Categoriearchief: Laos

trein-srilanka

Ontdek de wereld op het Verre Reizen Event

UPDATE: VERRE REIZEN EVENT: 21 en 22 oktober 2023 in Den Haag! 

Zaterdag 21 en zondag 22 oktober 2023 is het zo ver: dan is het Verre Reizen Event weer. Dit reis-evenement in de Fokker Terminal in Den Haag is dé reisbeurs voor iedereen die graag op reis gaat en dan het liefst naar verre bestemmingen.

fokker-terminal-den-haag

Verre Reizen Event

Wil je wakker worden op een exotische plek in een heerlijk warm land of een onvergetelijk mooie rondreis maken? Een schitterende reis in Afrika, Azië, of Midden-Amerika? In je eentje, met z’n tweetjes, met een groep of een verre reis met kinderen? Op het Verre Reizen Event kun je inspiratie opdoen.

Meer dan 200 verre bestemmingen zijn op het evenement aanwezig. Elke 30 minuten worden er landenshows verzorgd door ervaren reisspecialisten die de reizen zelf hebben gemaakt.

Verre reizen

Heb je al een idee waar je naartoe wil of ben je nog aan het oriënteren? Heb je vragen over een verre reis of een bepaalde bestemming? Op het Verre Reizen event krijg je als bezoeker advies en uitleg over het boeken van een verre reis bij professionals. Je ontmoet de mensen achter de schermen van veelal kleinschalige maar zeer gespecialiseerde reisorganisaties en kunt zelfs direct een reis samenstellen en boeken bij de ervaren reisspecialisten. 

Welke reisorganisaties zijn er op het Verre Reizen Event?

Een compleet overzicht van deelnemende reisorganisaties vind je hier. Het zijn vrijwel allemaal zeer ervaren reisspecialisten die helemaal thuis zijn in de bestemmingen die ze aanbieden.

Je ziet er zowel onbekende reisorganisaties tussen staan als de bekendere, zoals AsiaDirect, 333 Travel, Sawadee, en ook ANWB-reizen. Welke precies verschilt per jaar. Kijk op de website bij ‘deelnemers’ en je ziet een overzicht. Deze hieronder is er dit jaar niet:

Wat voor soort verre reizen?

Het gaat zowel om individuele reizen als groepsreizen, en ook gezinsreizen. Of je nou iets actiefs en avontuurlijks zoekt, een rondreis in een onbekend land of een luxe camperreis door Canada of Australië, er is keuze genoeg!

Kom naar het Verre Reizen event en de voorpret kan beginnen!

montezuma-costa-rica

Leuke locals in het backpackersplaatsje Montezuma, Costa Rica.

Ook ik ga graag ver weg. Van Zuidoost-Azië tot Latijns-Amerika, en van het Midden-Oosten tot West-Afrika!

Reizen die je nooit meer vergeet

Dat mooie natuurgebied, die lastige route, dat heerlijke eten, die bijzondere ontmoeting, die aparte accommodatie, dat droomeiland of die tempel waar vandaan je de zon zag opkomen. Je vergeet het nooit meer. Een reis gaat voorbij, maar de ervaring hou je voor altijd. Mooie plekjes draag je mee in je hart.

perhentian-kecil

Perhentian Kecil, Maleisië, 16 jaar geleden.

Gelukkig ga ik nog best vaak op reis. En van oudere reizen heb ik gelukkig de foto’s nog. Duizenden… Hier zie je er een paar, sommige ‘nieuw’, andere uit de oude doos, maar nog niet eerder getoond. Kijk je mee?

Ontmoet de wereld!

kinderen-zriba-tunesie

In mijn eentje met de kinderen in Zriba, Tunesië, 2013.

man-atlas-marokko

Man in de Marokkaanse Atlas.

Bekijk Sawadee's Zuid-Afrika reizen

Afrika en het Midden-Oosten

Ik maakte vele verre reizen naar verschillende landen en heb er stuk voor stuk mooie herinneringen aan. Zo was ik niet alleen in het relatief eigenlijk nog dichtbij gelegen Libanon, Syrië, Israël, Egypte, Turkije, Tunesië en Marokko, maar ook in het West-Afrikaanse Senegal. Lees hier mijn blog over Senegal.

kindje-in-nepal

Kindje, onderweg in Nepal.

khaosan-road

Khaosan Road 15 jaar geleden.

sri-lanka-binnenland-richting-kandy

In de buurt van Kandy, in het binnenland van Sri Lanka.

Azië

Het fijnst vond ik Azië. Als backpacker bezocht ik Maleisië en Singapore, tijdens mijn werk in de reisbranche bezocht ik Nepal, en met de vader van mijn kinderen ging ik naar Sri Lanka.

Daarnaast woonde en werkte ik een jaar in Thailand waarvandaan ik reizen naar Laos en Myanmar maakte. Update 2018: onlangs was ik eindelijk voor het eerst in Indonesië!

tabaksplantage-cuba

Cubaan aan het werk op een tabaksplantage bij Pinar del Río, Vinales.

costa-rica-strand

Op het strand in Costa Rica.

cubaanse-mannen

Cubaanse mannen wachten met een krantje op de tribune tot de honkbalwedstrijd begint.

Costa-Rica

De prachtige flora van Costa Rica.

Latijns-Amerika

Ik hou van Azië, maar ook Mexico, Cuba, Costa Rica en Venezuela waren mooi. In Mexico was ik met mijn moeder, in Cuba met een ex, in Costa Rica met een vriendin en in Venezuela in mijn eentje!

Lees ook: 5 totaal verschillende landen in het Caribisch Gebied.

Het liefst zou ik ook met mijn kinderen zulke mooie verre reizen maken… Zoals Carolien van Dream The World deed met haar man en dochter. Hier zie je een blog met de accommodaties waar ze verbleven tijdens hun rondreis door Costa Rica.

