Bunker 599, beter bekend als ‘de doorgezaagde bunker’, is een supercoole fotospot aan de Diefdijk, op de grens van de provincie Utrecht en Gelderland, vlakbij de A2. Het is niet zomaar de zoveelste bunker die je in Nederland tegen kunt komen. De doorgezaagde bunker is, zoals de naam al zegt, doormidden gezaagd en dat ziet er wel heel bijzonder uit!
Dat je dwars door de bunker heen kunt lopen is al uniek, maar wat deze plek extra gaaf maakt is het perspectief: zowel vanaf de dijk als op de trap heb je door de gleuf in de bunker heen precies zicht op de steiger met houten palen op het water er direct achter. Een mooi effect!
De doorgezaagde bunker is een coole fotospot!
Doorgezaagde bunker
In dit blog lees je waar de doorgesneden bunker precies te vinden is en hoe je er kunt komen, maar ook kort iets over WOII, de Waterlinie en waarom de bunker is doorgezaagd. Tussendoor laat ik je natuurlijk m’n foto’s van de doorgezaagde bunker zien. Op enkele foto’s staan deelnemers van de instameet, zoals hieronder.
Waar staat de doorgezaagde bunker?
De doorgezaagde bunker ligt aan de Diefdijk in Zijderveld, precies in de driehoek Vianen, Leerdam en Culemborg, vlakbij de snelweg. Wie op de A2 wel eens tussen knooppunt Everdingen en knooppunt Culemborg in de file heeft gestaan kent ‘m waarschijnlijk wel!
De bunker ligt precies tussen knooppunt Everdingen en knooppunt Culemborg.
Bunker 599
De doorgezaagde bunker wordt ook wel de doorgesneden bunker of gespleten bunker genoemd, maar officieel heet hij ‘bunker 599’. De bunker is onderdeel van een reeks bunkers die samen de Diefdijklinie vormen. Als je over de Diefdijk rijdt zie je de andere bunkers ook liggen.
Bunker 599 langs de Diefdijk.
Diefdijk
De 23 (!) kilometer lange Diefdijk is een stukje typisch Hollands landschap. De Diefdijk kent een rijke geschiedenis en stamt zelfs al uit de middeleeuwen! De dijk werd in 1277 aangelegd als binnendijk om het achterliggende gebied droog te houden bij wateroverlast in de Betuwe.
Nieuwe Hollandse Waterlinie
In de negentiende eeuw werd de Diefdijk onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De dijk beschermde steden in de buurt tegen invallen van vijanden. Dit deden ze door een strook land onder water te zetten. De Nieuwe Hollandse Waterlinie was dus een militaire verdedigingslinie die een groot gebied verdedigde waaronder Utrecht, Muiden en Gorinchem.
Bunker 599 is één van de vele overgebleven betonwerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Tegenwoordig kun je verschillende plekken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie bezoeken en dus ook de Diefdijk met de bunkers en in het bijzonder de doorgezaagde bunker.
Doorgezaagde bunker bezoeken
Na ons bezoek aan Fort Everdingen niet ver er vandaan (ook een must!) was de doorgezaagde bunker de laatste stop tijdens onze instatour ‘Tussen Lek en Linge’. Met onze speciaal voor deze dag gecharterde bus waren we er snel.
Heel onverwacht stond daar onderaan de dijk ineens de doorgezaagde bunker al. De chauffeur parkeerde de bus langs de weg en bovenaan de dijk stapten we uit.
Bunker langs de A2
Wat ik me van te voren niet gerealiseerd had, was dat de bunker zo dichtbij de snelweg ligt. Op foto’s van de doorgezaagde bunker zie je de A2 meestal niet in beeld, dus was het bij aankomst toch even schrikken. Ik had er een hele andere voorstelling bij! Toch is het de kunst er alsnog iets moois van te maken, want een bijzonder object is het zeker. Ik vond het echt heel gaaf om hier te fotograferen!
Kijk gewoon niet naar de snelweg, maar iets meer naar rechts.
