frans en Truus van der Veld. Zij maakten meerdere beelden in Lisse.

Het geel met blauwe beeld bij de kerk en het gemeentehuis van Lisse verbeeldt de groei van bloemen. Het is gemaakt door Paul van Osch. Groot Nieuw Beest is gemaakt door is van Tom Claassen, die ook de olifanten van Almere maakte.

Behalve de ‘giant bulbs’ en het LAM museum is er dus nog meer kunst in Lisse te zien.

21. Poëzieroute Lisse: tegels met citaten en gedichten in Lisse

Wat ook opvalt als je een wandeling door Lisse maakt zijn de stoeptegels. Op een aantal plekken trof ik een gedicht of spreuk aan, in het Nederlands, maar ook in het Engels.
Toen ik weer thuis was zocht ik het even uit en Lisse blijkt zelfs drie poëzieroutes te hebben! En ja, natuurlijk hebben ze allemaal met bloemen te maken: de Tulproute loopt vanaf de hoek Kanaalstraat/Berkhoutlaan en de Stationsweg tot de Van Lyndenweg, de Hyacintroute vanaf gemeentehuis/Kosterswoning aan de Heereweg tot aan de kruising met de Kanaalstraat en de Narcisroute van de Kanaalstraat/Heereweg naar de Tulpenstraat.

22. Sint-Agathakerk

Een kerk die me tijdens mijn wandeling door het centrum van Lisse direct opviel was de Sint-Agathakerk. Deze opvallend grote Rooms-Katholieke kerk is bijna 120 jaar oud en is een rijksmonument.

De neogotische kerk wordt zelfs wel ‘de kathedraal van de Bollenstreek’ genoemd. Je vindt deze mooie kerk op Heereweg 273 in Lisse centrum. De kerk is dagelijks geopend van 10:00u tot 17:00u.

23. Protestantse Kerk Lisse

Vlakbij de Sint-Agathekerk vind je op Heereweg 250 ook de 15-eeuwse hervormde kerk nog. Deze oude kerk met witte buitenkant en een toren van tufsteen. Deze kerk wordt ook wel de Grote Kerk genoemd, maar is beduidend kleiner dan de Sint-Agathakerk. Graaf Willem II stichtte rond 1250 een kapel aan de zogeheten ‘groene weijde van Lis’, op een duintop. Pas later werd de kerk gebouwd, die vervolgens werd verwoest tijdens de 80-jarige oorlog. Het witte pleisterwerk stamt uit de protestantse tijd.

Ik ben zelf niet binnen geweest, maar in de kerk ligt het grafmonument van Willem Adriaen van der Stel, die namens de VOC commandeur van Kaap de Goede Hoop was. Samen met zijn vrouw woonde hij in Lisse.

24. Onbekende bezienswaardigheden in Lisse

Soms kom je ook gewoon onverwachte verrassingen tegen. Zo stuitte ik op een bordje over een oude grenspaal. Bij graafwerkzaamheden in Lisse een paar jaar geleden werd deze historische grenspaal teruggevonden. Ook wandelde ik over een oude brug (althans een modernere brug van één van de bruggen die in vroeger tijden een belangrijke functie hadden), zoals de Beekbrug uit de 13e eeuw. En ik las iets over de historie van Lisse.

Verder zag ik een bijenhotel en een spooky huis met een bord met ‘Gods Firma’ erop. Je mist niks als je het niet ziet, maar soms is het gewoon leuk om zelf zomaar iets tegen te komen, zonder gids of wandelroute. Misschien kom jij weer andere dingen tegen. Ik hou er zelf altijd van om gewoon lekker vrij rond te lopen. Ik had van te voren dan ook geen idee wat er in Lisse allemaal te zien zou zijn.

25. Plaatsen in de buurt van Lisse

Behalve Lisse zijn er nog meer bloemendorpen, denk maar aan Hillegom, Sassenheim, Noordwijkerhout en De Zilk. Ik bezocht ze ook, drie ervan dit jaar. Ga je liever naar een kustplaats in de Duin- en Bollenstreek, mis dan Noordwijk niet! Noordwijk heeft strand én bollenvelden. Hier en hieronder zie je foto’s van 1 mei vorig jaar.

Ook Zandvoort, Katwijk aan Zee, Wassenaar en Scheveningen zijn niet ver weg en altijd fijn om te bezoeken. Even lekker naar het strand! Liever naar een stad? Mooie steden aan de rand van de Bollenstreek zijn Haarlem en Leiden, en het zuidelijker gelegen Den Haag, waar ik zelf woon en vaak over post, op Instagram, Facebook en Twitter (tip!)

Lisse met kinderen

Lisse is ook leuk om met kinderen te bezoeken, of je nou door de bollenvelden fietst met een dreumes of peuter in een zitje die vrolijk (althans, dat hoop je dan) naar alle kleurtjes in het landschap wijst of even een ommetje maakt in het dorp of een andere leuke activiteit met kinderen in Lisse zoekt. De speciale bollenuitjes die ik noemde zijn natuurlijk leuk, maar staan de velden niet in bloei en ben je er bijvoorbeeld in de zomer, dan zijn er ook leuke speeltuinen voor gezinnen met kinderen, zoals speeltuin Marijke en de Bijenkorf. Dit tipte iemand n.a.v. dit blog. Ook is, zo schrijft zij, een mooi zwembad in Lisse: zwembad De Waterkanten. Dit is een binnenbad. Zoek je een buitenbad, dan kun je terecht bij zwembad De Vosse in Hillegom. Ook Strandplaats Nederzandt bij Langevelderslag werd 2x getipt.

Wat te doen als het regent in Lisse?

Lisse zie je natuurlijk het liefst met een zonnetje en een lekkere blauwe lucht boven de bollenvelden, maar Nederland zou Nederland niet zijn als het ook wel eens tegenvalt. Nou kunnen we wel een buitje hebben en alsnog op de fiets stappen of de wandelschoenen aantrekken, maar dat is toch net wat minder leuk.

Ben je in de Bollenstreek of in Lisse en is het onverhoopt slecht weer of vraag je je af wat te doen bij regen in Lisse? Bezoek dan het Tulp-museum wat ik al noemde of (leuker nog denk ik!) LAM Lisse of kijk of er een leuke film draait bij Floralis in Lisse. Of ga lekker lang lunchen! Tips vind je hieronder.

Terrassen in Lisse

Tijdens een wandeling of fietstocht in de Bollenstreek is het –op een zonnige dag- natuurlijk lekker om even een terrasje te pakken in Lisse. Waar moet je zijn? Dat zie je al gauw. Op Het Vierkant, het horecaplein aan de Heereweg, liggen diverse terrassen bijelkaar. Een gezellige plek in Lisse dus! Het ene terras zat vol toen ik er was, het andere (in een oud Albert Heijn pand) was leeg, maar ook elders in het dorp ontdekte ik wat fijne plekjes voor een koffie in de zon of een koud biertje na je bezoek aan de bollen.

Restaurants in Lisse

Heb je trek, wil je lunchen in Lisse of in de avond ergens eten in Lisse? Ook dan kun je op Het Vierkant terecht of bij een adresje in de buurt. In Lisse centrum is alles op loopafstand. Ik zag Chique & Simpel, De Vier Seizoenen, eetcafé LEF, restaurant en wijnbar Anna’s, Il Mulino en Trattoria Panini, maar wil je het een beetje culinair? Een goed restaurant in het dorpshart is Den Ouden Heere (DOH). De Heerekamer zag er ook goed uit.

Buiten het centrum vind je nog Lowietje en Het Tussenstation, een leuk adres in het voormalige treinstation van Lisse. Bezoek je Lisse met kinderen? Dan is (wel weer in het centrum) pannenkoekenrestaurant Pannenkoe leuk. Grappige naam ook. Of kies zelf waar je zin in hebt. Italiaans, Indiaas of Grieks? Sushi, tapas of gewoon friet? Lisse heeft het.

Wanneer naar Lisse?

Lisse is natuurlijk het leukst in de periode waarin de hyacintenvelden en tulpenvelden bloeien (tot en met de eerste week van mei), in de meivakantie dus (en ervoor al!), maar ook vanaf half mei (als de Keukenhof sluit) en in de zomer kun je er uiteraard nog naartoe voor een terrasje, een wandelingetje of –ook later nog- voor een museumbezoek.
Ook in de late zomer staan er velden in bloei: de dahliavelden. Boek nu alvast een fietstour langs de dahliavelden.
Wanneer de tulpenvelden in bloei staan verschilt per jaar en per veld. Op 20 april 2022 stond het ene veld al volop in bloei (zie de laatste foto van dit blog!) en moesten de tulpen op het andere veld nog uitkomen:

wanneer bloeien de tulpen — Tulpenveld op 20 april.