Tip: lees mijn blog Verre reizen met kinderen!

cubaanse-bruiloft

Cubaanse bruiloft in Havana.

Bestemmingen op mijn bucketlist

Uiteraard staan er nog heel veel landen op mijn bucketlist. Ik wil terug naar Thailand, maar ik wil ook nog naar Vietnam, China en India. En naar Iran, Jordanië (update 2018: eindelijk was ik er!), Oman en Dubai. Maar ook naar Brazilië, Colombia en Peru! En naar Gambia en al jaren naar Madagaskar!

En eigenlijk wil ik naar nog veel meer landen. Ik wil vooral rondreizen en veel zien, maar ook chillen op Bali, Caye Caulker, Koh Rong, de Malediven, in Goa of op Zanzibar. En wat dacht je van de stranden en de natuur op Socotra?

natuur-laos-vangvieng

De schitterende natuur bij Vang Vieng in Laos.

Wat is jouw ultieme droom?

Met de Trans-Siberië expres door eindeloos verlaten landschappen reizen? De zon op zien komen boven de tempels van Bagan? Met de kinderen naar Zuid-Afrika of Sri Lanka gaan? Eilandhoppen langs de eilanden van Hawaï? Op fotografiereis in Nepal? De Himalaya beklimmen? Of naar een land uit het sprookje van 1001 nacht?

mooi-uitzicht-vang-vieng-laos

Een simpel hostel in Laos met één van de beste uitzichten ooit.

Reisvirus

Heb je het reisvirus eenmaal te pakken dan wil je vaak alleen nog maar meer zien. Dan wil je weer weg gaan, verder, naar steeds weer nieuwe plekken. Europa is mooi, hier op Followmyfootprints laat ik dat ook vaak genoeg zien, maar er is meer! Voel jij dat ook zo? Dan word je vast helemaal blij van het Verre Reizen Event. Kom ook en ontmoet de wereld!

volveran-foto-cuba

Volverán! Leus op een muur in Cuba.

Verre Reizen Event 2023 (update!)

Het Verre Reizen Event is niet nieuw, maar bestaat al jaren. Niet alleen in Antwerpen, maar ook in Den Haag, in de Fokker Terminal.

Je kunt luisteren naar presentaties over onbekende bestemmingen en inspiratie opdoen voor bijzondere reizen naar landen ver weg. Of je nou van low budget backpacken of van zeer luxe reizen houdt, het kan allemaal.

sadhu-nepal

Een Sadhu in Nepal.

Bestemmingen verre reis

Heel veel landen, regio’s en eilanden zijn elk jaar weer aanwezig. Bekende bestemmingen maar ook minder voor de handliggende reisbestemmingen als Kyrgystan en Turkmenistan. Wilde je altijd al eens naar Ladakh of naar Sikkim en Bhutan? Of droom je juist van de Galapagos eilanden of Paaseiland? Van een reis met een camper of een expeditie ver weg?

Update 2022: Kijk zelf even welke (vertegenwoordigers van) bestemmingen er in 2022 allemaal bij staan. Dit hierboven schreef ik eerder, maar ik zag bijvoorbeeld Guatemala, Belize, Uganda, Tanzania, Namibië en Nepal er al bij staan.

Update 2023: Wil je graag naar Belize? Naar Indonesië, Sri Lanka, de VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland of Zuid-Afrika? Naar Ras al Khaimah misschien? Er zijn heel verschillende bestemmingen waar je presentaties van kunt bijwonen, van Suriname tot Tanzania of Zuid-Korea.

swayambhunath-tempel-kathmandu

Swayambhunath tempel in Kathmandu, in 1998.

srilanka-kandy-en-nuwara-eliya

De prachtige omgeving van Nuwara Eliya.

wat-arun-bangkok

Wat Arun in Bangkok.

vang-vieng-laos

Uit de oude doos: Vang Vieng in Laos.

Waar is het Verre Reizen Event en hoe laat?

Het Verre Reizen Event is in de Fokker Terminal, bij de Binckhorst in Den Haag.

Adres: Binckhorstlaan 249, 2516 BB, Den Haag.

Het Verre Reizen Event is van 10:00u tot 17:00u.

dorpje-in-de-andes

Dorpje waar ik sliep tijdens een 2-daagse trekking in de Andes in Venezuela.

Wat kost het Verre Reizen Event?

Een ticket aan de kassa kost 10 euro. Als je nu online bestelt betaal je 7,50. Kinderen tot 17 jaar mogen gratis mee naar binnen. Online koop je je tickets voor het Verre Reizen Event dus met 25% korting.

baalbek-libanon

Gesluierde meisjes bij Baalbek in Libanon.

Route en parkeren

Kom je met de auto? Het kan slim zijn je navigatie uit te zetten en te volgen wat er op de website staat: locatie. Parkeren is gratis! Er zijn 400 parkeerplaatsen.

bangkok-15-jaar-geleden

Bangkok 15 jaar geleden…

Met het openbaar vervoer naar het Verre Reizen Event

Je kunt ook met de trein naar het Verre Reizen Event. Neem de trein naar Den Haag Centraal en dan de bus. De Fokker Terminal ligt op 5 minuten rijafstand van het centraal station. Neem vanaf station Den Haag Centraal Lijn 28.

Uitstappen bij halte Zonweg, loop terug naar de Binckhorstlaan, steek over en volg het voetpad aan je linkerhand. De Fokker Terminal ligt aan de achterzijde van het bouwterrein.

Veel plezier en wie weet zit jij straks echt in de trein in Sri Lanka…

trein-binnenland-sri-lanka

Met de trein naar het binnenland van Sri Lanka.

hangmat-bij-huisje-costa-rica

Hangmat bij hostel met houten cabinas in Puerto Viejo, Costa Rica.

Blogs die je wellicht ook leuk vindt om te lezen:

reisblogger-denise-thuis

Gewoon thuis, bij mijn boekenkast vol reisboeken.