Bijzondere fotoplek
De zon stond al laag, wat een mooi licht opleverde. Vliegtuigsporen maakten tekeningen in de blauwe lucht, een zwerm vogels of ganzen vloog voorbij en in de verte zweefden luchtballonnen boven de boomtoppen. Hoe idyllisch wil je het hebben? Ik kreeg er bijna een Nils Holgersson-gevoel bij en verlangde ernaar de wereld van bovenaf te bewonderen.
Bunkers uit de oorlog
Als we vanaf de dijk de trap naar beneden lopen worden we uit de droom gehaald: 1940 staat er met koeienletters op de doorgezaagde bunker. Weg idylle. We worden teruggeworpen naar het begin van de oorlog. Nee, in het verleden was een bunker niet een plek waar je voor je lol naartoe ging.
Wanneer werden de bunkers gebouwd?
Schuilplaats in WOII
Net als de andere bunkers aan de Diefdijk was bunker 599 het tijdens de Tweede Wereldoorlog een plek om te schuilen. Niet alleen bunker 599 maar de hele reeks bunkers tezamen diende destijds als groepsschuilplaats. Moet je je voorstellen dat je hier met een groep moest schuilen, in de oorlog…
De Diefdijklinie fungeerde in WOII als groepsschuilplaats.
Perspectief
Ons perspectief is anders. We focussen ons weer op waar we voor gekomen zijn: fotograferen! Niet alleen omdat de bunker is doorgesneden, maar ook vanwege de groene dijk, de trap, de steiger, de palen en het water kun je hier geweldige foto’s maken.
Als je exact recht voor de bunker staat (in het midden) heb je precies door de spleet heen de steiger mooi in beeld en omgekeerd zie je als je vanaf de steiger weer terug naar de bunker loopt de trap er juist mooi tussen.
Bunker en steiger fotograferen
Vanaf verschillende kanten kun je de doorgezaagde bunker en de steiger zo dus heel gaaf vastleggen. Van bovenaf met de trap naar de bunker erbij, van iets lager, met de steiger direct in het verlengde van de bunker, de steiger met de houten palen op zich, maar ook andersom: de bunker vanaf de steiger gezien en de trap vanuit de bunker gezien.
De steiger erbij maakt er een extra fotogenieke plek van.
Bunker 599 fotograferen
Ondertussen staat onze groep te popelen om mooie foto’s te maken. De drones worden gepakt (je hoeft tegenwoordig geen Nils Holgersson meer te zijn om het landschap van bovenaf te kunnen bewonderen) en camera’s en smartphones maken overuren.
De één wandelt door de snede, de ander doet een spreidstand en weer een ander kruipt in één van de openingen. Of je nou een originele foto, een gewoon een kiekje of het perfecte plaatje wil maken, hier kan het.
Het is een bijzondere plek waar je als fotograaf kunt experimenteren met perspectief en compositie.
Steiger bij bunker
Omdat ik niet te veel anderen op de foto wil hebben en zelf niet per se in beeld hoef (waar ik achteraf toch een beetje spijt van heb), wandel ik eerst even naar de steiger. Ik maak hink stap sprongen tussen eenden-, vogel- of ganzenpoep en probeer mijn telefoon niet te laten vallen.
Een mooi plaatje van de palen mag natuurlijk niet ontbreken. Daarna loop ik weer naar boven, om de bunker vanaf de dijk in beeld te zetten.
Hartvormige paraplu
Eén deelneemster heeft een hartvormige paraplu bij zich die het –zeker in combinatie met haar gele regenjas- natuurlijk goed doet op de foto. Op mijn foto’s houdt ze de rode paraplu ingeklapt, maar op Instagram verschijnt er vast nog wel één waarop je haar met opengeklapte paraplu ziet.
De bunker en de steiger zijn een super instagrammable plek!