Met de auto naar Lisse

Je kunt met de auto naar Lisse en ook naar de bollenvelden bij Lisse. Houd er wel rekening mee dat het op bepaalde momenten erg druk kan zijn of dat je niet overal in kunt rijden, met name als het Bloemencorso is., maar ook in de meivakantie zal het er vrij druk zijn, aangezien de bollenvelden dan nog volop in bloei staan. Op bepaalde momenten kom je geheid vast te staan of moet je op z’n minst file rijden. Bovendien kun je niet zomaar parkeren bij de bollenvelden, omdat daar simpelweg vaak niet genoeg ruimte voor is. De kleinere wegen langs de velden zijn veelal smal.

Wil je parkeren in Lisse? Met je parkeerschijf kun je maximaal 2 uur parkeren in Lisse.

Hoe kun je het beste naar Lisse komen? Met het openbaar vervoer, de auto of de fiets?

hoe naar lisse — Met de bus, de auto of op de fiets naar Lisse

Trein en bus naar Lisse

Er gaat geen trein naar Lisse. Het spoor loopt er weliswaar vlak langs, maar het treinstation van weleer is een restaurant geworden. Wel kun je met de bus naar Lisse. Vanaf Leiden Centraal kun je bus 50 nemen. Ook kun je eerst met de trein naar Sassenheim en dan nog bus 50 richting Haarlem pakken, dan zit je minder lang in de bus. Kom je van de andere kant dan kun je vanaf station Haarlem bus 50 richting Leiden nemen. Je zit dan ongeveer 3 kwartier in de bus naar Lisse. Bus 50 gaat ook door Hillegom. Onderweg zie je al bollenvelden!

Overnachten in Lisse en omgeving

Wil je in de meivakantie overnachten in Lisse of omgeving dan ben je nu erg laat met boeken, maar wie weet vind je toch nog iets in de regio of zoek alvast het allermooiste plekje voor volgend jaar uit! Of ga gewoon lekker eens in een andere periode naar Lisse en omgeving. Strand en duinen in de zomer, mooie steden in herfst en winter, en wat dacht je van heerlijke wandelingen in de verschillende natuurgebieden in Nationaal Park Hollandse Duinen? Er is genoeg in de buurt te zien en te doen en reden genoeg er wat langer te blijven. Hieronder wat verblijfstips. Ik ontdekte de plekjes zelf op Booking.com.

Mooie plekjes in en om Lisse

Kijk voor mooie plekjes in Lisse en omgeving op Booking.com. Er staan echt pareltjes tussen die je het liefst meteen al voor volgend jaar boekt. En dat is niet zo’n gek idee. Wil je er volgend jaar op tijd bij zijn? Zorg dan dat je niet achter het net vist en boek nu al het beste plekje in de bollenstreek!

Wat dacht je van Wellness B&B Pergamo in Voorhout, B&B Lodge & Loft in Sassenheim, B&B Blossom in Lisse, Boutique S uites in Lisse centrum, B&B De Vier Seizoenen op het gezellige Vierkant in Lisse, appartementen Casa del Lago in Lisse of hotel Villa Flora in Hillegom? Ook kun je ervoor kiezen in Leiden te verblijven, daar is meer aanbod (maar ook dat gaat nu snel!) en dan kun je met de bus, trein of op de fiets naar de bollenvelden. Ook Zandvoort is niet zo ver van de bollenvelden vandaan. Dat lukt last minute nog wel!

Tip: Boek nu alvast één van de mooiste adresjes voor volgend jaar!

Vakantiepark in de buurt van Lisse

Ga je met kinderen naar de Bollenstreek? Dan is een huisje op een vakantiepark in de buurt ook fijn. Vanaf Duinresort Dunimar heb je zelfs uitzicht op de bollenvelden! Ook Europarcs Duinresorts heeft verschillende vakantieparken vlakbij de bollenvelden, de duinen en het strand, zoals Europarcs Noordwijkse Duinen, Europarcs Parc du Soleil. Perfect voor de meivakantie 2022 of… 2023! Boek je vroeg dan is het stukken voordeliger dan nu!