Tip: Heb je altijd al eens naar restaurant Mama Kelly gewild, combineer dat eventueel nu; je bent in de buurt. Of eet voordat je met de trein terug naar huis gaat even een hapje bij het wereldse Mingle Mush, direct achter Den Haag Centraal, met eten uit verschillende landen. Of… ga ook nog street art spotten in de Binckhorst! Weet je wat? Maak er gewoon een heel weekend Den Haag van!

bellen-marokko

Vrouwen rond de wereld – fotoblog

Jaarlijks wordt tijdens Internationale Vrouwendag op 8 maart de strijdbaarheid en het solidariteitsgevoel van vrouwen wereldwijd gevierd. Vrouwen van overal ter wereld komen op deze International Women’s Day op voor hun rechten; ze strijden tegen onderdrukking, uitbuiting en seksisme.

Foto’s van vrouwen overal ter wereld

Speciaal voor deze gelegenheid heb ik mijn oude foto’s verzameld van vrouwen wereldwijd. Allerlei soorten vrouwen, uit verschillende landen, van verschillende rassen, klassen en leeftijden, traditioneel en modern, in zware beroepen en in hun vrije tijd. Allemaal hebben ze in elk geval één ding gemeen: ze zijn vrouw.

Vrouwen uit Azië, Afrika, Zuid-Amerika en Europa

Bekijk hier de collectie prachtige portretten van krachtige vrouwen rond de wereld. Ik maakte alle foto’s zelf, op verschillende plekken ter wereld; in Afrika, Azië en Zuid-Amerika, maar ook gewoon in Europa. Het zijn oude en nieuwe foto’s door elkaar, hierdoor zijn ze niet allemaal even scherp.

Niet eerder vertoonde foto’s

Een inkijkje in het leven van vrouwen in steden en langs rivieren, van de binnenlanden tot de bergen, de Andes tot de Atlas. Je ziet voornamelijk niet eerder vertoonde foto’s van vrouwen in Nepal, Sri Lanka, Myanmar, Senegal en nog veel meer bijzonder mooie landen.

Verkoopsters in de Irrawaddy Myanmar

Verkoopsters van fruit en zoetigheden in de Irrawaddy rivier in Myanmar

Gesluierde vrouw in Marokko

Gesluierde vrouw in traditionele kledij in Marrakech in Marokko

Jonge vrouwen in Valencia

Jonge Spaanse vrouwen klaar voor een avondje uit in Valencia

Vrouwen werken in het veld Nepal

Vrouwen aan het werk op de rijstvelden in Nepal

Vrouwen bij Dakar

Vrouwen met vis langs de kust bij Dakar (Senegal)

Vrouwen Marokko onderweg

Vrouwen in het binnenland van Marokko

Vrouw in Ouarzazate

Marokkaanse vrouw in Ouarzazate

Marokkaanse vrouw met kind

Vrouw met kind in de draagdoek in het binnenland van Marokko

Vrouwen op de markt in Marokko

Vrouwen met hun kind op de markt in Marrakech

Vrouw met thanaka op haar gezicht aan het werk op het land in Myanmar

Vrouw in de Andes Venezuela

Oude vrouw in klein bergdorpje in de Andes in Venezuela

Vrouw met sigaar op Cuba

Cubaanse vrouw met sigaar in Havana

Vrouwen doen de was in de rivier in het binnenland van Marokko

Sjouwster in de bergen in Nepal

Zwaar werk voor vrouwen in de bergen in Nepal

Vrouw in traditionele longyi in Myanmar draagt fruit op haar hoofd tijdens processie

Mooie Spaanse meiden

Twee Spaanse meiden tijdens een festival in een dorpje in Catalonië

Vrouw senioren Akyaka

Oudere dame wandelt langs het strand in het Turkse plaatsje Akyaka

Vrouw met baby Syrische vluchteling

Syrische vluchtelinge met haar dochtertje in Istanboel

Vrouwen in Marrakech

Jonge meid in het centrum van Marrakech

Midden-Amerikaans kostuum

Vrouw in Panamees kostuum op het Embassy Festival in Den Haag

Meisje in Bagó Myanmar

Birmees meisje in Bagó draagt grote mand op haar hoofd

Thaise versierkunst meloen

Thaise versierkunst met meloen

Moustache brothers Mandalay 2002

Vrouw van Lu Maw, de neef van Par Par Ley, die met nog een broer de Moustache Brothers in Mandalay vormde, een komisch trio dat in het ‘geheim’ optrad en zich afzette tegen de militaristische regering.

Mexicaanse vrouw treedt op voor toeristen bij Chitzen Itza

Mexicaanse vrouw treedt op voor toeristen bij Chitzen Itza; ze lijkt niet blij…

Een vrouw en haar gezin nemen een bad in een rivier in Sri Lanka.

Vrouwen en kinderen op het strand in Sri Lanka

Mooie vrouw op Embassy Festival

Meisje/vrouw schenkt Middenamerikaans drankje in op Embassy Festival

Nonnen op Gran Canaria

Nonnen wandelen langs een kerststal van zandsculpturen op het strand van Las Canteras in Las Palmas de Gran Canaria