Instagrammable plek
Hoe dan ook, de doorgezaagde bunker moet je gezien hebben! Zeker als je graag fotografeert! Of je nou een amateur- of serieuze Instagrammer bent (leuk, volg je me al?), een architectuurfotograaf of een landschapsfotograaf, hier kun je naar hartenlust experimenteren. Ook voor modeshoots of bruidsfoto’s is het een bijzondere plek! Kijk maar bij de hashtag op Instagram (en like deze foto dan ook even).
Wil je ook een hartvormige paraplu? Ze zijn er ook in andere kleuren! Zwart, wit of blauw bijvoorbeeld. Oranje is ook mooi voor de herfst, in een gekleurd herfstbos!
Bucketlist
Toen ik met mijn blog over vestingsteden in Nederland bezig was en me in de waterlinies verdiepte kwam ik de doorgesneden bunker ook al tegen. Ik had ‘m in 2020 al eens op mijn lijstje gezet met plekken die ik nog wilde bezoeken, maar omdat het met het OV nogal een mijl op zeven was stelde ik het steeds uit.
Lees ook: Terugblik 2020: waar was ik?
Instameet Tussen Lek en Linge
Ik kon mijn geluk dan ook niet op toen ik het programma zag van een instameet waar ik afgelopen zaterdag voor was uitgenodigd. Voor wie niet thuis is in de wereld van Instagram: een instameet is een samenkomst van Instagrammers (fotografen, bloggers of andere influencers) die samen op pad gaan om mooie plaatjes te schieten of -beter gezegd- de meest prachtige foto’s. Puur uit passie of echt als professie.
Onbekende foto hotspot
Ook al kent een enkeling deze bijzondere bunker al, het viel me op dat veel mensen in mijn omgeving (ook in mijn online omgeving) ‘m nog níet kenden. Ook de meeste reisbloggers niet, zelfs niet van ‘al eens voorbij hebben zien komen’.
Misschien ben jij één van die mensen voor wie het bestaan van deze bunker ook nieuw is. Hopelijk heb ik je met dit blog geïnspireerd er eens te gaan kijken of zelf mooie foto’s te gaan maken.
Is de doorgezaagde bunker nieuw? Nee, bunker 599 is in 2010 doorgezaagd en al vele jaren te bewonderen.
Bunker bij zonsondergang of zonsopkomst
Vooral als je van fotograferen houdt zul je het leuk vinden. En met elk type weer is het weer anders! Donkergrijze onweersluchten of mooie wolkenpartijen kunnen de bunker ook bijzonder maken. Of mist! Een steiger in de mist is natuurlijk sowieso al magisch. En dan die bunker erbij…
Vlak voor zonsondergang (zoals in ons geval) is altijd een mooi moment, direct erna vaak ook. Of ga er eens naartoe met zonsopkomst!
Project van RAAAF
Misschien vraag je je af hoe de bunker is doorgezaagd en wie er achter zit. Opdrachtgever voor het doormidden zagen van de bunker was de gemeente Culemborg, maar het project is uitgevoerd door RAAAF / Atelier de Lyon.
De bunker is niet puur doorgezaagd en vervolgens opzij geschoven, maar er is echt een flink stuk uit. Het doorzagen duurde 4 weken.
Het doorzagen van de bunker duurde 4 weken!
Waarom is de bunker doorgesneden?
Waarom hebben ze het gedaan? Letterlijk om een inkijkje te geven. Op de website van RAAAF staat: ‘Door één keer het binnenste van de bunker (groepsschuilplaats) te laten zien ontstaat een andere kijk op de 700 nog overgebleven betonwerken.’
Het laat mensen op een andere manier naar een bunker èn naar de omgeving kijken.
Op de foto hieronder heb ik met een stippellijn aangegeven welk deel uit de bunker gezaagd is. De bunker die je op de foto ziet is één van de andere bunkers vlakbij. Bunker 599 ligt ietsje verder, aan het water, maar had oorspronkelijk dezelfde vorm.
Rijksmonument
‘Met het doorzagen van de schijnbaar onverwoestbare bunker 599 werd het monumentenbeleid van Nederland ter discussie gesteld’, las ik. Toch werd dit tot dan toe gemeentelijke monument juist ná het doorzagen tot Rijksmonument verklaard.