Zoek je nog iets voor deze meivakantie? De Bloemendorpen en Noordwijk zitten al vrijwel vol, maar kijk ook eens bij de accommodaties in Zandvoort.

lisse kaart — Bezienswaardigheden in de buurt van Lisse

Tips in de buurt

In de buurt van Lisse en de Bollenstreek is nog meer te zien en te doen. Ik schreef verschillende blogs over de bollenvelden, maar ook over Nationaal Park Hollandse Duinen (de bollenvelden horen daarbij!) en het Nederlands Kustpad dat ook door de Bollenstreek loopt. In onderstaande blogs vertel ik er meer over. Mooie leestips!

Hyacintenvelden in bloei in april

Nederlands Kustpad door meerdere provincies

Bollenvelden bezoeken in Nederland

tulpen hillegom lisse blog — Tulpen bij zonsondergang

Woon je in Lisse en heb je nog leuke insider tips? Dingen om te doen in Lisse of waar je moet zijn in Lisse? Laat het hieronder weten!

Dit blog bevat enkele affiliate links. Fijn als je via zo’n linkje iets boekt, want een blog schrijven als deze is dagen werk! Voor jou maakt het qua prijs niets uit.

Ik bezocht Lisse op eigen initiatief. Alle foto’s in het blog maakte ik zelf, alleen de foto’s van het LAM niet. Keukenhof fotografeerde ik een paar jaar geleden, alle overige foto’s maakte ik op zaterdag 16 april 2022 en enkele op 20, 21 en 23 april 2022.

Hyacintenvelden bij Voorhout, Teijlingen, Sassenheim en Lisse (geurende hyacinten in bloei)

Geef een reactie

De zoete geur van bloeiende hyacinten hangt in de lucht. Het lila landschap lonkt. Lijnen van lichtroze. Hoe mooi de tulpenvelden ook zijn, hyacintenvelden winnen het qua geur! Bij elke inademing wordt je lijf met lente geparfumeerd. Oogstrelend zijn ze ook: paarse, roze en witte hyacinten strekken zich voor me uit. Velden vol!

Hyacintenvelden in bloei

‘Dit is nog eens wat anders dan de boerenlucht die ge bij ons ruikt’ zegt een dame op de fiets. Ze is even afgestapt om de bloemenvelden van dichtbij te bekijken. Zelf sta ik ook even stil. Ik ben niet op de fiets maar maak een wandeling langs de bollenvelden en ruik de hyacinten bij elke stap. Heerlijk!

Waar zijn hyacintenvelden?

Hyacintenvelden in roze en paarse kleurschakeringen, ik zie ze overal. Vanuit de bus naar Lisse, langs de waterkant bij Sassenheim, bij een rijtje huizen in Voorhout en met de Engelbewaarderkerk in de verte in De Engel. Eind maart zag ik ze zelfs al vanuit de trein tussen Leiden en Haarlem, bij Noordwijkerhout, De Zilk, Hillegom en Vogelenzang. Ja, je ziet volop hyacinten in de Bollenstreek.

Wanneer bloeien de hyacinten?

Terwijl voor de wilde boshyacinten in het Hyacintenbos in Den Haag het hoogtepunt nog moet komen, bloeien de gewone hyacinten (die je hier op de foto’s ziet en uit de winkels kent) al een tijdje. Sterker nog, de bloei zit er bijna op!

Net als de narcissenvelden zijn de hyacintenvelden er altijd vroeg bij. Vroeger dan de tulpen! Hyacinten bloeien meestal de tweede helft van maart en de eerste helft van april. Soms nog net iets langer, maar in mei niet meer.

Hyacinten in maart en april

Eind maart zag ik de hyacintenvelden al in bloei vanuit de trein, maar ook afgelopen zaterdag (16 april 2022) wandelde ik ook nog langs hyacintenvelden. Wel zag je dat het mooiste moment erop zat.

Waar sommige velden nog prachtig donkerroze, paars of wit waren, was het op andere velden al voorbij. In Voorhout zag ik ze nog wel. Vele banen, lanen of lijnen, hoe noem je het eigenlijk?

Foto’s hyacintenvelden

De foto’s van de hyacintenvelden hierboven èn hieronder maakte ik zowel met mijn telefoon als met mijn grote camera. Sommige zijn niet scherp omdat ik flink moest inzoomen om ze dichtbij te krijgen. Soms stond ik er bijna naast, soms lagen ze honderden meters ver weg.

Voor close ups zijn de meeste hyacinten niet mooi genoeg meer, maar van een afstandje zijn ze nog prachtig! Het is vooral mooi om het met eigen ogen te zien (en met eigen neus te ruiken).

Paarse hyacinten, roze hyacinten en witte hyacinten. Prachtig!

hyacintenvelden-engelbewaarderskerk-lisse

Hyacintenvelden: hoe kom je er?

Hoewel je op verschillende plekken in Nederland hyacintenvelden kunt zien, maakte ik de foto’s in dit blog bij Lisse, Voorhout, Teijlingen en Sassenheim. Tulpenvelden vind je hier ook. Wil je ook naar de bollenvelden in deze buurt toe, kom dan bij voorkeur niet met de auto, maar neem het openbaar vervoer of pak de fiets. Zelf nam ik de trein van Den Haag naar Leiden en vervolgens bus 50 naar Lisse. Deze bus passeert ook Sassenheim.

Lees ook: Wat te doen in Lisse: tips en bezienswaardigheden!

Fietsen of wandelen bij de hyacintenvelden

Wil je gaan wandelen of fietsen bij de hyacintenvelden? Ik maakte een door mij zelf ter plekke samengestelde wandeling van 13,7 kilometer. Ik startte mijn wandeling langs de hyacintenvelden bij de Engelbewaarderskerk in Lisse en wandelde gewoon op goed geluk de kant op die me nieuwsgierig maakte. Fiets je liever? Dan kun je deze fietsroute door de bollenstreek doen. Meer tips voor routes bij Lisse vind je in mijn blog over Lisse.

Wandel niet door de velden!

Wandelen langs de bollenvelden is prachtig en het liefst zou je er dwars doorheen willen wandelen. Dat snap ik. Maar je kunt zelf ook wel bedenken dat dat niet de bedoeling is! Ondanks borden bij de velden waren er toch veel mensen die de velden in gingen. Dat mag niet!

Je kunt zelf ook wel bedenken dat als iedereen dit doet de bloemen ontzettend veel schade oplopen. Ga je er doorheen banjeren of met je kont tussen zitten dan knakken er altijd wel een paar. En ook zonder dat ze knakken kun je ziektes aan de bloemen overbrengen. Doe het dan ook niet!

Houdt afstand, niet voor jezelf, maar voor de bloemen!

Houd afstand van de bloemen!

Soms is het onduidelijk of je er nou wel langs mag lopen of niet. ‘Enjoy the flowers, respect our pride’ is niet duidelijk genoeg. Zelfs als er een lint hangt gaan mensen nog! Wandel je toch een bloemenveld op, blijf dan aan de zijkant waar geen bloemen staan en hou afstand van de bloemen. Inmiddels weten we toch wel wat 1 of 1,5 meter is? Op deze manier heb ik het ook wel gedaan.

Privé terrein

Vaak is het echter privé terrein dus officieel mag het überhaupt niet. Waar de mensen hieronder liepen zou ik niet durven lopen. Ik verdenk ze er overigens van expres iets roods en geels te hebben aangedaan, precies passend bij die ene rode en die ene gele tulp die tussen de hyacintenvelden uit piepten:

Op zich bleven ze nog op afstand, maar dit hieronder kan echt niet:

Ga niet lopen, zitten of liggen in de bollenvelden!

Tulpenvelden

Wil je de tulpenvelden zien dan heb je nog wel wat meer tijd. Sommige staan al in bloei, enkele al erg mooi zelfs, ook vlakbij de hyacintenvelden, maar de meeste tulpenvelden zullen komend weekend in bloei staan gok ik. Sowieso deze maand nog wel hoor! Komend weekend (23 april 2022) is het Bloemencorso, dus dan is het poepiedruk!

Tulp tussen de hyacintenvelden

Mooi om te zien vond ik dat er hier en daar een tulp tussen de hyacintenvelden uitstak, zoals deze rode tulp tussen witte hyacinten.