De tsunami van 2004 en nu: wat te doen bij een tsunami

De tsunami van 2004 en nu: wat te doen bij een tsunami

Weet je nog? 26 december 2004? Die ene dag, Tweede Kerstdag, exact 15 jaar geleden? Het was de dag van de grote tsunami. De tsunami in de Indische Oceaan waarbij 230.000 mensen het leven lieten, met name in Zuidoost-Azië. Vijftien jaar geleden alweer!

De tsunami van 2004

Vorige maand, op 5 november, was het World Tsunami Awareness Day, een belangrijke dag met als doel het voorkomen van onnodig veel slachtoffers door een tsunami of vergelijkbaar natuurgeweld. Speciaal daarvoor schreef ik dit blog, maar ik kreeg het niet af. Omdat ik het een belangrijk thema vind en het vandaag 15 jaar geleden is plaats ik het nu alsnog.

Wat te doen bij een tsunami

‘Waarom?’ denk je misschien. Omdat die ene tsunami niet de enige was. Nog steeds komen tsunami’s voor. Denk niet dat het jou nooit kan overkomen, maar bereid je voor, voor het geval dat. Hoe herken je een tsunami en wat kun je doen?

tsunami-blog

Tsunami

Tot de tsunami van december 2004 toesloeg had ik volgens mij nog nooit van het woord tsunami gehoord. Ik wist niet eens van het bestaan af, terwijl er ook toen heus al vele tsunami’s hadden plaatsgevonden, zij het op kleinere schaal.

Tot december 2004 had ik nog nooit van het woord tsunami gehoord!

December 2004

Tsunami’s kregen pas wereldwijde bekendheid toen dé grote tsunami plaatsvond: die van december 2004. Een tsunami die meerdere landen trof en miljoenen mensen raakte, zowel direct als indirect. Sommige beelden van Thailand en andere landen hebben we allemaal wel tientallen keren gezien denk ik.

Tsunami op vakantie

Ook al weten we allemaal dat natuurrampen voorkomen, vaak ver weg, meestal letterlijk ver van ons bed, voor velen kwam het pas toen dichtbij omdat ineens bekende vakantiebestemmingen en populaire eilanden getroffen werden, niet alleen onbekende oorden ver buiten de toeristische radar.

Het is altijd erg geweest, maar nu werden mensen in Europa letterlijk wakker geschud, ook omdat het een vakantieperiode was en veel mensen wel iemand kenden die op reis was. Ik ook.

Ex-collega kwam om

Bij de bewuste tsunami kwam een ex-collega om. Ik was weliswaar al uit dienst (ik werkte op de zakenreisafdeling van de Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden) en we hadden nooit op dezelfde afdeling gewerkt, maar toen ik er nog werkte liep ze een paar keer per week onze kamer in voor een bepaald formuliertje, altijd met haar vriendelijke glimlach en lieve stem.

Tsunami op Phi Phi

Het idee dat zij en haar vriend met huisje en al op het prachtige strand van Phi Phi (hieronder) door het water zijn overmand en meegesleurd door de woeste golven bezorgt me nog steeds kippenvel. Je ziet het op je netvlies en kunt het gewoon niet geloven, nog steeds niet eigenlijk. Vooral als je de plek zelf ook kent, er zelf ook geweest bent en je zelf ook op dat strand gelopen hebt. In de tijd dat ik in Bangkok woonde was ik immers zelf ook naar Phi Phi geweest en maakte deze foto.

phi-phi-vroeger

Vloedgolf

Herinner jij het je ook nog? Die bewuste zondag 26 december 2004? Kerst was het! Ineens was er dat nieuws over de vloedgolf! Een zware zeebeving in de Indische Oceaan had de vloedgolf veroorzaakt en daarna verplaatste deze zich in verschillende richtingen over de Indische Oceaan verwoestte vele kustregio’s in diverse landen. Het gevolg: zo’n 230.000 doden. Ook raakten nog eens 1,7 miljoen mensen hun huis kwijt. Hoewel dit laatste cijfer me verbaast. Ik zou denken dat dat er nog veel meer waren.

230.000 doden en 1,7 miljoen mensen raakten hun huis kwijt.

Ergste natuurramp

Het is alweer anderhalf decennium geleden, maar nog steeds wordt deze tsunami gezien als één van de ergste natuurrampen in de recente geschiedenis. Maar liefst 14 landen werden getroffen! Niet alleen Indonesië, Sri Lanka, India, Thailand en Maleisië, maar ook andere Aziatische landen als Myanmar, de Malediven en Bangladesh.