Eén van de doelen van dit bijzondere project was het toegankelijk maken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, zodat juist ook het grote publiek het kan ‘beleven’.
Wist je dat de Nieuwe Hollandse Waterlinie dit jaar zelfs is toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco?
Maak een ommetje naar bunker 599
Rij je nou vaak over de A2, maar heb je de bunker nog nooit gespot let er dan eens op, maar… blijf alsjeblieft wel ook op het verkeer letten! Rij liever een keertje om en bewonder ‘m van dichtbij, dat is veiliger en mooier.
Neem er wat langer de tijd voor, rijd een mooie route binnendoor en ontdek wat meer van deze typisch Hollandse regio ten zuiden van Utrecht, tussen de Lek en de Linge.
Weg van de snelweg…
Adres Bunker 599
De doorgezaagde bunker ligt hier (zie Google Maps):
Diefdijk 5
4122 KP Zijderveld
Hij ligt vlakbij de A2 aan het water (en vlakbij nog een ànder meertje met de naam De Waai). Zijderveld ligt in de gemeente Vijfheerenlanden waar ook Leerdam en Vianen onderdeel van uit maken.
De Diefdijk behoort tot het gebied van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Parkeren bij doorgezaagde bunker
De parkeermogelijkheden bij de bunker zijn beperkt. Rijd je het pad aan de kant van de doorgesneden bunker naar beneden dan zie je een parkeermogelijkheid, niet bij de boerderij die je hieronder ziet, maar aan de andere kant van de dijk, dus als je met je gezicht naar de bunker staat links. Daar zijn een paar parkeerplaatsen èn zelfs nog een bunker.
Is er geen ruimte meer en parkeer je bovenaan de Diefdijk, wees dan wel voorzichtig. Het is niet echt een fijne plek om je auto neer te zetten en zou ik dus afraden.
Pas op!
Zeker met kleine kinderen is het oppassen geblazen bovenaan de dijk, zeker als er een auto hard over de dijk aan komt rijden. Blijf dus niet langer dan nodig boven aan de trap staan als er veel verkeer langskomt. En ook op de steiger is het oppassen geblazen natuurlijk als je met een dreumes, peuter of kleuter bent.
Openbaar vervoer naar doorgezaagde bunker
Met het openbaar vervoer naar bunker 599 is niet echt handig. Er komt geen bus in de buurt, dus je moet altijd nog een behoorlijk stuk lopen. Op zich is dat niet erg natuurlijk, maar ideaal is het niet.
Als je de trein naar Utrecht Centraal neemt kun je vanaf Utrecht of Vianen bus 85 richting Leerdam nemen en uitstappen in Zijderveld. Vanaf daar is het nog ongeveer een half uur lopen.
Wandelen naar de doorgezaagde bunker
Stel je je er juist op in dat je gaat wandelen of kom je juist deze kant op voor een mooie wandeling, zoek dan een mooie route uit. Etappe 16 van LAW het Waterliniepad gaat grotendeels langs de Diefdijk en komt ook langs de doorgezaagde bunker. De gehele route van deze langeafstandswandeling is maar liefst 350 kilometer.
Wandeling langs bunker 599
Zoals je op het paaltje hieronder ziet is er ook een klompenpad dat langs de bunker komt. Een kaartje van Klompenpad Goilberdingerpad vind je hier. Of kijk eens bij Wandelnetwerk Rivierenland. Doe je deze wandeling dan kun je Culemborg, Fort Everdingen en de Diefdijk met de doorgezaagde bunker combineren.
Maak een mooie wandeling naar de doorgezaagde bunker!
Op de fiets naar de doorgezaagde bunker
Woon je niet zo heel ver van de bunker vandaan of ben je in deze regio op vakantie? Pak je fiets of huur er één en maak een mooie fietstocht. Op verschillende plekken in de omgeving zag ik borden met routes. Fiets bijvoorbeeld de fietsroute Lexmonds Ommetje of doe de fietstocht Tussen Lek en Linge.
Overnachten in de buurt van de doorgezaagde bunker
Wil je in de buurt van de bunker overnachten zodat je er ’s avonds of juist ’s ochtends vroeg kunt fotograferen? Aan de Diefdijk liggen verschillende B&B’s. Vooral bij Schoonrewoerd, Beesd en aan de kant van Leerdam vind je er best veel. Ze staan niet allemaal op Booking.com, maar deze wel:
–Gasterij Het Oude Posthuys in Leerdam (op 1 van m’n foto’s hieronder, waarop je ook deze werkelijk prachtige kerk ziet liggen)
–B&B De Lange Mouwen in Beesd
–Water Meadow Cottage in Schoonrewoerd
–B&B Raafjeshof in Culemborg
–Magnificent Farmhouse in central Holland
Slaap eens een paar nachtjes op het platteland of kies voor kleine steden als Vianen of Leerdam.
Natuurhuisje in de buurt
Natuurhuisjes vind je ook in deze omgeving. Kies bijvoorbeeld voor een eenvoudig natuurhuisje bij de Diefdijk (B&B Diefdijk) of een pipowagen van 80 euro per nacht. Of ga voor een boshuisje in de buurt van Leerdam. Of dit leuke natuurhuisje in Leerdam. Dit huisje met grote tuin in Gellicem ligt ook in die regio. Net als deze in Acquoy.
En wat dacht je van dit appartement in een voormalige koeienstal bij de rivier de Lek? Of dit leuke natuurhuisje op een landgoed in Hagestein? Of deze tipi in Lexmond, wat verder weg? Ook leuk: dit natuurhuisje aan het water, niet ver van Everdingen. Tip: deze is nog vrij in de herfstvakantie!
De Waai en Schoonrewoerdse Wiel
Deze foto’s van De Waai en Wiel van Bassa nam ik -rijdend- vanaf de Diefdijk en zijn bij mijn weten níet van een verhuuraccommodatie. Het ‘meertje’ Wiel van Bassa (hieronder) wordt ook wel Schoonrewoerdse Wiel genoemd en is ontstaan door een doorbraak van de Diefdijk.
Een waterrijk gebied…
Blijf eens overnachten tussen Lek en Linge!
Verblijf je wat langer in deze omgeving ontdek dan ook Fort Everdingen, Leerdam Glasstad en Vrijstad Vianen. Wandel of fiets door typisch Hollands landschap.
Tussen Lek en Linge
Het gebied tussen Lek en Linge ligt ten zuiden van Utrecht en Nieuwegein en ten westen van Rivierenland en de Betuwe. Het is de provincie Utrecht, maar de provincies Zuid-Holland, Gelderland en Brabant zijn ook niet ver weg. De bunker ligt precies op het randje van Gelderland en Utrecht.
Onderweg zagen we veel fruitbomen, dus ook in het voorjaar is de Lingestreek prachtig als de bloesem in bloei staat!
Iets verder weg vind je ook nog Zaltbommel, evenals Gorinchem, Bergen op Zoom, Schoonhoven en Nieuwpoort, allemaal plaatsen die ik dit jaar bezocht heb en waar je hopelijk binnenkort meer over zult lezen. Een aantal steden kwam in mijn blog over leuke vestingstadjes in Nederland al aan bod.
Ik bezocht de doorgezaagde bunker tijdens een instameet die georganiseerd werd door Eliane Roest (op de foto hierboven), in samenwerking met Hey Honeyguide, Leerdam Glasstad en Vrijstad Vianen.
Alle foto’s in dit blog maakte ik zelf, met mijn oude iPhone XR.
Was jij al eens in dit gebied tussen de Lek en de Linge geweest? En wist je überhaupt van het bestaan van deze doorgezaagde bunker af?
Wat een super gave fotospot! Ik had hier nog nooit van gehoord. Leuk om hierover te lezen. Mooie foto’s ook, het licht valt mooi
Nee, nog nooit geweest, maar wel voorbij zien komen op Insta. Toffe plek om foto’s te maken.