Oude vrouw Marokko

Oude vrouw in Marokko tilt zware last

Senegaleze vrouw met gezin

Moeder met kinderen in het binnenland van Senegal

Thais eten op straat

Vrouw beheert Thais eetstalletje op straat in Bangkok

Thaise kussens driehoekig

Het naaien van de typisch Thaise driehoekige kussens

Vrouw met kind in Nepal

Vrouw met dochter op de arm in Nepal

Vrouw met kinderen in Kathmandu

Vrouw met kinderen in Kathmandu

Vrouw op de markt bij Inle Lake

Vrouw met fruit op de markt bij Inle Lake n Myanmar

trommelende vrouwen Catalonië

Trommelaarsters tijdens feestdag in het Catalaanse Palafrugell

Kaasverkoop Catalonië

Trotse kaasverkoopster op de markt in Catalonië

Moeder en kind in Dakar in Senegal

Toeristes op leeftijd Spaanse badplaats

Toeristes in beroemde Spaanse badplaats

vakantiegangers in Lloret

Vrouwelijke vakantiegangers in korte broek in Lloret de Mar

Senegaleze vrouw met baby bij vissersboot

Senegaleze vrouw met baby op haar rug bij vissersboot

Marokkaanse vrouwen kletsen gezellig bij

Welkomstceremonie Nepal

Welkomstceremonie in Nepal

Vrouw met gezin op de Peloponnesos

Vrouw met haar gezin in een plaatsje op de Griekse Peloponnesos

Vrouwen en monnik op een busstation in Sri Lanka

Bruiloft Akyaka Turkije

Bruid danst een speciale dans op haar bruiloft in het fijne plaatsje Akyaka

Cubaanse vrouw in Havana

Cubaanse vrouw doet een soort dans op een plein in het oude centrum van Havana

Vrouwen in Marrakech tijdens mijn eerste bezoek aan de stad in 2004

Maleisische vrouw met haar kinderen op het strand van Cherating

Toeristen in Spanje

Twee Westeuropese toeristes luisteren naar een vriendin tijdens een avondje uit in Spanje.

Vrouwen theekransje Marokko

Groepje Marokkaanse vrouwen op krukjes in het centrum van Marrakech

Brood bakken Tunesië

Tunesische vrouw bakt brood in een berberdorpje in het binnenland van Tunesië

Aziatische vrouw Santorini

Pasgetrouwd echtpaar uit Azië gaat op de foto tijdens hun huwelijksreis op Santorini

Westerse vrouw op Grieks eiland

Westerse vrouw geniet op Santorini samen met haar man van een drankje en het uitzicht.

Brigitte Bardot Cote dAzur

Brigitte Bardot op de cover van het boek Cote d’Azur dat in Nice overal in de boekwinkels ligt.

Beeld blote vrouwen hoofd

Beeld van drie blote vrouwen in het park Albert I in het Franse Nice.

 

Thema Internationale Vrouwendag

Ieder jaar heeft Internationale Vrouwendag een thema. In 2016 is dat Sisterhood, oftewel zusterschap. Als vrouwen elkaar steunen staan ze sterker. Het motto is: bekritiseer elkaar niet, misgun elkaar niets, maar zorg dat je er voor elkaar bent. Accepteer elkaar, ondanks verschillen in huiskleur, cultuur of achtergrond.

We are all sisters!

Dit ben ik zelf, samen met een vrouw uit Myanmar, op de top van Mount Popa, tijdens mijn backpackreis in 2002 door Myanmar.

Haha, en dit ben ik ook! Meer dan 20 jaar geleden! In 1995 in Syrië, in de Omayyaden moskee in Damascus. Een vriendin en studiegenoot van Mediterrane Studies maakte de foto.

 

Dat alle vrouwen overal ter wereld gelukkig zijn…

In plaats van onderdrukt te worden en zwaar fysiek werk te moeten doen zou het mooi zijn als vrouwen waar dan ook ter wereld zichzelf kunnen zijn, zich kunnen ontwikkelen, zich geen zorgen over de toekomst van hun kinderen te hoeven maken of in armoede te moeten leven en bovenal: dat ze gelukkig zijn!

toilet-irrawaddy-boot

Wereld Toilet Dag: toiletten wereldwijd

Het is Wereld Toilet Dag! En dus vandaag een blog over toiletten op reis. Toiletten in het buitenland zien er namelijk vaak toch net even anders uit. Een blog over toiletten wereldwijd en toiletervaringen n sanitaire voorzieningen tijdens mijn vele reizen.

Toiletten op reis

Gekke toiletten, een penetrante geur, vieze bromvliegen op de bril, vervelende muggen bij je billen en poepsporen aan de rand van de pot. Wc-papier dat niet in het toilet mag maar in een plastic afvalbakje ernaast moet, je behoefte zelf door moeten spoelen met een bakje water, of op je slippers in plassen plas staan. Je hebt er vast wel eens iets van meegemaakt, zeker als je veel reist.

Buitenlandse toiletten

Net als iedere andere reiziger of vakantieganger heb ik wel de nodige buitenlandse toiletherinneringen. Op een onbewoond eiland in Venezuela ’s nachts je hangmat niet uit willen omdat je het dan achter een palmboom of bosje moet doen. Ook al was het een onbewoond eiland, je gaat gekgenoeg toch ergens achter zitten.

Toiletervaringen

Op het achterdek van een boot met je billen bloot moeten. Zuchten bij het zoveelste ranzige hurktoilet ‘en route’, of dat er überhaupt nergens een fatsoenlijk toilet te vinden is.

Tip: koop hier een plastuit, plaskoker of plaszak voor onderweg op reis of voor extra hygiëne op buitenlandse toiletten.

Geen toilet in de bus

Eén van de meest vervelende dingen waar je op reis mee te maken kan hebben vind ik: bussen zonder toilet. Dat je écht heel nodig moet tijdens lange busreizen in Thailand, bijvoorbeeld tijdens deze busreis vanaf een dorpje aan de Mekong terug naar Bangkok, een rit die meer dan 10 uur duurde.

Busreis van meer dan 20 uur

Ook tijdens een busreis van meer dan 20(!) uur in Myanmar, om een groot deel van het binnenland en een bergachtig gebied in Myanmar te doorkruisen, hield ik het soms bijna niet meer!

Urineren op straat

En dat er dan eindelijk gestopt werd om te plassen en dat je dat dan ‘op straat’ moest doen. De mannen deden het naast de bus, in de berm, de vrouwen áchter de bus. En allemaal tegelijk hè? Dat vonden ze daar heel gewoon. Niks privacy! De Birmaanse vrouwen droegen van die handige lange wijde wikkelrokken, maar ik natuurlijk weer net niet.

Niks privacy!

Naar de wc tijdens backpackreizen

Vaak ook was ik tijdens mijn backpackreizen blij nog net een bus gevonden te hebben, maar die vertrok dan natuurlijk net bijna (of het leek zo, want meestal duurt het dan toch nog wel even), maar dat je dan niet meer naar de wc durfde te gaan uit angst straks de bus te missen. Soms is er wel een toilet aan boord maar vaak is het zo dat je er òf niet op mag, òf dat hij verstopt of tè smerig is.

Plas ophouden

Of deze: 2 dagen steeds je plas op moeten houden op de slowboat van de Thaise grens naar Luang Prabang in Laos, omdat die niet stopte tussendoor, alleen in Pakbeng, voor de overnachting. Wel zat ik daar een keer op een toilet (of eigenlijk stond, want het was geen toilet zoals wij gewend zijn) met werkelijk heel gaaf uitzicht op de omringende natuur. Kom daar in Nederland maar eens om. 😉

Ongesteld in de woestijn

Ook zoiets: ongesteld zijn in de woestijn. En dat je je dan afvraagt waar je in godsnaam je tampon moet laten. Ja, dat is lástig hoor. Hoewel je dat zelfs in een mooie of luxe hotelkamer dichter bij huis kunt hebben. Ik vind het toch zo bizar dat in badkamers vaak alleen open afvalbakjes staan! Zelfs zonder zakje erin!

Ranzig toch?

Plastic zakjes mee op reis

Plastic zakjes neem ik dus standaard mee. Mijn advies aan hoteleigenaren: een plastic zakje (niet zo’n papieren ding en zeker niet doorzichtig!) klaarleggen voor dit soort vrouwendingen. En doe er een deksel op! En voor die andere momenten waarop het nodig kan zijn kun je een plastuit, plaskoker of plaszak voor op reis kopen.

Toiletten op reis

Maar goed, dat zijn allemaal luxe problemen. En niet in elk land is het zo abominabel gesteld met de toiletten. Eenmaal terug thuis ben je het vaak snel vergeten. Zelfs als je aan de dunne bent geweest komt het als je weer een normaal eetpatroon, veilig drinkwater, een andere temperatuur en een eigen badkamer hebt wel weer goed. Je laat de foto’s zien en vertelt er een grappig verhaal bij.

Toiletfoto’s

Hieronder zie je een aantal toiletfoto’s die ik wereldwijd maakte:

Dwalend door de kleine steegjes van Damascus in Syrië, op zoek naar een toilet. Ik kwam uit in een ruimte met meerdere toiletten. Een beschrijving van de geur zal ik je besparen. Dit was de schoonste…

toilet-damascus-syrie

Toiletten midden in de natuur bij de Horton Plains bij Nuwara Eliya in Sri Lanka. Even verderop staat een bord met de tekst: ‘Walk to the end of the world’.

Horton-plains-srilanka

Overnachten in tenten in de Sahara. Dat klinkt avontuurlijk. Maar stiekem hadden we in een apart gedeelte van het tentenkamp gewoon toiletten. En douches!

toiletten-sahara

De mooiste toiletten die ik op reis ooit tegenkwam. Qua kleur althans. Ook in Marokko. Niet gefotoshopt of niks hoor, dit is de echte foto!

todrakloof-toilet

Ook in Turkije kwam ik afgelopen augustus onverwachts in een mooie toiletruimte terecht, gewoon tijdens een plasstop onderweg richting de luchthaven van Dalaman.

toiletten-busstop-turkije

Ook gratis toiletten zijn fijn. Op plekken waar je dat niet direct verwacht, zoals op het strand van Lloret de Mar.

toilet-gratis-lloret

Een paar jaar eerder werd ik (ook weer in Turkije) blij verrast. Extreem schone toiletten, en ook nog speciaal voor kinderen. Schattig toch?

kinderwc-turkije

Wat een luxe ook dat op bijvoorbeeld Rotterdam airport niet alleen toiletten zijn, maar dat ze ook nog aantrekkelijk zijn gemaakt voor kleine kinderen én dat je er zelfs een magnetron aantreft! Handig als je met een baby of dreumes reist.

wc-magnetron-rotterdam-airport

In mijn NBBS-tijd ging eens op studiereis met Buro Scandinavia (dat nu Scanbrit heet). Dit grappige toilet in Zweden moest natuurlijk op de foto:

toilet-buiten-zweden

Deze foto maakte ik in 2012 in het vliegtuig van Almería terug naar Amsterdam. Ik moest er om lachen:

plaatje-toilet-vliegtuig

En deze in Venetië.

toilet-venetie

Tot slot de kopfoto nog even… Zag ik dat nou goed? Ja, het stond er echt, op de deur van de wc van de boot die over de Irrawaddy in Myanmar voer: Foreigners only’.

toilet-irrawaddy-boot

Wereld Toilet Dag

Vreemd. Maar het kan nog vreemder. Stel je nou eens voor dat je helemaal geen toilet hebt. Niet éven niet, maar voor altijd! Daar staat de wereld vandaag, 19 november, bij stil. Het is namelijk Wereld Toilet Dag. Wist je dat wereldwijd 2,5 miljard(!) mensen geen normale sanitaire voorzieningen hebben? Ja, denk daar maar eens over na als je straks lekker op je frisgeurende toiletje zit.

Zou jij je een leven zonder normaal toilet kunnen voorstellen?

Diarree

Jaarlijks overlijden 800.000 jonge kinderen aan diarree. Dat zijn meer dan 2.000 kinderen per dag! Je leest er meer over op de site van Wereld Toilet Dag.

World Toilet Day

World Toilet Day is door de UN in het leven geroepen voor meer bewustwording. En natuurlijk voor hulp. Ieder jaar op 19 november zal er op deze dag aandacht gevraagd worden voor betere sanitaire voorzieningen in derdewereldlanden. Want zo gewoon als een ‘schoon’ toilet voor ons is, zo ongebruikelijk is het helaas voor 2,5 miljard mensen op aarde.

Ik schrok er wel van. Vorig jaar las ik al op de site van de UN hierover:

‘1 billion people defecate in the open’

Als je geen toilet hebt…

Op reis heb je het misschien wel eens meegemaakt. Dat je iemand gewoon op straat zijn behoefte zag doen, of dat je zelf een plekje moest zoeken omdat er geen toilet voor handen was. Maar wat als je er dagelijks mee te maken hebt, een toilet niet vanzelfsprekend is en je het gewoon maar ergens in een hoekje moet doen, waar het na verloop van tijd stinkt als de hel?

Wat als je dat dag in dag uit, jaar in jaar uit, zo moet ‘oplossen’, je kinderen ziek worden, diarree krijgen en sterven?

Latrine

Wat kan er ècht aan gedaan worden? Een relatief goedkope en effectieve oplossing is het bouwen van meer latrines, lees ik. Een latrine is een afgedekt gat in de grond met een diepe put eronder. Mensen kunnen daar hun behoefte in doen. Als de put vol is wordt er een boom geplant die groeit op een op en top bemest stuk grond. Dat is in elk geval al iets.

Toilet ellende

Als je hieraan denkt vergeet je al snel je eigen ’toilet-ellende’ op reis. Toch? Maar vooruit, ik ben er desondanks wel nieuwsgierig naar. In 2014 postte ik een verkorte versie van deze blog op VrouwOnline (een site die inmiddels niet meer bestaat). Nu wil ik het weer weten:

Wat was jouw ergste, grappigste of meest bijzondere buitenlandse toiletervaring op reis? 

Het geheim van Laos

Muang Ngoi Neua is een geheime plek in Laos. Althans, dat was het toen ik er in 2002 vanaf Nong Khiaw naartoe ging. Niemand kende het nog. Nergens las je erover. Hoe het was lees je in dit mooie reisverhaal over Laos. Een verhaal over mijn bezoek aan Muang Ngoi Neua.

Van Nong Khiaw naar Muang Ngoi

‘Pai Muang Ngoi Neua, kie mong ka?’ (Naar Muang Ngoi, hoe laat?) vraag ik in mijn beste Thai aan een Laotiaan achter een grote tafel. Zijn witte overhemd steekt af tegen zijn bruine huid. Zweetpareltjes op zijn voorhoofd.

We zijn in Nong Khiaw in Noord-Laos, niet ver van de grens met Vietnam. Een houten schuurtje dient als kantoor. Ik wil weten of er een boot naar Muang Ngoi gaat en hoe laat.

Verbaasd kijkt de man op. ‘Poet thai dái!’ (Je spreekt goed Thai!) zegt hij, terwijl ik mijn backpack van mijn plakkerige rug laat glijden.

‘Poet thai dái!’ (Je spreekt goed Thai!)

Geen boot naar Muang Ngoi

‘Mai míe.’ Hij kijkt bedenkelijk, veegt het zweet van zijn voorhoofd en meldt dan dat er geen boot meer gaat. Dat verhaal kennen we. Als er maar genoeg betaald wordt, gaat er altijd een boot. De man zucht gemaakt. Rechts van hem hangt een dienstregeling. Smoezelig, vol vegen van vieze vingers.

Plaatsnamen in dat vreemde, kringelende Laotiaanse schrift. Ik laat mijn blik er langs glijden en bestudeer de bedragen in kippen, de lokale munteenheid. Op zoek naar de kosten van een tocht naar Muang Ngoi. Verschillende bedragen: 17.000 kip, 18.000… Het valt mee, maar voor westerlingen wil het nog wel eens het dubbele zijn.

‘Paet-síp phán,’ grijnst hij. Voor 80.000 kip gaat er ineens wel een boot. Táchtig duizend?

We willen echt naar Muang Ngoi

Een groepje Laotianen houdt ons vanuit de deuropening nauwlettend in de gaten. Een strook licht schijnt naar binnen. Schichtige blikken schieten door het bedompte hok. Het genoemde bedrag is veel te hoog, maar we willen er heen. Dat weten we zeker. En we weten dat de man achter de tafel dat ook weet.

Een triomfantelijke blik op zijn gezicht. De wanhoop nabij aan onze kant. We zijn een beetje onderhandelingsmoe. En een nacht in Nong Khiaw hadden we niet gepland.

Er zit niets anders op. Ik rits mijn geldbuidel open. Mijn reisgenote doet hetzelfde. Ogen staren. We glimlachen ongemakkelijk en toveren de kippen uit onze geldbuidels tevoorschijn. Beschaamd tellen we een pak groezelige briefjes neer.

Met het bootje van Nong Khiaw naar Muang Ngoi

We lopen naar het bootje en nemen plaats op krakkemikkige houten krukjes van nog geen tien centimeter hoog. Onze westerse stelten kunnen we maar moeilijk kwijt. Lichaamsdelen plakken tegen elkaar aan. De motor rochelt als nog een paar mensen uit het dorp toesnellen.

Lichaamsdelen plakken tegen elkaar aan.

Een vrouw in een rood met gele phaa nung (sarong) sleept met een grote blauwe zak en een tas vol stokbroden. Stokbrood is nog een overblijfsel van de jarenlange Franse overheersing in dit gebied. Op veel plaatsen zie je het nog. In Vientiane, de hoofdstad kom je zelfs nog paté tegen. En een enkeling spreekt Frans, iets waar je in buurland Thailand niet mee aan hoeft te komen.

‘You should really go there. It’s amazing!’

Geheim plekje in Laos

We verheugen ons op de tocht naar Muang Ngoi. ‘You should really go there. It’s amazing!’ had Rosanne, een Française, me in Bangkok toevertrouwd. Was het iets in haar toon? Ze gaf me het gevoel dat je in Noord-Laos nog echt een geheim plekje kon ontdekken. Zo’n plek waar nog haast niemand is geweest, maar die elke reiziger stiekem hoopt te vinden. A la Leonardo di Caprio in The Beach.

Muang-ngoi-laos

Op zoek naar het verborgen paradijs in Laos

Ik denk aan schatkaarten en avontuur. Krijg een ontdekkingsreiziger-gevoel over me. Een tinteling. Alsof we op het punt staan een spannend jeugdboek in te stappen waarvan wij de hoofdpersonen zijn. Met het verlangen naar rust in ons hoofd, koesteren ook wij, semi-avonturiers van de 21e eeuw, de heimelijke wens zo’n verborgen paradijs aan te treffen.

Een klein dorpje met bamboe huisjes op palen

Aan de oever van de rivier de Ou, een zijtak van de machtige Mekong, zou op een heuvel, verscholen tussen de kokospalmen, een klein dorpje met bamboe huisjes op palen liggen. Met slechts een paar guesthouses en geen wegen, auto’s of brommers. Geen internetcafés en geen videoavonden met Amerikaanse knokfilms. Ook geen luidruchtige tenten waar vieze mannen kwijlend loeren naar hun Aziatische prooi.

Rustig en authentiek

Het enige wat je kunt doen is eindeloos wandelen door felgroene rijstvelden en kijken naar vrouwen die hun kleurige was in de rivier dopen en kindertjes die schik hebben in het water. Vanuit je hangmat tuur je bij zonsondergang over de antracietblauwe bergen terwijl de rivier sierlijk door het dal glijdt.

Is dat niet ware rijkdom?

Voor het meisje op de punt van de boot niet. Ze is een jaar of tien en draagt een veel te groot, gerafeld overhemd. Met een platgetrapt Coca Cola-blikje in haar hand staart ze wezenloos over het water. Als ik mijn camera tevoorschijn haal, kijkt ze nukkig de andere kant op. Al die falang (buitenlanders) die altijd maar ongevraagd foto’s willen maken. Mooie plaatjes voor thuis. Maar wat heeft zíj daar aan?

Al die falang die altijd maar foto’s maken…

Waarom was ik hier naartoe gegaan?

‘Whel you flom?’ Ik kijk over mijn schouder naar een jongen in een vaal spijkerhemd. Hij mist een paar tanden. Twee bruine ogen nemen me op. ‘Nederland,’ zeg ik. ‘Aah, Hollaen. Good!! Yúulohp. Good!’ roept hij enthousiast.

Ja, Holland goed, Europa ook, maar Laos is beter, denk ik bij mezelf. Meteen zie ik weer mensen in dikke jassen voor me, mensen die gehaast over grauwe perrons rennen. Het jachtige Europese leven waarin iedereen elkaar opjut; de hebzucht en de algehele chagrijn, ik was het spuugzat. Daarom was ik weggegaan, voor onbepaalde tijd naar Thailand, voor een baan weliswaar, maar er moest toch een ander leven mogelijk zijn?

Er moest toch een ander leven mogelijk zijn?

Eén van de armste landen ter wereld

Maar ja, leg dat maar eens uit aan een Laotiaan. Die heeft die keuzemogelijkheid niet. Wat voor ons een idyllisch plaatje is, is voor hem de realiteit, en die is niet zo rooskleurig. Laos behoort samen met landen als Bhutan, Bangladesh en Rwanda tot de armste landen ter wereld. De helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens.

Terug naar de natuur

In het westen is terug naar de natuur een trend. Bivakkeren tussen het groen; in Laos kan het nog, voor nog geen halve euro per persoon per nacht. Rosanne had me verteld dat je in Muang Ngoi op een matras op de grond slaapt, dat er geen warm water is en maar een paar uur per dag stroom. Haren wassen doe je in de open lucht.

Overnachten voor een halve euro per nacht!

Je moet weliswaar midden in de nacht een stuk lopen om de wc te vinden, zo’n hurktoilet ja, maar voor de heuse avonturier is dat geen schokkend nieuws. En het moest er zo prachtig zijn.

Paradijselijk bijna.

Bamboe, bananenbomen, kokospalmen…

Terwijl het bootje verder sputtert, vergapen we ons aan waaiervormige bamboebomen, rozenhout, teak, kokospalmen en de mooie bladeren van de bananenbomen, waartussen soms een paar hutjes opdoemen. Tegen de heuvels liggen grote stengels bamboe en zorgvuldig schoongeslepen boomstammen.

Het lokale leven in Laos

Een plat bootje met drie jongetjes erop drijft in het water. Eén jongen, de roeier, zit in kleermakerszit achterop. De andere twee halen voorzichtig een visnet omhoog. Zorgvuldig wikkelen ze het net om een houten plank.

Verderop staan twee vrouwen voorovergebogen, met hun voeten in het water, de afwas te doen. De phaa nung handig opgeknoopt. Ook in Thailand heb ik het vaker gezien. Verbaas me er al niet meer over als ik een jongetje zijn haartjes zie wassen in de rivier, als een man er z’n tanden in poetst. Maar wat een ander leven toch, blijf ik maar in mezelf herhalen.

Laos-nuang-ngoi

Sabaai díe!

Ik kijk nog een keer achterom. Een meisje in een rood jurkje rent de helling af met een lege jerrycan aan een touw. Ze hurkt neer bij een smeulend vuurtje. ‘Sabaai-díe!’ zwaait ze vrolijk.

Als de rook mijn neus is binnengedrongen, merk ik pas hoe zeer mijn maag rammelt. Ik hunker naar een maaltijd, heb een droge keel en een houten kont. Mijn armen glimmen van zweet en zonnebrandcrème, mijn T-shirt plakt aan mijn lijf en onder mijn nagels wemelt het van de bacteriën. Mijn blaas staat op knappen. Als ik ook nog kramp in mijn rechter kuit krijg, vraag ik me af wat de lol van het reizen ook al weer was. Waarom doe ik dit eigenlijk?

Ik ben bezweet, mijn blaas staat op knappen, ik krijg kramp en ik heb trek…

In het donker door het dorp dwalen

Die avond, als de laatste bootjes uitgeput aan wal liggen, dwalen we in het donker stilletjes door het sprookjesachtige dorp. We hebben een frisse mandi-douche genomen en even lekker liggen lezen in onze hangmatten.

Mae, een vrouw met hoge jukbeenderen en ingevallen wangen, heeft driftig pepertjes staan pletten in de vijzel en ons een voortreffelijke papayasalade voorgeschoteld. Met een kokertje khao niaw (kleefrijst) erbij en Laotiaanse ijskoffie toe.

Laos-muang-ngoi-streamside-guesthouse

Het dorp zwijgt. We snuiven de klamme geur van de tropen op.

Het is stil in het dorp

Het is stil. Geen geknetter van bootjes meer. Het is zelfs zo stil dat het lijkt alsof het hele dorp zijn adem inhoudt. Zelfs de gekko’s en de krekels. We schuifelen langs een paar hutjes en houden halt bij een pilaarvormige plantenbak die vreemd glinstert. Ik laat mijn vingers over het gladde materiaal glijden. Metaal. Mijn reisgenote schijnt bij met haar zaklamp: een bom!

‘Ons’ geheime plekje blijkt een nog veel groter geheim te bewaren

We lezen erover. Dertig jaar geleden was Laos het toneel van een oorlog waar de westerse wereld geen weet van had. Het was de zogenaamde Secret War. Amerikaanse bommenwerpers hebben er van 1964 tot 1973 in het geheim elke acht minuten, 24 uur per dag, gemiddeld een vliegtuiglading vol bommen gedropt. Négen jaar lang! Hun missie was top secret.

‘Laos is the most heavily bombed nation, on a per capita basis, in the history of warfare,’ aldus Lonely Planet. ‘The largest paramilitary operations ever undertaken by the CIA took place in the small kingdom of Laos.’

Het paradijs?

Ik denk terug aan die middag. Hoe het die laatste meters op de rivier ineens onbedaarlijk was gaan regenen. De bagage in een paar seconden doorweekt. Plek om te schuilen was er niet. Dekking zoeken kon niet. Dikke druppels spatten uiteen op de rand van het bootje. Ze waren overal en ze bléven maar vallen.

Hard en meedogenloos.

Verward kruipen we die nacht veilig onder onze klamboes. Gedachten aan de wandaden van Amerika vermengen zich met herinneringen aan vrolijke kinderstemmetjes die ’s middags schaterlachend door het dal klonken. In mijn halfslaap voltrekken zich helse taferelen op een hemelse plek.

Kokosnoten en kogels vechten om een plaatsje in mijn dromen.

Een paar keer schrik ik wakker in de tropische nacht -met natte rug en borst, de klamboe tegen mijn benen geplakt- en ik besef dat er geheimen zijn die geheim moeten blijven en dat er geheimen zijn die verteld moeten worden.

Ik besef dat er geheimen zijn die geheim moeten blijven en dat er geheimen zijn die verteld moeten worden.

Het Laos van 15 jaar geleden…

Ik bezocht Laos en dus onder andere Muang Ngoi Neua in 2002. Een kortere versie van dit verhaal over Muang Ngoi verscheen in 2004 in het juli/augustus-nummer van Onze Wereld (dat nu One World heet) naar aanleiding van een schrijfwedstrijd over ego-toerisme (ego ja, niet eco).

Foto’s Muang Ngoi

De foto’s bij deze blogpost zijn van mindere kwaliteit dan je van me gewend bent. Ik heb ze destijds met een eenvoudige camera gemaakt. En ja, heus, toen gebruikten we nog fotorolletjes… Ik heb dus foto’s van de foto’s gemaakt.

Hoe is het nu in Muang Ngoi?

Ik heb uiteraard gegoogled hoe het nu in Muang Ngoi Neua is. Is Muang Ngoi nog steeds zo authentiek en ver van de moderne wereld verwijderd? Getuige enkele blogs die ik tegenkwam lijkt het er wel op. Nog steeds wordt Muang Ngoi hét geheime plekje in Laos genoemd.

Dat ene paradijselijke plekje…

‘This village is just starting to become part of the tourist trail, but only just,’ schrijft iemand die in 2012 in Muang Ngoi Neua was. Terwijl het dus 10 jaar geleden (in 2002) ook al zo was.

Dus zie je, ook nu zoeken mensen nog steeds naar dat ene paradijselijke plekje en doen ze alsof ze het bijna hoogstpersoonlijk ontdekt hebben. Wat dat betreft is er weinig veranderd. Maakt het uit? Nee, het is begrijpelijk. Ik gun iedereen het ontdekken van nog bijna onbedorven plekken, mits er rekening wordt gehouden met de lokale bevolking…

Ongerept Laos

Wil je niet net als wij alles zelf regelen, maar vind je het juist fijn als het een en ander voor je geregeld is? Reisorganisatie Van Verre biedt een individuele rondreis aan waarbij je ook naar Nong Khiow en Muang Ngoi gaat. De reis heet: Ongerept Laos.

Rondreizen Laos Van Verre

Reis naar Laos

Een reis naar Laos kun je ook boeken bij 333 Travel, FOX, Sawadee en Riksja. Of regel het zelf, zoals ik deed.

Ben jij onlangs in Nong Khiaw en Muang Ngoi geweest? Laat dan zeker even een reactie achter.

Meer weten over Laos? Lees dan ook ‘Zoektocht naar het paradijs in Noord-Laos’ op Reisomdewereld.nl.  Of lees hier meer mooie blogs over geheime èn minder geheime plekken in Azië