Azië èn Afrika getroffen

De tsunami trof niet alleen Azië trouwens, ook Afrikaanse landen kregen er mee te maken. Aan de oostkust van Afrika o.a. Somalië, Kenia en Tanzania. Van alle betrokken gebieden lag Maleisië het dichtste bij het epicentrum. Toch is dat minder getroffen omdat het eiland Sumatra voor de kust de golven deels tegenhield.

Phuket, Atjeh en andere getroffen gebieden

Ik denk dat iedereen zich er nog wel beelden van herinnert. Is het niet van Phuket dan wel van Atjeh, de uiterste noordpunt van Sumatra. Van het verwoestende water uiteraard, maar ook van de ravage en het zoeken naar familieleden.

3 grote golven

De tsunami was het gevolg van een aardbeving. De aardbeving die kerst 2004 plaatsvond heeft in totaal drie grote golven veroorzaakt. De eerste golf was rond de twaalf meter hoog. Dit was de hoogste.

Op Mens & Samenleving lees ik dat de eerste golf binnen een half uur de kust van Indonesië, Thailand en Maleisië had bereikt. Na anderhalf uur bereikte de golf Sri Lanka, India en de Malediven. En na ruim zeven uur kwam de golf aan in Tanzania, Kenia en Somalië. De golf had toen nog een hoogte van ruim vijf meter.

De vernietigende golf

Maar daarmee was het nog niet voorbij. Twintig minuten later kwam er een tweede golf. ‘Nadat de bovenstaande landen werden getroffen door een allesvernietigende golf, kwam twintig minuten later een tweede golf. Met een hoogte van ruim negen meter vernietigde de golf alles op zijn pad.’ De derde golf bereikte alleen Indonesië, Thailand en Maleisië. Wel was deze ook nog ruim zes meter hoog.

Verdriet

Het was geen tsunami die alleen via de beelden op tv binnenkwam. Als je iemand kent die getroffen is komt het nog meer binnen, ook al hoorde ik dat pas later. En dan te bedenken dat het om zóveel mensen ging met verdriet. Zoveel mensen die echte naasten verloren waren, en dan niet één, maar meestal meerdere. Verschrikkelijk!

Na de tsunami naar Sri Lanka

Ruim een jaar na de grote tsunami reisde ik met de vader van mijn kinderen naar Sri Lanka. De kinderen waren toen nog min 1 en min 3, dus die waren er niet bij. Vanuit Negombo reisden we niet alleen naar het binnenland van Sri Lanka, maar ook langs de kust naar het zuiden.

tsunami-slachtoffers

Gevolgen tsunami nog zichtbaar

Op veel plekken was de vernietigende tsunami nog zichtbaar. In het eenvoudige hotel in Unawatuna waar we een paar nachten verbleven, pal aan zee, eigenlijk IN zee, vertelde de eigenaar erover. Peacock heette het zie ik nu ik de foto’s heb teruggezocht.

Guesthouse weggespoeld

Het hele guesthouse was weggespoeld, maar de eigenaar had het gelukkig overleefd. Opgeven deed hij niet. Het was zijn bestaan. Op precies dezelfde plek bouwde hij datzelfde guesthouse weer op. Direct aan het water, dat soms best wel wild was in verband met het regenseizoen.

Het guesthouse lag zelfs zo dicht aan zee dat we er ’s nachts niet van konden slapen. Of kwam dat door de verhalen?

peacock-unawatuna

Tsunami verhalen

Pas achteraf kon ik verhalen over de tsunami online vinden: ‘The entire Peacock hotel had gotten completely flattened,’ lees ik op een website over Sri Lanka waar verslag wordt gedaan van de tsunami in Galle en omstreken:

Peacock Hotel in Unawatuna

‘What a fine Christmas vibe had it been on Unawatuna beach with loads of nice parties all around and everyone in a perfect spirit for a great festive season like at the Peacock Hotel.’ Als je vaak op dit soort bestemmingen bent geweest kun je het je helemaal indenken.

‘Some holiday makers were having their early morning swim while other guests were enjoying their breakfast right on Unawatuna beach, when suddenly all animals were leaving the area and the water level had started to go up and up and up…

Kijk, en dat blijft bijzonder hè, die dieren. Dat de dieren eigenlijk het signaal al gaven! Als ik dit lees krijg ik er kippenvel van.

Peacock after the tsunami

‘After the Tsunami flood not only the beach had looked sad. Also wider parts along Galle Road had been a trail of horror with the smell of death all over while the Peacock Hotel had simply vanished’, lees ik. Dit was ons hotel!

Behalve dit hotel waren er nog meer guesthouses en hotels weggespoeld. Iets verderop maakte ik deze foto van Primrose hotel:

tsunami-sri-lanka

Hotel weer opgebouwd

Gelukkig zie ik online dat ook dit guesthouse weer is opgebouwd en nog steeds bestaat. Tegenwoordig vind je naast eenvoudige stekjes ook veel mooiere en luxere hotels in Unawatuna zie ik.

Hoe dan ook, deze mensen hebben het gelukkig weer op kunnen bouwen, maar niet iedereen kon dat. Als iedereen alles kwijt is, gaat dat niet.

Sporen tsunami

Ook op andere plekken in Sri Lanka zagen we de resten en sporen nog. Stille getuigen van de grote ravage van 2004. We zagen hulpborden en vooral een grote overlevingsdrang. Het leven weer opbouwen, want je kunt niet zomaar weg.

guesthouse-aan-zee-sri-lanka

Tsunami’s komen nog steeds voor

Maar die ene grote tsunami was niet de enige. Vrijwel ieder jaar vinden er meerdere tsunami’s plaats. Tsunami’s waar je vaak niet eens iets over hoort maar die wel slachtoffers maken of huizen verwoesten.

Ver van ons bed?

We maken ons er hier in ons relatief veilige Europa minder zorgen om. Totdat we er zelf mee te maken krijgen of mee geconfronteerd worden.

Tsunamiwaarschuwing

Toen ik vorig jaar op Bali was vielen me de borden van tsunamiwaarschuwingen op. Borden die aangaven waar je naartoe moest in geval van nood. Niet zo heel gek aangezien de aardbeving op Lombok maar nét daarvoor had plaatsgevonden. Het was zelfs bijna een reden geweest niet naar Bali te gaan, maar ik ging toch. Wat ben ik blij dat ik toch ben gegaan!

Aardbevingen

Zie je zo’n bord denk dan niet ‘Ach, het zal wel’, daar krijg ik vast niet mee te maken, maar bekijk het serieus even. Kijk waar je heen kunt in geval van nood. Want ik kreeg er wel degelijk mee te maken. Ik maakte meerdere aardbevingen op Bali mee (ook ’s nachts, waarna iedereen uit het hotel in slaapkleding buiten stond, ook ik) en nee, je weet op dat moment niet of het nog erger wordt en of er een tsunamirisico is. Dat is behoorlijk beangstigend. De nachten erop had ik mijn vluchttasje in elk geval klaar staan.

Verdiep je in aardbevingen en tsunami’s

Het is geen reden om niet meer naar Bali of Indonesië te gaan (op heel veel plekken op de wereld komen regelmatig aardbevingen voor!) maar je een beetje in aardbevingen of -waar het in dit blog over ging- tsunami’s verdiepen kan geen kwaad.

Lees hier mijn blog met de beste Bali-tips!

Hoe ontstaat een tsunami?

Terugkomend op tsunami’s. Hoe ontstaan ze? In dit filmpje over tsunami’s wordt even heel kort uitgelegd hoe een tsunami ontstaat.

Het verraderlijke is dat golven van een tsunami in eerste instantie niet hoog lijken. Pas als ze vlakbij de kust zijn, waar de zeebodem minder diep is, worden ze hoger.

Lees hier meer: Hoe ontstaat een tsunami?

Wat kun je doen ter voorkoming van een tsunami?

Ter voorkoming kun je niks doen. Wel kun je wegblijven uit risicogebieden, maar ook dat is vaak niet nodig. Ga je toch naar een risicogebied zorg dan in elk geval dat je van een aantal zaken op de hoogte bent.

Alarmbellen

Waar moet je op letten? In deze gevallen moeten alarmbellen moeten gaan rinkelen:

  • Als de zee zich plotseling flink terugtrekt
  • Als dieren op de vlucht slaan!

Wat te doen in het geval van een tsunami?

Wat moet je doen? Eigenlijk is het logisch: vlucht naar hoger gelegen gebieden. Wacht niet, maar ga meteen.

Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar doe het ook: wacht niet en vlucht naar hoger gelegen gebieden.

Wat kun je verder doen?

Vraag ter plekke waar je het beste naartoe kunt in het geval van een tsunami. Check of er een tsunami assembly point in de buurt is.

Dit was het tsunami assembly point van mijn hotel op Bali:

tsunami-assembly-point-bali

Tsunami app

Download een app. Vaak staan er niet alleen aardbevingen maar ook tsunami’s op. Zoek in de app store maar naar Earthquake of Tsunami en je ziet ze vanzelf. De apps zijn gewoon gratis. Je kunt zien waar aardbevingen plaatsvinden en hoe sterk ze zijn. Je ziet aardbevingen op de kaart of in een lijstje.

aardbevingen-app

Aardbevingen app

Ook ik had er 2 op mijn telefoon staan. Als je zo’n app ziet schrik je in het begin even, want pas dan besef je hoe ontzettend veel aardbevingen er overal plaatsvinden. Zeker als je op de optie Kaart klikt en alle recente aardbevingen in de wereld ziet. Doe dat niet te lang, want dan durf je nergens meer naartoe.

Aardbevingen van 5 of 6

Voor het plaatsen van dit blog heb ik weer even gekeken. Ook vandaag waren er weer op 5 plekken in de wereld aardbevingen met een kracht van minimaal 5 op de schaal van Richter en gisteren nog 2 van meer dan 6 op de schaal van Richter.

Aardbevingen vlakbij

In Italië, Albanië en Griekenland komt het ook heel veel voor, maar de meeste voel je niet eens of richten geen schade aan. Vaak zijn ze 2 of 3 op de schaal van Richter.

Elke 5 minuten vindt er wel ergens een aardbeving plaats.

aardbevingenapp

Tsunami informatie meldingen

Behalve naar aardbevingen kun je ook naar tsunami’s kijken. Toen ik het in november (toen ik dit blog al schreef) de tsunami meldingen van de afgelopen tijd checkte zag ik vooral veel tsunami information statements voor de Filippijnen. Ook nu weer, en daarnaast momenteel vooral British Columbia en Alaska.

Aardbeving voor de kust

Laat je niet afschrikken door dit blog als je net binnenkort naar één van deze bestemmingen gaat of er een reis naartoe wilde boeken. Het zijn meldingen, geen dreigingen. In kustgebieden gaat een melding van een aardbeving (voor de kust) vaak gepaard met een tsunami waarschuwing in die gebieden.

Tsunami informatie centra

Tsunami meldingen komen van tsunami informatie centra. Meestal staat er gelukkig dat het alleen ter informatie is en dat er geen direct gevaar is en dat geen directe actie nodig is. Word dus ook weer niet onnodig angstig.

Soms is het alleen ter informatie en geen acute dreiging.

Wat moet je doen in geval van een tsunami of ter voorbereiding?

Op Wiki how lees je hoe je een tsunami kunt overleven: Tsunami overleven. Ook de Belgische diplomatieke dienst geeft tips bij natuurrampen: Tsunami. Of lees deze tips van de FEMA in een handige infosheet over tsunami’s.

Inspireren èn informeren

Ik heb overwogen geen blog over tsunami’s te schrijven omdat ik mensen niet wil afschrikken maar juist enthousiast wil maken, maar het is ook mijn taak als reisblogger om mensen behalve te inspireren af en toe te informeren.

Informatie bij dreiging

Of je nou naar Thailand, Indonesië, de Filipijnen of een andere bestemming gaat of wil gaan, laat je niet afschrikken en ga gewoon of boek die reis. Zorg wel dat je weet waar je bij dreiging je informatie vandaan kunt halen. Zorg dat je dan niet nog dit hele blog door hoeft te scrollen, maar dat je de tips, sites of telefoonnummers paraat hebt in je telefoon.

Weet jij het nog?

De ramp van toen zal in elk geval in veel families en gezelschappen besproken zijn die bewuste Tweede Kerstdag. Herinner jij je het moment nog waarop je over de tsunami van 2004 hoorde? Las je het ’s ochtends of zag je het op tv? Of hoorde je het pas later die dag?

Dit blog bevat enkele affiliate links. De foto’s in het blog heb ik zelf gemaakt, in Thailand, Sri Lanka en Indonesië. De meeste al meer dan 10 jaar geleden, vandaar dat ze er wat minder mooi uit zien. 

1 gedachte over “De tsunami van 2004 en nu: wat te doen bij een tsunami”

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven