Tag archieven: den haag

burlend-edelhert- koekamp-den-haag

Burlend edelhert op de Koekamp in Den Haag (hitsige herten, ook in de stad!) 

Burlende herten, het is er de tijd van het jaar weer voor. Tijdens de zogeheten bronst laten de mannetjesherten van zich horen; eerst de edelherten en dan de damherten. Echt ver de natuur in gaan hoeft niet eens, want ook hartje stad zijn de herten hitsig. Afgelopen maandag zag en hoorde ik het burlen gewoon bij de Koekamp in Den Haag.  

Natuurlijk is het toffer om het burlen middenin de natuur te ervaren, in een mooi natuurgebied, maar in de stad kan het ook! Alle foto’s in dit blog maakte ik zelf.

burlend-edelhert-in-den-haag

Waar burlen de herten?  

Hoewel menig fotograaf en natuurliefhebber in de bronsttijd richting Veluwe, Amsterdamse Waterleidingduinen, Oostvaardersplassen of een ander mooi natuurgebied met herten in Nederland gaat, kun je het bijzondere ‘burlen’ ook bij hertenkampen in de stad horen, zoals hier in Den Haag. Oké, het klonk weliswaar niet zo oerachtig als het kán klinken, maar het was burlen!

Wat is burlen?  

Ben je niet zo thuis in dierengeluiden en denk je waar gaat dit over? Burlen is het opvallende geluid dat mannetjesherten in de bronsttijd maken tijdens hun zoektocht naar een hinde om mee te paren. Om ze te verleiden ‘loeien’ ze.

foto-edelhert-koekamp-den-haag

Hoe klinkt burlen?

Burlen klinkt als een soort brullen, maar dan wel op een speciale manier. De keren dat ik het hoorde klonk het vooral als een soort boeren, maar het kan ook een langdurig brullen zijn, als een oerachtig Mwoooooooooooohhh’. Meer loeien dus, zoals een koe, maar dan toch anders! Het is lastig te omschrijven. En toch, als je het hoort weet je meteen: dit is het! 

bronst edelhert

Burlende herten in Den Haag 

Niet alleen de edelherten op de Veluwe en de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen doen het deze maand, ook de herten in Den Haag burlen dus! 

Burlende herten, gewoon in de stad! 

Woon je net als ik in de stad en heb je geen tijd om een mooie lange natuurwandeling te maken of op een toplocatie edelherten te spotten, dan kun je het ook dichterbij ervaren, in het centrum van Den Haag, bij de Koekamp, het oudste hertenkamp van Nederland! 

oudste-hertenkamp-van-nederland
bronst-zuid-holland

Geschiedenis Koekamp 

De geschiedenis van de Koekamp gaat terug tot in de middeleeuwen. Indertijd was het terrein een veld voor runderen. Vandaar ook de naam Koekamp. Op Wikipedia las ik dat de ‘Coe Camp’ ook wel ‘de warande van den Haege’ genoemd werd. Het stuk natuur lag (en ligt) bij het Haagse Bos, wat het jachtgebied van de graven van Holland was.  

Hertenkamp 

In de 17e eeuw werd de Koekamp een hertenkamp en zelfs toen was het al een plek waar mensen graag gingen wandelen. Dichter Henrick Bruno schreef destijds zelfs al een gedicht over de herten in de Koekamp.  

In de 19e eeuw veranderde landschapsarchitect Zocher de Koekamp in een Engelse tuin, maar tegenwoordig is het –net als van oorsprong- al lang weer een dierenweide.  

jong-hert

Al eeuwenlang leven er herten op de Koekamp! 

hert-den-haag

De Koekamp of het Koekamp 

‘Het Koekamp’ zeggen sommige mensen trouwens, wat in combinatie met kamp misschien taalkundig beter klinkt, maar ik zeg altijd ‘De Koekamp’ en volgens mij is dat ook de officiële naam van dit eeuwenoude hertenkamp.  

herfst-den-haag

Waar ligt de Koekamp? 

Op steenworp afstand van Den Haag Centraal, tussen het station en het welbekende Malieveld, vind je hertenkamp de Koekamp, vlakbij de Haagse binnenstad dus.

Rijd je regelmatig over de Utrechtse Baan Den Haag in of uit, dan ben je er ongemerkt al vaak langs gekomen. Toch merk je die nabijheid van de snelweg amper. Je hoort wel verkeer, maar je ziet het niet.  

Wel zie je vanaf de vijver bij het kamp de hoge torens van Den Haag. Die ‘skyscrapers’ geven Den Haag een heel stadse aanblik, maar toch is Den Haag ook een heel groene stad.  

haagse-torens

Haagse Bos 

De Koekamp grenst aan het Haagse Bos, waar het historisch gezien ook onderdeel van uitmaakt. Het Haagse Bos is op haar beurt dan weer onderdeel van het nog veel grotere Nationaal Park Hollandse Duinen, waar je ook nog weer eindeloos veel wandelingen kunt maken.  

Tip: Als je het Nederlands Kustpad wandelt, kom je ook vlak langs de Koekamp!  

edelhert koekamp den haag

Wandeling Koekamp en Haagse Bos  

Diverse wandelingen leiden langs de Koekamp en door het Haagse Bos. De NS-wandeling Parkstad Den Haag komt er langs, alsmede een Groene Wissel-wandeling. Ook tijdens etappe 3 van kustpad 2 van LAW het Nederlands Kustpad passeer je de Koekamp, maar ben je geen echte wandelaar en wil je gewoon ‘even’ naar de Koekamp dan ben je er vanaf het station binnen 5 minuutjes. 

Pad Koekamp 

Wandel je vanaf Den Haag Centraal richting Malieveld en sla je voorbij de waterpartij, net voor het Malieveld, het schelpenpad langs het kamp in, parallel aan het fietspad met de prachtige oude bomen, dan zie je de herten vanzelf. Ver is het dus absoluut niet!

Mag je de Koekamp op? 

Het heuvelachtige bospark waar de herten wandelen mag je niet betreden, je kunt dus –in tegenstelling tot de boswachters van Staatsbosbeheer- helaas niet ín het hertenkamp komen, maar vanachter het hek kun je naar de herten kijken.  

Toen ik er maandag aankwam lagen de meeste herten lekker te chillen in het gras, maar soms ook lopen ze lekker te dartelen. 

Bij de hertjes kijken 

Niet alleen mensen met kinderen gaan regelmatig even bij de hertjes kijken, ook jongeren, stelletjes en volwassenen zie ik het vaak genoeg doen. Toeristen of expats ook wel, terwijl mensen die een dagje Den Haag doen er vaak niet aan denken. De meeste dagjesmensen lopen de geijkte route naar het centrum en dan zie je het hertenkamp niet.  

Ga ook eens kijken bij de Koekamp! 

Ook de doorsnee Hagenaar of Hagenees –en wie in Den Haag werkt- fietst er doorgaans hard voorbij, onderweg naar station, huis of werk. En ook demonstranten die het kamp zijdelings passeren onderweg naar het Malieveld hebben er geen oog voor. Toch is het leuk om er eens te gaan kijken, juist in deze tijd van het jaar!   

Dit hieronder was trouwens een geeuw, geen burl.

gapend hert

Wat voor herten zijn er bij de Koekamp? 

Vraag je je af wat voor herten er precies in het hertenkamp bij het Malieveld in Den Haag zitten? Verschillende! Er zijn damherten, edelherten en sikaherten op de Koekamp te zien. In een bericht van vorig jaar lees ik dat de Koekamp 35 herten telt. Tot een paar jaar geleden wist ik het verschil tussen edelherten en damherten niet goed, maar inmiddels wel. Op onderstaande foto’s zie je damherten:

Damherten op de Koekamp.

Verschil gewei damhert en edelhert  

Het verschil tussen een damhert en een edelhert kun je o.a. zien aan het gewei. Het gewei van een edelhert ziet er anders uit dan dat van een damhert. Het gewei van een damhert heeft bredere plattere stukken (zoals je duidelijk op m’n foto’s van de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen kunt zien en op de foto’s hierboven), een beetje als vleugels, terwijl het gewei van een edelhert (hieronder) wel groot is maar er meer uit ziet als vertakte stokken

burlend edelhert den haag

Ik stuitte op een werkelijk fascinerend artikel over de groei van het gewei van een edelhert. Ik wist niet dat dat zó snel gaat!

Hieronder zie je foto’s van het edelhert.

Edelhert op de Koekamp 

Hoewel ik damherten al prachtig vind om te fotograferen is het edelhert toch wel het meest indrukwekkend. Er moeten meerdere edelherten op de Koekamp rondlopen, maar afgelopen maandag zag ik er steeds één en die was behoorlijk aanwezig. Nogal onrustig liep hij rond. Je ziet ‘m op m’n foto’s hierboven en hieronder.  

bronst-den-haag

Edelhert tijdens bronst 

Eerst zag ik alleen de andere herten maar na een tijdje verscheen het edelhert op de heuvel. Hij keek rond, stapte richting hinden, de damesherten, en probeerde wat avances te maken. De dames leken niet onder de indruk of dachten ‘laat me’, zo leek het. Ze stonden in elk geval niet te springen en gingen rustig verder met eten. Het edelhert hakte even met zijn gewei in het gras.  

bronstig hert den haag

Damherten in gevecht

Ondertussen zag ik ook twee damherten met de geweien inelkaar. Meermaals beukten beide dieren hun geweien tegen elkaar. Wie was de sterkste? Vrouwenharten veroveren bleek met dit gevecht gepaard te gaan, maar een echte winnaar zag ik niet.

geweien-tegenelkaar
burlend-edelhert-in-den-haag

Burlend edelhert 

Ook het (donkerbruine) edelhert bleef onrustig. Een tijdje gebeurde er weinig en wilde ik al bijna gaan, maar ik was blij dat ik toch was blijven staan, want ineens hoorde ik het: het burlen! Oké, niet zo oerachtig zoals het kán klinken, maar het was er toch.  

Filmpje burlend hert 

Snel probeerde ik een filmpje van het burlende edelhert te maken, net zoals ik 3 jaar geleden ook al kort van een damhert op de Koekamp deed (en eerder, beter, bij de AWD), maar ik was net te laat. Het burlen was maar kort en niet zo diep, lang en intensief als het ook kan klinken, maar toch weer bijzonder om te horen.

Toen het edelhert wat verder weg was was het lastig hem met inzoomen goed in beeld te houden. Ik was dan ook superblij toen hij ineens mijn kant weer op kwam.  

Edelhert in het water 

Een gaaf moment was het moment waarop het edelhert het water in liep. Niet zo gek, want het was een onverwacht warme dag in oktober, dus wat verkoeling kon het hitsige dier dubbel gebruiken. Ik maakte er een filmpje van.

XXX FILMPJE op FB zetten en dan hier plaatsen. XXX

Hij keek naar de hindes, die hem geen blik waardig gunden, gooide zijn kop verwaand opzij alsof hij dacht ‘Puh!’ en stapte het water in. Daar bleef hij een tijdje staan en dus had ik de kans wat foto’s en nog een filmpje te maken. Ook al burlde hij toen niet, het was wel een mooi moment! 

Hert weerspiegeld in het water 

De weerspiegeling was wel heel gaaf! Ik zag het hele edelhert weerspiegeld in het water. Wauw, wat een plaatje!  

burlend-edelhert-koekamp

Spiegeltje spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het land? 

spiegelbeeld-hert

Wie heel goed kijkt en Den Haag goed kent ziet (hieronder) ook de weerspiegeling van de Malietoren in het water. 

edelhert-malietoren-koekamp

Hoe laat burlen de herten? 

Het burlen was maar even en sowieso hoor je het niet de hele tijd. Ik hoorde het zelf aan het eind van de dag, tegen etenstijd, dus dat kan een goed moment zijn. Als een hert burlt gooit hij zijn kop meestal een beetje achterover. 

Wanneer burlen de herten? 

Het burlen van de edelherten begint in september, maar is ook in oktober nog te horen. De damherten zijn doorgaans ietsje later dan de edelherten. Damherten doen het ongeveer vanaf half oktober.  

Ik hoorde de damherten eerdere jaren eind oktober en begin november nog, maar het edelhert doet het dus juist nu al, begin oktober. Ik weet dat de edelherten op de Veluwe ook al even bezig zijn. 

Burlend hert fotograferen 

Een burlend hert op een mistige morgen op de Veluwe vastleggen is natuurlijk veel gaver dan in een afgesloten kamp, en ook ergens anders, in het bos, echt in het wild, een burlend hert fotograferen is natuurlijk mooier dan in de stad, want ja, een hek op de achtergrond verpest het natuurlijk een beetje, maar heb je geen tijd om helemaal naar de Veluwe of een ander natuurgebied met herten te gaan, zoals de AWD, waar echt ontzettend veel damherten zitten, dan kun je eens kijken of er bij jou in de buurt ook een hertenkamp met edelherten of damherten is. 

Filmpje burlend damhert 

Oktober is dé maand om het burlen van de herten te horen, hoewel ik het een paar jaar geleden zelfs begin november nog hoorde. Je hoort het op dit filmpje van een damhert dat ik in 2020 maakte. Bij de 17e en 18e seconde hoor je het damhert twee keer zijn zo typerende geluid maken. Wil je het echt goed horen dan kun je beter naar mijn filmpje in mijn blog over de AWD luisteren!  

Het geluid van een damhert doet mij denken aan zo’n houten Guiro kikker waar je met een stokje overheen kunt gaan, maar bij een edelhert kan het ook veel langer aanhouden en meer oerachtig klinken, echt als brullen of als het loeien van een koe.

Het geluid van zo’n croaking frog lijkt een beetje op het geluid van het burlen van een damhert vind ik. En zo’n loeiend koeienblik (oh, jeugdsentiment!) als het geluid van een edelhert.

edelhert-in-den-haag

Met een beetje geluk hoor je het 

Heb je het burlen nog nooit gehoord en ben je wel benieuwd, maar ben je niet zo’n natuurwandelaar? Ga –als je in Den Haag woont of naar Den Haag gaat- gewoon eens bij de Koekamp kijken.

Je moet een beetje geluk hebben, want ze doen het niet altijd en niet constant, ook in ‘burlmaand oktober’ niet continu, maar dan heb je wel de meeste kans. Grofweg vanaf eind september tot begin november kun je het horen. Wandel je juist wel graag in de natuur loop dan zeker nog lekker door naar het Haagse Bos.  

brug koekamp haagse bos

Groene Entree  

Vorig jaar ging de vernieuwde (of beter gezegd heringerichte) Koekamp open met de bedoeling een groene entree naar het Haagse Bos en NP Hollandse Duinen te zijn, direct vanaf de kant van Babylon en de Bezuidenhoutseweg.  

Die natuurlijker overgang naar het Haagse Bos is er inmiddels, er is o.a. een nieuwe brug en extra wandelpaden gekomen, maar er waren nog meer plannen om van het park een ‘stadsentree met allure’ te maken. 

groene entree haagse bos

Bezoekerscentrum Staasbosbeheer 

Er waren ook plannen voor de komst van een nog te bouwen bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. Bij mijn weten zou dat er in 2023 komen, maar het is er (volgens mij) nog niet. Wel weet ik dat de Koekamp ook het werkterrein van Staatsbosbeheer is. Ben je wel eens aan de andere kant gaan wandelen dan ben je het misschien wel eens tegengekomen.  

Horeca op de Koekamp 

Er waren zelfs plannen voor horeca op/aan de Koekamp. Of dit er ooit van gaat komen is (mij) onduidelijk. De Bomenstichting was tegen, maar hoe het er nu voor staat weet ik niet. 

De toekomst van de herten op de Koekamp 

Pas toen dit blog bijna af was en ik nog even iets opzocht stuitte ik op een online bericht van januari dit jaar en ontdekte zo dat hertenkampen in Nederland moeten gaan verdwijnen. Ik wist dit niet en heb dit begin dit jaar helemaal gemist in het nieuws, maar ik las het nu ook op NOS.nl.  

Hertenkampen in Nederland 

Nederland telt zo’n 250 hertenkampen en ook dit eeuwenoude hertenkamp moet dus weg. Minister Adema vindt dat dierenwelzijn voor het ‘Bambi-gevoel’ moet gaan en vindt dus dat damherten en edelherten in velden en bossen moeten leven en niet op een beperkte ruimte achter een hek aangezien dat niet bij deze dieren hoort.

‘Herten moeten de ruimte hebben om te kunnen vluchten wanneer ze gevaar ruiken’ en mogen daarom vanaf 2024 niet meer op kinderboerderijen, hertenkampen en in tuinen gehouden worden. Op de website Animal Rights las ik het stuk Hertenkampen gaan verdwijnen en dat is goed.  

Moeten de herten op de Koekamp weg?  

Bovenstaande zou betekenen dat de herten op de Koekamp moeten gaan verdwijnen. Dat wist ik niet! Enige research leverde op dat dit niet alleen voor het hertenkamp bij de Koekamp maar ook voor het hertenkamp in het Zuiderpark opgaat en dat het dierenwelzijn voorop staat.  

Omgeving hertenkamp

Ik kan me daar zeker in vinden en ik vind bovendien de nabijheid van de snelweg, de vele demonstraties en concerten op het naastgelegen Malieveld en de bouwactiviteiten bij het station ook geen ideale leefomgeving voor de herten, maar ik vind het ook wel weer jammer van zo’n mooi en historisch hertenkamp als de Koekamp.

Hebben de herten genoeg ruimte?

Eerlijk gezegd vind ik het hertenkamp op de Koekamp er heel relaxt en leuk uitzien voor de herten en volgens mij hebben ze genoeg ruimte, het is echt een groot gebied, maar hoe dit in de toekomst zal gaan?  

Herten fokken 

Op ‘In de buurt Den Haag’ las ik dat de huidige herten niet weggehaald of afgemaakt zullen worden gelukkig, maar dat ze mogen blijven tot ze overlijden. Er mag echter niet meer gefokt worden met de dieren.  

Hoe het dan met de bronst zit? De bronst is natuurlijk een natuurlijk iets, dus dat kan niet tegengehouden worden lijkt me. Juist dat gaat dan ook weer tegen de rechten van dieren in zou je denken. Hoe het dus in de toekomst met het hertenkamp op de Koekamp zal gaan weet ik niet, maar voorlopig kun je ze er nog zien en horen.  

Goed om te weten als je de herten wil zien 

  • Je mag/kunt niet tussen de herten op de Koekamp lopen, maar alleen vanaf het hek kijken. Het kan zijn dat ze net aan de andere kant lopen, dan zie je ze minder goed.  
  • Neem niet alleen je telefoon maar ook een camera met zoomlens of verrekijker mee voor als ze wat verder weg zitten.  
  • Je mag de herten niet voeren, dus doe dit ook echt niet. 
  • Maak geen harde geluiden of stoor de herten anderszins niet. 
  • Laat geen afval achter in de buurt van de Koekamp, het Haagse Bos of het Malieveld.  

Ligging en bereikbaarheid hertenkamp Koekamp 

Wil je naar de Koekamp in Den Haag komen dan is het volgende handig te weten qua ligging en bereik:  

  • De Koekamp ligt op loopafstand van het station. Twee minuten lopen en je staat er.  
  • Op de fiets ben je in 1 minuut van het Centraal Station bij de Koekamp. Je fietst over de Laan van Reagan en Gorbatsjov. 
  • Let op: De mega fietsenstalling Take a Brake (brake ja, niet break) onder het Koningin Julianaplein bij Den Haag Centraal is per 1 oktober 2023 dichtgegaan en blijft tot eind december 2024 gesloten vanwege de bouw van nieuwe woontorens boven de stalling. 
station den haag oktober

Iets eten of drinken bij Koekamp  

Wil je iets eten of drinken in de buurt van de Koekamp dan kan dat ‘ouderwets’ bij Paviljoen Malieveld, maar ook wandel je zo naar het centrum. Het Plein vol bars, restaurants en terrassen is niet ver.  

Iets eten of drinken vlakbij het station kan ook, bij foodhal Mingle Mush bijvoorbeeld. Bij aankomst met de trein moet je dan de rechter zijuitgang van het station hebben en je staat er al voor. Ook Babylon zie je dan liggen. Doe je het juist op de terugweg dan is het, als je met je gezicht naar de treinen staat, de linker uitgang. MingleMush zit op het Anna van Bürenplein, achter de fontein.

Koekamp met kids  

Wil je met je kinderen hertjes kijken besef dan dat je er dus helaas niet middenin mag lopen, maar van een afstandje kijkt. Combineer je bezoek aan de hertjes op de Koekamp met iets anders: 

  • Met kinderen is een pannenkoek poffertjes eten bij Paviljoen Malieveld misschien een idee, behalve op maandag.  
  • Een wandelingetje met je kind(eren) langs het hertenkamp is goed te combineren met een bezoek aan het Kinderboekenmuseum of Huis van het Boek. Beide musea zijn vlakbij. Ook het Museumkwartier is vlakbij.  
  • Meer natuur? Combineer een wandelingetje langs het hertenkamp met een langere wandeling door het Haagse Bos.  
  • Zijn de kleine beentjes nog niet moe? Wandel dan nog wat verder door naar de andere kant van het Haagse Bos waar het Huttenbos ligt.  
  • Of… pak de tram naar Scheveningen en ga lekker uitwaaien op het strand! 

De twee foto’s hierboven maakte ik een keer in de winter. Een vader tilde zijn dochtertje even op om naar de herten te kijken. Pas wel op voor het schrikdraad!

Tips in de buurt van de Koekamp 

  • Het Hertenkamp op de Koekamp is leuk om even langs te wandelen, maar echt lang zul je er niet zijn, dus het is niet iets waar je speciaal voor naar Den Haag moet komen, maar het is uiteraard wel prima te combineren met iets anders in Den Haag, met een langere wandeling of een bezoek aan een museum in het Museumkwartier. Of doe het -als je zoals ik in Den Haag woont- even ter ontspanning tussendoor of na een drukke dag.  
  • Hou je van fotograferen of van architectuur? Maak dan zeker even (net als ik hierboven deed) een foto van de weerspiegeling van de Haagse ‘skyscrapers’ in de vijver bij de Koekamp. 
  • Meer natuur? Maak een mooie wandeling door het Haagse Bos.  
  • Ben je van plan in oktober naar Den Haag te komen doe dat dan in de tweede helft van de maand, want van zaterdag 14 tot en met zondag 29 oktober 2023 is ook de bijzondere Japanse Tuin op Landgoed Clingendael weer open, van 10u tot 16u.  

Blogs over de natuur in Den Haag 

Ik schreef nog veel meer blogs over Den Haag en over de Haagse natuur. Lees hieronder waar je de mooiste plekken voor een herfstwandeling in Den Haag vindt, zowel in het bos als in de duinen, of… lekker langs het strand.

balkonscene-paleis-noordeinde

De Balkonscène bij Paleis Noordeinde fotograferen  

De Balkonscène bij Paleis Noordeinde, menigeen wil het eens meemaken. Gisteren, op Prinsjesdag 2023, was ik er zelf bij, want ik zal het maar bekennen: ik mag dan wel in Den Haag wonen, ik had de beroemde balkonscène nog nooit met eigen ogen gezien!  

Balkonscène Paleis Noordeinde 

Vorig jaar koos ik het Lange Voorhout en de Heulstraat uit voor het aanschouwen van de Prinsjesdagstoet, zoals je in dit blog over het bijwonen van Prinsjesdag ziet, maar was ik te laat voor de balkonscène, dus ging ik dit jaar in de herkansing, puur voor hét moment bij Paleis Noordeinde.  

In dit kersverse blog lees je hoe het was en zie je m’n foto’s van de rijtoer en de balkonscène op Prinsjesdag 2023. 

balkonscene-prinsjesdag

Balkonscène Prinsjesdag 2023  

Op het balkon verschenen dit jaar niet alleen Koning Willem-Alexander, Koningin Maxima, kroonprinses Amalia, prins Constantijn en prinses Laurentien, maar ook prinses Alexia.

Prinses Alexia was er voor het eerst bij omdat ze dit jaar 18 is geworden. Ariane nog niet, zij is pas 16. Amalia en Alexia kwamen in verschillende koetsen aan. Je ziet er zo meer van, nu eerst het verhaal.

Regen op Prinsjesdag 

Pas ver na enen –toen het hele spektakel al begonnen was- fietste ik naar het centrum van Den Haag. Omdat het precies begon te regenen toen ik op mijn fiets stapte dacht ik ‘Mooi!’

Geloof me, dat denk ik anders nooit als het weer eens net gaat regenen als ík naar buiten ga, maar vandaag, op Prinsjesdag, zou het mijn kansen op een goed plekje misschien vergroten. Voor wie er al uren stond was het natuurlijk sneu, maar de echte Koningshuis-fans blijven wel. 

Al vroeg op een klapstoel klaar zitten 

Regelmatig gaan mensen die een goed plekje op Prinsjesdag willen bemachtigen er al vroeg in de ochtend met klapstoel en al zitten, in het donker zelfs al, maar nodig is dit niet. Hoe druk het precies zou zijn wist ik niet, dus koos ik voor een route die de doorsnee dagjestoerist niet zou kennen. Dus… Sssssst! 

Amaliastraat en Paleisstraat 

Ik passeerde de Koninklijke Stallen, fietste op de Mauritskade het Noordeinde expres voorbij en stak iets verderop de -parallel aan het Noordeinde gelegen- Amaliastraat in, een straat die de meeste mensen in Den Haag niet eens weten te vinden (en die overigens niet naar de prinses vernoemd is).

Vanuit de Amaliastraat fietste ik richting Paleisstraat waar de ambassades van Kameroen, Pakistan en Panama zitten, en ook die van het altijd heerlijke Griekenland. Willem-Alexander, Maxima en de prinsessen zullen het wat dat heerlijke betreft met me eens zijn, die komen er immers ook graag, met name op de Peloponnesos, maar ook op de Cycladen. (Ja, je ziet, ik ben reisblogger, noem een land en ik dwaal alweer af.)

Hoe dichter ik bij het paleis in de buurt kwam hoe drukker het werd, dus stapte ik af, wandelde een stukje en parkeerde mijn fiets bij het Mövenpick Hotel The Hague.  

Hotel bij Paleis Noordeinde 

En ja, dit is dus meteen alvast een goede overnachtingstip voor Prinsjesdag 2024, want slaap je hier, in Mövenpick Hotel The Hague, dan zit je dus meteen al vlakbij het paleis! Ook het (mooiere!) en nog relatief nieuwe VOCO hotel dat ik in mijn blog van gisteren al noemde is wat dat betreft een toptip en daarnaast is hotel Indigo ook een slimme (en werkelijk prachtige!) keuze.

Wil je Prinsjesdag op het Lange Voorhout bekijken dan is hotel Des Indes natuurlijk the place to be (eh… stay), maar zelf een leuk hotel in Den Haag zoeken kan natuurlijk ook. Huur een fiets en je bent zo vrij als een vogeltje. Of wandel gewoon lekker. Zo groot is de Haagse binnenstad nou ook weer niet.  

Onder de Postzegelboom  

Pas tegen half 2 stond ik onder de grote Postzegelboom op het pleintje voor Paleis Noordeinde, met mijn gezicht recht naar het paleis èn het balkon. Er stonden redelijk wat mensen, maar echt druk vond ik het niet. Sterker nog, ik kon aan deze kant zelfs nog ‘vooraan’ staan als ik wilde of op het bankje onder de boom gaan zitten!

Vooraan staan

‘Vooraan staan’ bij de dranghekken onder de boom dan welteverstaan, want bij het hek van Paleis Noordeinde kon je nog niet komen, omdat de koetsen er natuurlijk nog langs moesten.

oranje-hoedjes

Dranghekken Paleis Noordeinde  

Een half uurtje later lukte eerste rang aan de dranghekken staan niet meer, maar gelukkig was eromheen nog ruimte zat. Ik zag twee dames met oranje hoedjes op eigen meegebrachte stoeltjes zitten en vroeg of ik een foto van ze mocht maken. ‘Je bent de vierde al!’ lachte één van de twee.

Oranje hoedje

‘Hij is gewoon van de Wibra of het Kruidvat ofzo hoor!’ zei de vrouw nog. Dat het een goedkoop hoedje was en geen ultraduur design hoedje zag ik natuurlijk ook wel, maar het ging me erom dát ze het droegen. Zelf was het niet eens in me opgekomen om iets oranjes te dragen. Dat doe ik dan eerder nog bij voetbal. Dan ontpop ik me soms wél tot Oranjefan.

Koningsgezind?

Zo koningsgezind ben ik dus eigenlijk helemaal niet. Waarom ik er dan toch was? Ik vind het gewoon erg leuk op een dag als Prinsjesdag het hele gebeuren te fotograferen, de prachtige prinsessen te zien en natuurlijk de Koning en Koningin vast te leggen.  

Wachten op de Koning 

Niet alleen aan de kant waar ik stond, maar ook aan weerszijden van het paleis stonden mensen achter dranghekken, maar op het Noordeinde aan de niet-centrumkant was het verder niet te druk. De sfeer was prima.

Wat voor mensen waren er?

Er stonden een paar echte koningshuisfans die elk jaar komen, maar ook mensen ‘die het gewoon eens mee wilden maken’, wat groepjes kinderen ook, en wat mensen zoals ik, met en zonder camera. Politie en officiële pers was er ook, die mochten wat dichter bij het paleis staan.  

Hoe lang duurt de Troonrede nog?

Toen het opnieuw begon te regenen werden paraplu’s uitgeklapt. Ik zette m’n capuchon op en beschermde m’n camera. Hoe lang nog? Ik keek op Twitter. De Troonrede was nog bezig begreep ik. Dan maar eventjes iets posten.  

Troonrede afgelopen

Om 13:45 appte mijn moeder dat de Troonrede net afgelopen was. ‘Hij had een leesbril op!’ Haha, nou, ik kan met koken ook amper nog lezen hoe lang iets in de oven of in de pan moet, dus beter voor hem.

‘Ze gaan nu heeeeel langzaam allemaal weer instappen’, appte ze om 13:49u. Dat kon dus nog wel even duren dacht ik, helemaal vanaf de Koninklijke Schouwburg, maar uiteindelijk kwam tegen 14:00u het eerste deel van de stoet alweer terug.

Daar kwam de stoet!

Koningshuis fans 

Ondertussen werd de jonge Koningshuis-fan die vlak voor me stond steeds uitgelatener. De jongen, die vaker bleek te komen, zo hoorde ik van anderen, kon niet wachten tot hij Alexia zou zien. Hier zie je wat hij -in oranje letters uiteraard- voor haar als welkom gemaakt had: ‘Alexia, we love you!‘ stond er. Zo schattig. Ook een man naast me bleek een bekende fan.  

De koetsen 

Om 14:00u kwam eindelijk ook de eerste koets terug van het theater. Het publiek leefde op. De andere koetsen volgden. Telefoons gingen de lucht in. Foto’s werden gemaakt. Filmpjes ook. Ook ik klikte lekker door.  

En toen gebeurde wat je niet wil dat op zo’n moment gebeurt… 

Geheugenkaart 

Terwijl ik al tientallen foto’s van paarden had gemaakt (ik hou niet eens van paarden) en van de ‘fanfares’ ook (waar ik ook al niet van hou), verscheen er dit in beeld: ‘Geen geheugenruimte in de geheugenkaart‘. Neeeeeee! ‘Wat een ‘beginnersfout!’ ging het door me heen, maar goed, ik stond er gelukkig ook niet als professional.  

M’n geheugenkaart zat vol!  

Aangezien ik voor m’n blogs meestal alleen mijn telefoon nog gebruik, ook in het buitenland (foto’s als deze die ik pas nog tijdens een persreis maakte, maakte ik ook gewoon met mijn al best wel oude iPhone), ligt m’n fotocamera vaak ongebruikt in een hoek. Het kaartje checken was in de haast niet in me opgekomen. Snel deletete ik een reeks foto’s op de kaart. Direct erna maakte ik nieuwe foto’s.  

Foto’s van de Glazen Koets  

De Glazen Koets met de Koning, de Koningin en de Prinsjes van Oranje passeerde. Snel maakte ik wat foto’s, maar net als vorig jaar bleek het lastig, door de reflectie. Toch zie je de Koning duidelijk in beeld.

Vooraan staan bij Paleis Noordeinde? 

Toen de Koninklijke familie eenmaal naar binnen was gelopen, werden de dranghekken plotseling weggehaald. Publiek rende naar voren om zo dichtbij als mogelijk te komen. Ook ik zette een paar stappen totdat ik besefte dat het zicht er niet beter op werd. Alleen als je helemaal vooraan staat heb je er wat aan, zo niet, dan was een plekje iets verder naar achteren zo gek nog niet.  

balkonscene-publiek

Publiek rende naar voren. Nog even wachten en… ja, daar kwamen ze!

balkonscene-begin
balkonscene-2023

Balkonscène 

Toen de balkondeuren eenmaal open waren kwamen eerst Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima naar buiten, toen Amalia, de Prinses van Oranje, en toen… o jee, SD-kaart weer vol! Neeeeeee, niet nu! Weer snel wat deleten.

Prinses Alexia stond er inmiddels ook, net als Prinses Laurentien en Prins Constantijn, maar door één van de grote ornamenten op het hek kon ik ze niet alle zes tegelijk op de foto krijgen. Ik focuste dus even op de belangrijkste vier.

balkonscene-prinsjesdag-foto-denise-miltenburg

Ze zwaaiden. Ik zoomde in, tot heel dichtbij. Klik, klik. Klik, klik. 

Amalia en Alexia (hierboven) en Willem-Alexander en Maxima (hieronder). Niet scherp, maar toch mooie beelden!

balkonscene-koning-willem-alexander-maxima

En natuurlijk prinses Laurentien en prins Constantijn nog, hieronder.

balkonscene-laurentien-constantijn

Gefluit en boegeroep? 

Gefluit en boe-geroep steeg op, zo bleek later. Gefocust op de foto’s was het me helemaal ontgaan. Gelukkig maar, want is dat nou echt nodig? Natuurlijk is Prinsjesdag een poppenkast, dat zie ik ook wel, en natuurlijk kost zo’n dag bizar veel geld dat beter besteed kan worden, maar dat geldt voor zoveel dingen.  

Al kreeg ik een miljoen… 

Ook ik vond de afgelopen jaren vanalles van het kabinet en niet alle kabinetsplannen zijn positief, ook voor mij als zzp’er niet. Überhaupt vind ik het leven als alleenstaande moeder met twee pubers in een veel te klein huis (waardoor ik al een paar jaar in de woonkamer slaap en werk) vaak pittig, maar ik benijd de prinsessen niet. Al kreeg ik een miljoen, ik zou het leven van de prinsessen niet willen leiden en vind dat ze het heel goed doen.  

Ruilen?  

In m’n fantasie lijkt het me geweldig om een keer helemaal uitgedost in een mooie jurk en met mooi haar als een prinses of Koningin op het balkon te mogen zwaaien (in plaats van met een fleecedekentje om –ja nu alweer- in mijn rommelhuis urenlang achter mijn bureau te zitten) en ook lijkt het me heerlijk als je in de supermarkt gewoon kunt kopen wat je maar wil zonder bij alles drie keer na te moeten denken, maar de rest van de verantwoordelijkheden en bijkomstigheden zou ik echt niet willen. Oké, op de reisjes naar Griekenland en de Antillen na dan.

Prinsjesdag blijft een mooie dag 

Ondertussen blijf ik het altijd een bijzondere dag vinden. En ik niet alleen. Blijdschap en gejuich was er ook, dus om in de nieuwsberichten over Prinsjesdag alleen maar op het negatieve te focussen en het boe-geroep en masse als kop te gebruiken vind ik jammer.

Het gros van de mensen komt voor een mooie dag naar Den Haag en niet om de boel met vlaggen te verzieken of door gefluit te verstoren.  

Amalia en Alexia zien 

Mijn pubers –die in verband met Prinsjesdag de middag vrij waren- hadden niet de behoefte mee te gaan. M’n zoon ging lekker voetballen, m’n dochter ging braaf aan haar huiswerk.  

‘Ik heb Amalia toch gewoon in m’n klaslokaal gezien?’ zei m’n dochter. Dat klopt. Amalia maakte een paar jaar geleden een musical waar een deel van de klas van m’n oudste aan mee deed, in groep 8 van de basisschool nog, en dus was Amalia herhaaldelijk bij ze op school. Het gymnasium waar ze toen nog op zat lag er vlakbij. Dochter:

‘Ze was gewoon als een normaal mens. Sommigen hadden zelfs haar nummer, bro!’  

Foto’s van de balkonscène 

Nou goed, ik was dus in m’n eentje bij de balkonscène, zonder m’n pubers, maar wel samen met honderden andere nieuwsgierigen en fans. Blij met de paar ingezoomde foto’s die ik van de balkonscène gemaakt had fietste ik weer naar huis. Het waren er maar een paar, maar er zaten toch twee mooie bij. Deze hieronder, die ik ook als kopfoto heb gebruikt én de foto op Twitter zijn m’n favoriete foto’s.

Op de foto’s zie je Koning Willem-Alexander, Koningin Maxima, kroonprinses Amalia, prinses Alexia, prinses Laurentien en prins Constantijn. Alexia was er voor het eerst dus dit jaar. Ze zag er prachtig uit!

Koningin

Maar kijk ook naar Amalia, zoals ze daar staat, al bijna als een ware koningin. Waar Maxima een vrolijke ‘Hé, lang niet gezien!’-zwaai had en Koning Willem-Alexander ietwat bedenkelijk bijna recht m’n camera in keek, stond Amalia in haar blauwe jurk als een koninklijke hoogheid te wuiven.

balkonscene-2023

Overnachten in de buurt van Paleis Noordeinde  

Wil jij volgend jaar ook naar Prinsjesdag of specifiek de balkonscène meemaken maar woon je ver weg? Blijf dan lekker overnachten in Den Haag. Hotel Indigo, hotel VOCO en hotel Mövenpick The Hague liggen er vlakbij. Maar dat is nog niet alles hoor! Kijk zelf even op Booking.com. Kun je of wil je niet wachten? Regel het dan meteen.  

Vrij op Prinsjesdag 

Prinsjesdag is een belangrijke dag voor de politiek en het Koningshuis, maar het is geen officiële feestdag. Hier in Den Haag zijn basisschoolleerlingen de hele dag vrij en zijn ook veel scholieren in het voortgezet onderwijs vaak iets eerder uit, maar landelijk is dit niet zo.  

Dagje weg met Prinsjesdag 

Toen mijn kinderen nog op de basisschool zaten plakte de school er altijd op maandag een margedag (studiedag) aan vast, waardoor je de kans had een paar dagen weg te gaan, buiten de schoolvakanties om. Ik benutte dat een keer om met de kinderen naar Parijs te gaan (wat op een gewone maandag of dinsdag veel rustiger en goedkoper is dan in een schoolvakantie of weekend) en een keer naar de zeehonden in Pieterburen, maar ook wel eens voor een dagje Madurodam of gewoon lekker uitwaaien op het strand. Ook weet ik dat veel ouders in Den Haag Prinsjesdag benutten om een dagje naar de Efteling te gaan. Half Den Haag komt elkaar daar op Prinsjesdag tegen.  

paleis-noordeinde

Prinsjesdag 2024  

Prinsjesdag 2024 is op dinsdag 17 september 2024. Uiteraard de derde dinsdag van september dus weer. Met een kalender erbij kun je het dus ook snel genoeg voor 2025, 2026, 2027 en verder ‘uitrekenen’. 

Heb jij de balkonscène of Prinsjesdag al eens meegemaakt in Den Haag?

Bovenstaande foto’s maakte ik op Prinsjesdag 2023. De foto’s mogen niet zonder toestemming elders gepubliceerd worden of voor iets anders gebruikt worden.

Ditt blog bevat affiliatelinks naar Booking.com, BOL.com, Tiqets en Eliza was here.

prinsjesdag-koets

Prinsjesdag in Den Haag meemaken: stoet met Glazen Koets en Koninklijke familie zien 

Prinsjesdag in Den Haag, het is elk jaar weer een grote happening! Natuurlijk kun je de Troonrede op tv volgen, maar zelf naar Den Haag gaan om de rijtoer met de Glazen Koets, de Koninklijke Familie en de hele stoet eromheen met eigen ogen te zien is natuurlijk ook leuk, of je nou superkoningsgezind bent of het gewoon leuk vindt om het eens mee te maken en te fotograferen.  

prinsjesdag bijwonen

Prinsjesdag in Den Haag  

Wil je op Prinsjesdag in Den Haag zijn (vandaag is het zover!) en vraag je je af waar je het beste kunt gaan staan om alles goed te kunnen zien, lees dan dit blog met tips. Of je nou voor de paarden, de prinsessen, de koetsen of de balkonscène komt, het is bijzonder om mee te maken, ook voor kinderen! 

prinsjesdag lange voorhout

Het is leuk om Prinsjesdag eens bij te wonen! 

Prinsjesdag meemaken 

Wie in Den Haag woont heeft het ongetwijfeld allemaal wel eens gezien. Basisschoolkinderen zijn al sinds jaar en dag vrij op Prinsjesdag (en ook mijn tieners in het voortgezet onderwijs zijn vanwege Prinsjesdag eerder uit), maar kom je van buiten Den Haag dan heb je de Koninklijke stoet misschien nog nooit aanschouwd. Je kunt een hotel in Den Haag boeken of er op de dag zelf met de trein (of auto) naartoe.  

Wat moet je weten als je naar Prinsjesdag in Den Haag wil?  

Ga je voor het eerst naar Prinsjesdag –misschien ben je al onderweg!- dan wil je waarschijnlijk een aantal dingen weten. Want ja, het is natuurlijk druk en misschien ken je Den Haag helemaal niet zo goed, dus waar moet je dan staan als je het allemaal goed wil kunnen zien?  

Lees sowieso het Informatieblad Prinsjesdag voor bezoekers even, maar wil je echt alvast een indruk hebben en foto’s van de stoet zien lees dan hieronder verder.  

Foto’s Prinsjesdag 

In dit blog laat ik foto’s van de Koninklijke rijtoer zien, van de Glazen Koets met Willem-Alexander, Maxima en Amalia erin, maar ook van Laurentien en Constantijn, en van de hele stoet en sfeer eromheen. Ik maakte de foto’s vorig jaar, op Prinsjesdag 2022 dus. 

Tips Prinsjesdag 

Daarnaast geef ik in dit blog tips voor je bezoek aan Prinsjesdag en raad ik je aan altijd zelf op de officiële pagina’s te checken of alles klopt wat je leest. Op menig blog en website staat namelijk verkeerde info. Ik lees nog steeds over de Ridderzaal, de Gouden Koets en het Binnenhof, zelfs op geüpdatete blogs. Dat zijn al direct drie dingen die niet kloppen.  

Wat klopt er niet? 

Op het Binnenhof komt de stoet helemaal niet, want het Binnenhof wordt inmiddels alweer enkele jaren gerenoveerd. De Troonrede wordt dan ook niet in de Ridderzaal uitgesproken (die zich namelijk op het Binnenhof bevindt), maar net als vorig jaar in de Koninklijke Schouwburg. En in plaats van de Gouden Koets zie je al jaren de Glazen Koets.  

Prinsjesdag: wie, wat en waar?  

Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima, Prinses Amalia (de Prinses van Oranje), Prinses Alexia, Prins Constantijn en Prinses Laurentien rijden per koets van Paleis Noordeinde naar de Koninklijke Schouwburg.  

Zijn Amalia, Alexia en Ariane er ook bij op Prinsjesdag? 

Prinses Amalia, de Prinses van Oranje, was er vorig jaar ook al bij, maar dit jaar (2023) is ook prinses Alexia voor het eerst van de partij aangezien ze in juni 18 jaar is geworden. Prinses Ariane is 16 jaar en rijdt nog niet mee in de Koninklijke stoet.  

In welke koets zitten Amalia en Alexia? 

Prinses Amalia zat vorig jaar bij haar ouders in de koets en dit jaar weer. Ik ging er eigenlijk vanuit dat Alexia dit jaar ook in de Glazen Koets zou zitten, maar zoals ik het lees op de website van het Koninklijk huis zal zij bij Constantijn en Laurentien plaatsnemen, wat gezien haar verschil in positie ook wel weer begrijpelijk is.  

Route Koninklijke Stoet 

De route van de Koninklijke stoet is hetzelfde als vorig jaar: van het Noordeinde gaan ze via de smalle Heulstraat naar de Kneuterdijk, en dan het Lange Voorhout over richting Tournooiveld en het Korte Voorhout.  

De Glazen Koets stopt dan bij de Koninklijke Schouwburg waar de Koninklijke familie naar binnen zal gaan. Het kabinet en andere genodigden zijn er dan al.  

Willem-Alexander spreekt voor de 11e keer de Troonrede uit 

Wat trouwens nog wel een leuk weetje is is dat het precies 10 jaar geleden is dat Willem-Alexander de Troonrede voor het eerst voorlas. ‘Uitsprak’ (uitspreken) zeg je officieel trouwens en dus niet ‘voorlezen’.  

De woorden die hij in 2013 sprak zijn te zien in het Kabinet van de Koning dat elk jaar alleen op Open Monumentendag te bezoeken is. Ik deed dat zelf ook al een keer. Foto’s van het Kabinet van de Koning zie je hier.  

Terug naar Paleis Noordeinde  

Na het uitspreken van de Troonrede gaat de rijtoer rond 13:50 weer via dezelfde route terug naar Paleis Noordeinde voor de beroemde BalkonscèneDe route van de Koninklijke stoet zie je hier op de kaart.    

Wie en wat zie je allemaal in de Koninklijke stoet? 

De Koninklijke stoet bestaat niet alleen uit leden van de Koninklijke familie maar ook uit leden van de hofhouding, lakeien, ere-escortes van de Koninklijke Marechaussee, politie te paard, een Koninklijk muziekkorps en verschillende regimenten van Defensie.  

Omdat ik geen kenner ben in de wereld van commandanten, adjudanten, grenadiers, rijknechten, stalmeesters, postiljons, cavalerie, kapellen en trompetters, en woorden als ordonnansen en paukenpaarden me niks zeggen, kun je de precieze benamingen nalezen op de website van het Koninklijk Huis nalezen. Ook kun je hier de volgorde van de stoet bekijken.   

Wie zitten er in de rijtuigen? 

In het eerste rijtuig, de Gala-berline, zitten algemeen secretaris ir. A.T. Gille MPA en kamerheer drs. H. Dijksma. In het tweede rijtuig, de Gala-coupé, zitten grootmeesters Z.E. drs. C. Breedveld en H.E. drs M.L.A. Gravin van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael.  

In de Gala-glasberline zitten H.K.H. Prinses Alexia (in 2023 voor het eerst, op m’n foto’s uit 2022 was ze er niet bij), Z.K.H. Prins Constantijn en H.K.H. Prinses Laurentien.  

In de Glazen Koets zitten Z.M. de Koning, H.M. Koningin Máxima en H.K.H. de Prinses van Oranje. Amalia dus.  

Prinsjesdag bezoeken 

Kom je op Prinsjesdag naar Den Haag dan moet je van te voren bedenken wat je het liefste wil zien. Je kunt namelijk niet én bij de Schouwburg staan én bij Paleis Noordeinde én langs de route. Natuurlijk kun je een stukje meelopen, maar het beste kun je één specifieke plek uitkiezen waar je de rijtoer en de hele stoet zowel heen als terug langs ziet komen, tenzij je tussendoor liever een stukje loopt. 

Hoe vroeg moet je klaar staan op Prinsjesdag? 

Net als ieder jaar zijn er altijd mensen die al om 7 uur ‘s ochtends op een stoeltje langs de route gaan zitten. Echt nodig is dit niet hoor! Zo druk is het zo vroeg nog helemaal niet en ook later is het niet overal rijen dik dringen geblazen.  

Ik vond vorig jaar met gemak een plekje vooraan. Je moet alleen even weten waar. Het duurt allemaal best lang, dus lees ook zeker m’n praktische tips onderaan nog even!  

Hoe laat begint Prinsjesdag? 

De rijtoer vertrekt pas om 13:00u vanaf Paleis Noordeinde. Vorig jaar duurde dat best lang terwijl ik pas om 12:00u echt aan de kant stond. Veel mensen gaan al in de ochtend, maar ik fietste vorig jaar pas om 11:00u naar het centrum en keek eerst even rond. 

Grote Kerk, Buitenhof en Passage  

Ik dook eerst de Grote Kerk nog even in (waar de Koning tijdens de pandemie in 2020 en 2021 de Troonrede uitsprak), fietste even over het Buitenhof en nam nog een kijkje in de Passage, die met rood-wit-blauwe vlaggen versierd was.  

Hoogstraat Den Haag  

Bovendien spotte een leuke fotospot aan het begin van de Hoogstraat, de chique winkelstraat waar –net als op het Noordeinde- menig Hofleverancier is te vinden; let maar eens op bij welke winkels je het Koninklijke wapenschild boven de deur ziet. Op deze speciaal voor Prinsjesdag ingeruimde fotospot kon je in de huid van de royals kruipen en voor een grappige foto de balkonscène naspelen. Of dat er dit jaar (2023) ook weer is weet ik niet.  

balkonscene den haag

Hoe laat moet je langs de route gaan staan op Prinsjesdag? 

Zelf zocht ik pas tegen 12:00u een plekje, maar kom je van buiten Den Haag dan zou ik zeker eerder komen om even rustig rond te wandelen, wellicht nog ergens iets te eten of drinken of om je ideale plekje uit te zoeken.  

Hoe druk is het op Prinsjesdag? 

Om je een idee te geven zie je hieronder wat foto’s die ik rond 12:00u nam, een uur voor aanvang dus. Ik maakte de foto’s vlakbij de Koninklijke Schouwburg, op de hoek bij Fratelli en op de hoek van het Korte en het Lange Voorhout; vlakbij hotel Des Indes, waar het Lange Voorhout een knik maakt.  

Tribune Prinsjesdag 

Op het Lange Voorhout is een tribune, maar ook zie je op één van m’n foto’s de tribune op het Tournooiveld in de verte. Deze ligt pal tegenover de Koninklijke Schouwburg. De genodigden gaan daar al eerder naar binnen, dus voordat de koets daar rond 13:20u aankomt.  

Waar is het het drukst op Prinsjesdag?  

Het zal je niet verbazen dat het bij Paleis Noordeinde, de Koninklijke Schouwburg (waar de Troonrede uitgesproken wordt) en het eerste deel van het Lange Voorhout het drukst is.  

Het Korte Voorhout en het gedeelte van het Lange Voorhout dat het dichtst bij de schouwburg ligt ligt ook het dichtst bij het station, dus wie lopend komt wandelt doorgaans niet heel veel verder. Ook de tribunes (waarvoor je een kaartje kon kopen) vind je op het Lange Voorhout. 

Op de hoek bij de Kneuterdijk is het ook druk. Vorig jaar werden daar -heel flauw- door demonstranten spandoeken en vlaggen gehesen voor het raam waar prinses Beatrix haar familie stond te bekijken, maar er zijn ook rustiger stukken.  

Prinsjesdag Lange Voorhout  

Vorig jaar was het om 12:00u op een aantal plekken wel echt al druk, zoals je op m’n foto’s ziet, hoewel het wel erg verschilde waar je stond. Zoals je hierboven zag was met name het eerste deel van het Lange Voorhout erg druk. Wandel je verder dan is het minder druk.  

Op het langste stuk van het Lange Voorhout, ter hoogte van Pulchri en vooral Diligentia, vond ik het vorig jaar erg meevallen. (Dat is geen garantie voor dit jaar, want je bent niet de enige die mijn blog leest.) Kom je dichter bij Paleis Noordeinde in de buurt dan is het wél weer druk.  

Waar stond ik?  

Hoe dan ook, na een rondje fietsen langs de Hofvijver, de Koninklijke Schouwburg en het Lange Voorhout besloot ik ter hoogte van Pulchri te gaan staan, mede omdat ik een mooie achtergrond voor m’n foto’s wilde. Het prachtige monumentale pand op nummer 6, aan de overkant, tussen de Kloosterkerk en de Algemene Rekenkamer, vond ik daar wel geschikt voor. Later verplaatste ik naar een andere straat, maar dat lees je zo.  

Hier eerst een reeks foto’s die ik op het Lange Voorhout maakte:

Wachten op de stoet 

De zon was inmiddels steeds meer gaan schijnen, dus zo had ik mooi nog wat schaduw van de mooie lindebomen ook. Van de mannen en vrouwen van de brigade stonden er echter wel een aantal erg lang in de volle zon viel me op en eentje, een stuk links van me, werd het lange wachten fataal en viel flauw. Uiteraard heb ik daar geen foto van gemaakt. Ik schrok er erg van, net als de rest van het publiek.   

Fotograferen op Prinsjesdag 

Toen de stoet eindelijk voorbij kwam, met alle reeds genoemde regimenten, de muziek en de paarden bleef ik fotograferen.  

De koets passeert! 

En dan is daar eindelijk het moment dat de koetsen eraan komen. Eerst de koets met Laurentien en Friso en daarna die van Willem-Alexander, Maxima en de prinses(sen). Tja, en dan is het een beetje geluk hebben.  

Snel voorbij  

Na het lange wachten is de koets eigenlijk zó voorbij, dus moet je kiezen: kijk ik lekker of maak ik foto’s of een filmpje. Ik wilde eigenlijk foto’s én een filmpje, maar daar gaat het al te snel voor. Ben je dus met z’n tweeën dan kun je afspreken dat de een foto’s maakt en de ander filmt. Of geniet gewoon van het moment. Het gaat zo snel!! 

Op de heenweg (van Paleis Noordeinde naar het Koninklijk Theater) lukte het me –o.a. door het tegenlicht- niet om de Koning en Koningin duidelijk in beeld te krijgen. Laurentien lukte wel. 

Heen en terug 

Als de Koninklijke stoet voorbij is is het wederom wachten. Ken je toevallig iemand die zich heel ergens anders heeft opgesteld, bijvoorbeeld bij het Koninklijk Theater, dan weet je wanneer ze naar binnen gaan en wanneer ze er weer uitkomen en weet je dus ook wanneer je ze weer bijna langs zult zien komen. Zelf had ik even contact met familie die het op tv volgden.  

Via Kneuterdijk naar Noordeinde 

Ik besloot de gok te wagen om een ander plekje op te zoeken. Bij de Kneuterdijk was het druk, maar ik kon zowaar door de Heulstraat. De toch al smalle straat was afgezet omdat de stoet hier ook doorheen kwam, maar ik kon me verplaatsen. Ik kon zelfs tot aan het Noordeinde komen, maar daar was het wel echt heel druk.  

Overnachtingstip: wil je schuin tegenover Paleis Noordeinde overnachten? Boek dan hotel VOCO The Hague!  

Heulstraat 

Nadat ik wat foto’s op het Noordeinde had gemaakt (bij het Paleis komen lukte op dat tijdstip niet meer) besloot ik terug te gaan naar de Heulstraat. Ik kon nog gewoon een plekje bij het hek vinden. Dat had ik niet verwacht! Uiteindelijk bekeek ik hier, tegenover nummer 2 en met links zicht op enkele kamers van hotel VOCO, de rijtoer verder. 
Alle foto’s hieronder maakte ik in de Heulstraat:  

Amalia en Maxima in beeld 

Uiteindelijk lukte het me hier, toen de rijtoer op de terugweg was, van het theater terug naar Paleis Noordeinde, wél om Maxima en Amalia in beeld te krijgen. Ook nu baalde ik weer van de reflectie, maar toch leuk dat het lukte. Maxima zwaaide.  

Aan welke kant zitten ze in de koets? 

Je hebt natuurlijk geen garantie dat de Koning(in) net kijkt als ze jou passeren; ze kunnen net een andere kant op kijken of aan de andere kant zitten. Om die reden zag ik Maxima een Amalia beter dan Willem-Alexander. 

Bovendien kun je ook als Koning(in) of prinses niet de hele dag lachen en krijg je ook wel eens een lamme arm van het zwaaien. Dat kan net het geval zijn als ze langs jou komen. 

Koninklijke familie fotograferen in de koets 

Heb je zowel je camera als je telefoon bij je, dan moet je kiezen wat je gebruikt. Uiteindelijk maakte ik de foto’s van Maxima, Willem-Alexander en Amalia met mijn mobiel in plaats van mijn camera en zelfs dat was nog lastig gezien de reflectie in het raam. Laurentien kreeg ik wel met mijn camera te pakken.  

De koets zelf fotograferen lukt makkelijker aangezien je ‘m al in de verte aan ziet komen en nog een keer kunt klikken als hij voorbij is, maar voor het in beeld brengen van de Koninklijke familie in de koets moet je snel zijn. Het lukte, maar wil je ze écht mooi in beeld kunnen brengen dan moet je heel ervaren zijn of heel veel geluk hebben. 

Paleis Noordeinde

Toen het afgelopen was wandelde ik alsnog naar Paleis Noordeinde, maar voor de beroemde Balkonscène was ik toen al te laat. Wel was het nog druk voor het paleis, met publiek, pers en politie.

Koets bij Koninklijke Stallen

Ik wandelde terug naar de plek waar ik mijn fiets had neergezet en fietste vervolgens nog even langs de Koninklijke Stallen. En ja hoor, daar stond de koets nog! Helemaal naar binnen kon niet, maar met mijn camera kon ik mooi even inzoomen op de Glazen Koets. En de Gouden Koets dan?

Waarom is de Gouden Koets eigenlijk nog niet terug?  

In verband met het restaureren van de Gouden Koets werd deze vanaf 2016 niet gebruikt en werd voor de Glazen Koets gekozen. Inmiddels is de restauratie van de Gouden Koets alweer twee jaar klaar, maar waarom gebruiken ze de Gouden Koets dan nog steeds niet op Prinsjesdag? Dat heeft te maken met de discussie over één van de zijpanelen van de koets. 

Omstreden zijpaneel 

Op de vergulde zijkant van de Gouden Koets is namelijk een witte vrouw op een troon te zien met daaromheen mensen met een donkere huidskleur die voor haar knielen. Dit zou ‘koloniale onderdanigheid’ laten zien. Koning Willem-Alexander zie hierover: ‘We kunnen het verleden niet herschrijven. We kunnen wel samen proberen ermee in het reine te komen. Dat geldt ook voor het koloniale verleden.’ 

Waar is de Gouden Koets nu? 

Van juni 2021 tot met februari 2022 was de Gouden Koets tijdelijk in het Amsterdam Museum te zien. Dat er voor Amsterdam gekozen was was niet zo gek aangezien de koets ooit door Amsterdam geschonken is ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Inmiddels staat de Gouden Koets naar het Amsterdam Museum verplaatst. Inmiddels staat de koets weer in de Koninklijke Stallen, maar er wordt niet in gereden. Gelukkig is de Glazen Koets ook mooi om te zien.  

Wat is er nog meer te zien op Prinsjesdag? 

Behalve de koets(en) en de Koninklijke familie is er natuurlijk nog meer te zien op Prinsjesdag in Den Haag. Paarden, de marechaussee, muziekkorpsen, het is één grote optocht. En het publiek niet te vergeten. Van schoolkinderen tot chique dames met hoedjes, van Hagenaar tot Hagenees, toerist, expat, jonge mensen, ouderen, alles.  

Van koetsen tot koffertje 

Het is leuk om Prinsjesdag eens mee te maken. Het is een heel Haags evenement en tegelijkertijd gaat het natuurlijk om heel Nederland en de plannen voor het nieuwe jaar. Het beroemde koffertje kent natuurlijk iedereen. Ook dat is echt traditie. 

Geschiedenis Prinsjesdag  

Wil je alles over Prinsjesdag weten lees dan hier over de geschiedenis van Prinsjesdag.  

Kritiek op Prinsjesdag en plannen kabinet

De laatste jaren hoor je overigens steeds meer kritiek op Prinsjesdag. Ik begrijp dat wel, er wordt -met name op een dag als Prinsjesdag- inderdaad heel veel geld uitgegeven terwijl zoveel mensen het zo hard nodig hebben en dat is eigenlijk niet oké. Ook tegen de plannen van het kabinet (dit jaar een demissionair kabinet) zijn natuurlijk regelmatig protesten en ook daar kan ik me hier en daar in vinden. Dit blog schreef ik echter voor wie het leuk vindt om het eens mee te maken.

Prinsjesdag met kinderen 

Voor kinderen duurt het wachten op de Koning (en de Koningin en de prinsessen) misschien wat lang, maar als het eenmaal begonnen is is er genoeg te zien. Er zijn altijd weer erg veel kinderen aanwezig op Prinsjesdag.  

Combineer je bezoek aan Prinsjesdag eventueel met een wandeling door de Paleistuin. Dit is gewoon gratis. Het ligt achter Paleis Noordeinde, maar je moet even omlopen om er te komen. Voor jonge kinderen is hier een leuke speeltuin.  

Oversteekplaatsen  

Aangezien alles afgezet is kun je niet zomaar overal oversteken of overal naartoe. Het kan dus zo zijn dat je aan de ene kant van een straat staat terwijl je aan de andere kant van de straat wilde staan, maar dat je niet meer over kunt stelen. Houd daar rekening mee als je met anderen afspreekt die van een andere kant komen. Wel zijn er op enkele plekken speciale oversteekplaatsen gemaakt. Als de stoet voorbij is kun je hier oversteken en van te voren ook nog een tijdje. Of het tussendoor ook kan weet ik niet zeker.  

Praktische tips bezoek Prinsjesdag 

  • Neem een powerbank mee, zodat je telefoon niet net leeg is als de koetsen met de Koninklijke familie eindelijk passeren
  • Neem een (navulbaar) flesje water mee zodat je iets te drinken hebt tijdens het wachten 
  • Drink ook weer niet te veel, want toiletten zijn er niet, alleen bij de horeca 
  • Neem iets te eten mee, want na een tijdje word je best flauw van het wachten en er is geen supermarkt vlakbij 
  • Ga niet van je plek anders ben je ‘m kwijt of zorg dat je met z’n tweeën bent 
  • Ga nergens dringen of duwen
  • Hou je niet van lang staan en hoef je niet per se vooraan te staan wandel dan rond 
  • Blijf uit de buurt van eventuele protesten 

Prinsjesdag is leuk om eens mee te maken, voor jong en oud!

Het weer op Prinsjesdag 

Zoals ik al zei was Prinsjesdag 2022 een zonnige dag. Prinsjesdag 2023 zal dat waarschijnlijk niet worden, al kan het natuurlijk altijd meevallen. Voor zover ik nu zie is het in de ochtend half bewolkt met af en toe een zonnetje, maar wordt er precies vanaf 13:00u regen voorspeld. Sterker nog, ik heb voor het online zetten van dit blog nog even opnieuw gekeken en nu kan het zelfs al wat eerder gaan regenen. Jammer! Duik dus onder de bomen op het Lange Voorhout en neem –als je nog niet we bent- een paraplu mee! Update 12:12u: het is nog droog.

Horeca Prinsjesdag 

Zoek je een plek om van te voren of achteraf iets te eten of drinken op Prinsjesdag dan kan dat op diverse plekken rond het parcours. Afhankelijk van waar je wil gaan staan kun je kiezen uit verschillende restaurants en koffiebars op het Noordeinde, op de Plaats, op het Buitenhof, in het Hofkwartier, op het Plein of bij één van de restaurants die je zelf rond de route tegenkomt. 

Overnachten in Den Haag 

Wil je Prinsjesdag echt goed meemaken dan is het slim om in Den Haag te blijven slapen. Boek gewoon een nachtje van dinsdag op woensdag. Wil je vroeg zijn ga dan op maandag al weg. Red je dat niet meer? Volgend jaar kan natuurlijk ook.  

Wanneer is Prinsjesdag 2023?  

Prinsjesdag is op de derde dinsdag van september, dit jaar dus op 19 september 2023.  

Wanneer is het Prinsjesdag in 2024?  

Wil je weten op welke dag Prinsjesdag in 2024, 2025 of 2026 is? Ook dan is het de derde dinsdag van september, dus dat is makkelijk. Prinsjesdag 2024 is dus op 17 september, Prinsjesdag 2015 op 16 september en Prinsjesdag 2026 is op 15 september. En Prinsjesdag 2027 dan? Dat jaar valt het laat: op 21 september 2027. Later dan 21 september is het (logischerwijs) nooit. 

Dagje of weekend Den Haag 

Lukt het je niet om op Prinsjesdag naar Den Haag te gaan? Ga dan een andere keer en neem er lekker de tijd voor. Den Haag heeft zóveel te bieden: musea, shoppen, street art, terrassen, restaurants, strand, natuur, festivals en nog veel meer! 

Meer ‘koninklijke’ blogs:  

Foto’s Prinsjesdag

De foto’s in dit blog maakte ik allemaal zelf. Normaalgesproken mag je de Koninklijke familie niet zomaar fotograferen, maar tijdens publieke evenementen als Prinsjesdag waarop het onmogelijk is aan iedereen toestemming te vragen mag dit wel.

Mocht je jezelf op een foto tegenkomen en dat absoluut niet willen laat het me via mail weten (followmyfootprints.nl met info@ ervoor en zet in het subject Prinsjesdag), dan verwijder ik de foto. Heb je jezelf gespot en vind je dat juist leuk dan kun je de foto delen met een link naar dit blog erbij.

Heb jij Prinsjesdag in Den Haag wel eens meegemaakt? 

voorhout-monumentaal-beelden-den-haag

Voorhout Monumentaal, kunstexpositie in de buitenlucht in Den Haag 

Op een warme namiddag in juni wandel ik onder het verkoelende bladerdek van de lindebomen op het Lange Voorhout in Den Haag. Ik ben er vanwege Voorhout Monumentaal, een kunstexpositie in de buitenlucht, die nog tot en met 20 augustus 2023 te zien is in het Museumkwartier in Den Haag.  

Voorhout Monumentaal 

Voorhout Monumentaal is een tijdelijke tentoonstelling van meer dan twintig monumentale sculpturen, bijzondere beelden en andere creatieve installaties. Het is een initiatief van Pulchri Studio, een bekende Haagse kunstenaarsvereniging en galerie voor hedendaagse kunst.  

Op 3 juni jl. werd de expositie op het Lange Voorhout door prinses Beatrix geopend. Zelf ging ik anderhalve week later. Jij kunt de komende weken ook nog gaan!  

lange-voorhout-den-haag
voorhout-monumentaal-haai
kunst-lange-voorhout
voorhout-monumentaal-zeester
voorhout-monumentaal
strandbeest-lange-voorhout

Wandeling langs kunst op het Lange Voorhout 

Ik start mijn wandeling voor de deur van Escher in ‘t Paleis, het bekende Escher-museum op steenworp afstand van het beroemde hotel Des Indes.

Vanaf daar kom ik de verschillende kunstwerken op het schelpenpad vanzelf tegen. Ook al is het een warme dag, ik wandel grotendeels in de schaduw, dus dat is fijn.  

escher-museum-den-haag

Kunst op het Lange Voorhout

Het leuke is dat de kunstwerken stuk voor stuk erg van elkaar verschillen. Het ene spreekt je misschien meer aan dan het andere. Mij ook, maar ik zag er echt wel wat mooie dingen tussen! Ik heb tientallen foto’s van Voorhout Monumentaal gemaakt, hieronder zie je een selectie.  

Air  

De weerspiegelende bollen voor Escher in ’t Paleis zijn direct al leuk om even te fotograferen. Air heet dit kunstwerk en het is gemaakt door Ronald A. Westerhuis.  

Haai  

Ook de haai valt natuurlijk erg op. Hij is gemaakt door Thijs Trompert, één van de kunstenaars achter ATMosphere. Ze hebben o.a. gave dingen ontworpen voor NETL in Kraggenburg, zoals de Tuureluur en het Cuckoo’s Nest, het Grid en een inflatable golden cloud bij Pulchri.  

voorhout monumentaal haai
schelpen-den-haag

Schelpen en zeesterren

Ik zie een schelpen en een grote zeester. Ook leuk. En een kunstwerk met een gele kruiwagen. Ik probeer alles zo mooi mogelijk in beeld te brengen. Met het felle groen van de bomen erbij ziet het er allemaal extra mooi uit. Ja, dit is absoluut de mooiste tijd van het jaar om over het Lange Voorhout te lopen. Ook al hebben de lente, de herfst en de winter ook wel wat.

Mirroring Memories  

Terwijl ik foto’s maak van Mirroring Memories (Miroir des Souvenirs) van Brigitte Spiegeler zie ik mezelf weerspiegeld in de spiegels. In eerste instantie zie je alleen spiegels en lijsten, maar kijk je langer dan zie je dat er ook andere dingen tussen hangen, zoals foto’s en kleine kunstwerken.  

De kunstenares liet zich inspireren door de beroemde zin van de bekende Couperus: ‘Zo ik iets ben, ben ik een Hagenaar’. Jij als bezoeker, als Hagenaar, of als toerist, kunt jezelf erin zien. Niet één keer, maar vele malen.  

Eva 

Een beeld dat erg opvalt is dat van een blote dame: Eva. Het drie meter hoge beeld is helemaal uit één stuk cederhout gemaakt. Erg knap. Het is gemaakt door de 56-jarige beeldhouwster Elisabet Stienstra.  

Het beeld van Stienstra was eerder te zien op ‘The Female Presence’, een expositie van haar in Groningen. Haar inspiratie haalde Elisabet lang geleden uit een kunstwerk van een Mariabeeld dat ze in Toscane zag. Sindsdien maakt ze vaak vrouwenbeelden waar ze een soort hedendaagse heiligenbeelden van maakt. Een soort nieuwe Maria.  

Los van de twee lichtstralen die uit haar te lijken komen scheen tijdens mijn wandeling de zon ook nog eens precies zo waardoor er nóg twee lichtbundels te zien waren. 

voorhout-monumentaal-tentoonstelling

Het gezicht van deze vrouw deed me overigens denken aan één van de zandsculpturen die 5 jaar geleden op het Lange Voorhout te zien was, maar dat was van een andere kunstenaar.  

Behalve in Den Haag kun je beelden en andere monumentale kunstwerken van Elisabet Stienstra tegenkomen in Amsterdam, Apeldoorn en Wijchen. Of in Museum Beelden aan Zee.  

Beelden Lange Voorhout 

Vervolgens zijn er nog meer kunstwerken te zien. Ik deel hieronder een paar beelden die je achtereenvolgens tegenkomt. Het kan zijn dat ik er een of twee gemist heb.  

voorhout-monumentaal-pulchri

Zitkuip 

Erg mooi ook is de zitkuip van Dré Wapenaar. De Advanced Sit-Pit. Echt een prachtig ontwerp! 

zitkuip-den-haag

Milkman  

Opvallend ook is de man met de koe op zijn hoofd. Milkman heet het en het is gemaakt door Joep van Lieshout. Eerder al was het beeld te bewonderen bij ArtZuid in Amsterdam, Let’s Get Physical in Rotterdam en De Verleiding in Den Bosch.  

koe-lange-voorhout

Animaris Modularius

Ook altijd leuk zijn de Strandbeesten van kunstenaar Theo Jansen. Wellicht heb je ze in een eerder jaar al eens op het strand richting Kijkduin gespot. Hier zie je de Animaris Modularius.

Laatste kunstwerken en Kloosterkerk

Daarna volgen de laatste kunstwerken en dan komt de Kloosterkerk en vervolgens Paleis Kneuterdijk al bijna in zicht.  

voorhout-monumentaal

Kunstenaars Voorhout Monumentaal 

Ik heb niet alle kunstwerken en kunstenaars in dit blog apart genoemd, maar de volledige lijst deelnemende kunstenaars aan Voorhout Monumentaal op het Lange Voorhout is: Armando, David Bade, Marieke Bolhuis, Sjoerd Buisman, Harmke Datema Chang, Willem Hussem, Michael Jacklin, Theo Jansen, André Kruysen, Joep van Lieshout, Lon Pennock, Zeger Reyers, Marisja Smit, Brigitte Spiegeler, Elisabet Stienstra, Joost van den Toorn, Thijs Trompert, Carel Visser, Andre Volten, Dré Wapenaar en Ronald A. Westerhuis. 

Expositie Kloosterkerk en Pulchri  

Behalve op het Lange Voorhout zelf, buiten, zijn er ook in de Kloosterkerk en bij Pulchri Studio zelf nog exposities, schilderijen, sculpturen én videowerken van monumentaal karakter te zien, zowel in het gebouw zelf (in de Mesdagzaal) als in de binnentuin van Pulchri. Zowel Pulchri als de Kloosterkerk liggen ook allebei aan het Lange Voorhout.  

Kunnen kinderen mee? 

De buitententoonstelling op het Lange Voorhout is de hele zomervakantie te zien, dus je kunt er ook prima een keer met je kinderen naartoe. Het is ongedwongen, je kunt komen en gaan wanneer je wil, en ook jonge kids zullen een aantal beelden zeker mooi of grappig vinden. Wellicht dat ze om het vrouwenbeeld moeten giebelen, maar de haai spreekt sowieso aan; net als de koe en ook het strandbeest, de schelpen en de zeester.

Kinderwagen, buggy, rolstoel of rollator

Met een kinderwagen of klein fietsje kun je je ook prima over het het Lange Voorhout voortbewegen. Met een rolstoel of rollator ook. Fietsen is niet de bedoeling. Zet ‘m gewoon even bij Pulchri of ter hoogte van Des Indes.  

voorhout-monumentaal

Koffie bij Lange Voorhout 

Toen ik er wandelde zag ik ook nog een koffiekar vlakbij Des Indes. Staat die er niet dan kun je na afloop een terrasje pakken op het pleintje ‘de Plaats’. Een ijsje bij het IJskabinet halen kan ook. Of wandel de Denneweg of de zijstraatjes ervan in Buurtschap 2005 eens in. Daar is het ook leuk! 

Hofvijver en binnenstad  

Heb je nog niet genoeg van Den Haag gezien? Wandel dan ook nog even naar de Hofvijver. Een wandelingetje langs de Hofvijver is altijd leuk. De binnenstad in kan natuurlijk ook. Of ontdek via mijn blogs nog meer interessante plekken in Den Haag of Scheveningen.  

Hoe kom je bij het Lange Voorhout? 

Het handigst is het om lopend (ook vanaf het station prima te doen) of op de fiets te komen, maar er komen ook trams vlakbij. Kijk zelf even welke tram voor jou het handigst is. Wil je met de auto komen dan kun je parkeren in parkeergarage Museumkwartier: Interparking Museumkwartier op het Korte Voorhout.  

Openingstijden expositie op Lange Voorhout 

De tentoonstelling Voorhout Monumentaal op het Lange Voorhout heeft geen openingstijden. Je kunt er op elk willekeurig tijdstip naartoe, tot en met 20 augustus 2023.  

Openingstijden expositie bij Pulchri Studio 

Wil je ook de tentoonstelling bij Pulchri nog zien? Pulchri is geopend van dinsdag tot en met zondag van 12:00 tot 17:00 uur.  

Openingstijden Kloosterkerk 

De beelden in de Kloosterkerk heb ik zelf ook nog niet bekeken, maar de kerk heb ik met Open Monumentendag toevallig al bezocht.  

De Kloosterkerk is open van dinsdag tot en met zaterdag van 12:00 tot 16:00 uur. 

kloosterkerk-monumentaal

Overnachten in Den Haag 

Wil je in de buurt van het Lange Voorhout en het Museumkwartier overnachten in Den Haag? Dé plek daarvoor is natuurlijk het beroemde hotel Des Indes dat ik speciaal nog weer even op de foto zette, zoals zo vaak al. Uiteraard kun je ook zelf een geschikt hotel in Den Haag uitzoeken.  

Lees hier al mijn blogs over Den Haag en Scheveningen.

hotel-des-indes

Meer kunst zien? 

Naast de vele musea die je in het Museumkwartier kunt bezoeken is er regelmatig kunst in de buitenlucht te zien in Den Haag, zoals laatst de BlowUp Art. En natuurlijk zijn er regelmatig leuke festivals op het Lange Voorhout in Den Haag, zoals laatst Wereldhapjes en in september weer het Embassy Festival en natuurlijk Prinsjesdag. Mis ook Open Monumentendag niet!  

Extra tip: Tot en met september 2023 kun je ook nog een mooie Eschertentoonstelling zien in het Kunstmuseum. Dit ligt niet in het Museumkwartier, maar in het Statenkwartier, op de rand van Scheveningen en Den Haag.  

Alle foto’s in dit blog maakte ik zelf. Meer tips in Den Haag lees je hier.

mosa-den-haag-terras

MOSA, nieuwe hotspot op het Valkenbosplein in Den Haag 

Op het Valkenbosplein, vlakbij café Franklin, waar de Laan van Meerdervoort, de Valkenboslaan, de Beeklaan en de Thomsonlaan elkaar begroeten, en waar eerst Café Madeleine zat, vind je sinds februari Café MOSA, een nog vrij nieuwe hotspot in Den Haag. Leuk voor koffie, maar ook voor een borrel, brunch, lunch of (vroeg) diner.

UPDATE 1 NOV: MOSA wordt BUZA!  

Samen met mijn pubers genoot ik met Pasen van de Paasbrunch bij MOSA. Daarna was het door het natte voorjaar lang wachten voordat er lekker buiten op het plein gezeten kon worden, maar inmiddels hebben we er een aantal weken met mooi weer en zomerse temperaturen op zitten en ben ik er even terug geweest voor een iets zomerser foto. Op het terras in de schaduw is het namelijk ook goed toeven.  

mosa-den-haag

Nieuwe Haagse hotspots 

Ken je MOSA nog niet? Dat is niet zo gek. Het zit niet op de bekendste locatie van Den Haag en er kan zovéél. Het is soms niet bij te houden: nieuwe Haagse hotspots schieten als paddenstoelen uit de grond. Altijd al, maar dit jaar viel het me weer extra op: Nomad Bistro & Wine Bar werd de Zoute Kater, Grapes & Olives werd Tommy’s & Zuurveen, Vincenzo’s werd By Rem, Sant Honorat werd PIET, PIM werd Pomegranate en op de plek van De Bieb kwam Bar Bea. Bekijk hier de foto’s maar.  

Horeca hotspots blijven komen en gaan. Mama Kelly werd Loetje, Whoosah werd Azorra, Oase werd Baia en Flamengo’s Beach werd Otrobanda. Zo kan ik nog wel even doorgaan! DeCup werd CoffeeCats, Cenzo’s werd Kamer, Canterbury Tales wordt de Pizzabakkers, Da Braccini wordt Bowie en ook daar houdt het nog niet bij op.

Update november 2023: Nog maar relatief kort open en toch verandert het alweer: MOSA wordt BUZA! Op 8 december is de Grand Opening van restaurant BUZA. De inrichting is hetzelfde gebleven, dus bekijk dit blog toch nog even!

MOSA 

Hoe dan ook, Café Madeleine maakte plaats voor… MOSA. Al zodra Café MOSA open was zag ik het op Instagram voorbijkomen. Toen ik al die tafeltjes zo gezellig bijelkaar zag dacht ik eerst heel even: waar is dit? Totdat ik besefte dat ik het gewoon kende, het was Madeleine! De indeling was alleen heel anders. Met Pasen besloot ik het eens uit te testen, samen met mijn pubers.  

mosa-hotspot-den-haag

Pasen bij MOSA 

Na jaren thuis paasontbijtjes maken wilde ik op Eerste Paasdag eens samen met mijn pubers leuk buiten de deur ontbijten. De prijzen waren overal pittig, maar bij MOSA viel het zowaar mee. Dat werd dus brunchen bij MOSA.  

Nou is Pasen 2024 nog ver weg, dus dit blog is niet puur voor Pasen geschreven. Voor een cappuccino, een glas wijn, een lunchafspraak of dinner date kun je er natuurlijk ook terecht.   

Valkenbosplein Den Haag  

De eerste keer ooit dat ik het smalle pand op het Valkenbosplein binnenwandelde, ergens in de nullies, liet ik me meevoeren door de grote wandposter van Parijs, die zodanig bevestigd was dat het net leek alsof je echt in Parijs was. Het was één van de eerste plekken ooit waar ik een foto met een smartphone maakte, haha, en die ‘Parijse sfeer’ pakte me meteen.  

Met een café au lait leek het nét alsof ik in la douce France was in plaats van het Haagse plein aan de rand van het Valkenboskwartier en het Regentessekwartier, waar ik woon. Kijk maar, ik heb de foto nog:   

cafe-madeleine

Café Madeleine is MOSA geworden  

Ook al kende ik Café Madeleine sinds het prille begin, de afgelopen 10 jaar was ik er hooguit nog een handvol keren geweest. Aan de plek zelf lag het niet. Waar ik voorheen regelmatig ergens koffie dronk (of gezellig een glas wijn ergens), ging ik sinds corona sowieso nog niet veel de hort op. Wel wandelen en mooie plekken ontdekken, maar naar de horeca wat minder. Hoe erg ik ook kan genieten van een wijntje ergens, en vooral ook lekker uit eten, ik wil óók reizen, en tja, dan moet ik soms keuzes maken. Maar soms miste ik het toch ineens. De hoogste tijd dus om af en toe wat in te halen.  

MOSA Den Haag 

Zondag 10 april, zo’n twee maanden na de opening, stapte ik samen met mijn zoon en dochter MOSA binnen. De Paasbrunch had een fijne prijs (slechts 18,50), zeker gezien het feit dat het één van de nieuwste hippe hotspots in Den Haag was.  

Het was weliswaar geen paasbuffet, maar voor dat geld kreeg je zeker niet weinig. Integendeel, je werd nog bediend ook. Toen ik zag wat er bij zat klonk het al heerlijk. Ook al was het een brunch, we gingen vroeg, voordat de meeste andere gasten kwamen, en dus was het voor ons meer een Paasontbijt dan een Paasbrunch.  

MIMOSA 

De paasbrunch werd in verschillende etappes opgediend. Eerst koffie of thee natuurlik. En een glaasje mimosa met cava. Voor de kinderen de alcoholvrije variant. Pas nu ik dit schrijf gaat er een belletje rinkelen bij het lezen van het woord ‘mimosa’. Mi-mosa. Mi-MOSA! Doorgaans deed mimosa me vooral aan Italië en Internationale Vrouwendag denken, net als bij ons op 8 maart, maar de naam ‘mosa’ zat er ook in natuurlijk! 

Ontbijt of brunch bij MOSA 

We genoten van het ontbijt. Yoghurt met rabarber en zandkoekjes-crumble. Een croissantje met boter en jam. Zuurdesembrood met roerei, gerookte zalm en prosciutto San Daniele. Bananenbosbessenbrood ook nog, een soort cake. Heerlijk allemaal! We genoten volop. Niet alleen ik, maar mijn pubers ook. Die vinden gelukkig sowieso bijna alles lekker.  

Wandpanelen

Er is maar één maar: de houten wandpanelen. Ze zijn mooi, maar mijn ogen doen er iets geks mee. Of mijn brein. Geen idee of ík het alleen zie of dat meer mensen er last van hebben, maar zit je met je gezicht richting streepjeswand, de houten verticale lijnen, dan gaat de muur dansen. Terwijl ik zat te brunchen keek ik naar mijn zoon en dochter en zag ze er als het ware in verdwijnen. Hoe meer ik staarde hoe erger het werd. Een soort optische illusie die vast niet zo bedoeld is. Of zie ik het alleen? Zo snel steeg de cava toch niet naar mijn hoofd? Nou ja, ik zou zeggen: test het eens uit.  

Een volgende keer hoopte ik sowieso lekker buiten te kunnen zitten. Dus ik ging terug voor meer foto’s… 

mosa-den-haag-nieuw

Terras MOSA 

Begin juni was het zo ver. Het was sinds de tweede helft van mei ein-de-lijk mooi weer geworden, dus besloot ik eindelijk het terras van MOSA even met een zonnetje vast te leggen. Voor de foto die nog ontbrak. Voor de deur zitten zoals deze mensen op de foto kan natuurlijk ook, maar het terras van MOSA is namelijk ook niet verkeerd.  

Ik wilde het plein graag in zomerse sferen fotograferen zonder mensen te prominent in beeld, maar dat was lastig, dus deed ik het van een afstandje. Daarna besloot ik maar gewoon even te gaan zitten, alvorens ik door naar Scheveningen zou gaan om strandtenten te fotograferen.  

Nu alle bomen weer groen zijn is het extra goed toeven op het terras en merk je bijna niet dat je vlakbij een druk kruispunt zit. Er staan uiteraard parasols mocht je liever in de schaduw zitten.  

mosa-terras

Menukaart MOSA 

Mocht je naar MOSA gaan kijk dan zelf even waar je zin in hebt. Neem eens iets wat je thuis niet direct maakt. Een Nomad’s Chai Latte? Een Detox Groentesap? Een goed glas wijn? Of gewoon een lekker biertje in de zon? In deze tijd van het jaar met de vele mooie dagen en met de zomervakantie nog in aantocht is dat ook niet verkeerd.  

Eten bij MOSA  

Liever iets eten? MOSA heeft snacks en een shared dining concept. Waar heb je zin in? Oesters? Griekse skordalia? Italiaanse Bruschetta met ansjovis? Gebrande bimi, geroosterd lam of gebakken gnocchi? Kies maar, er kan nog meer. Kijk zelf eens op het menu. In september komt er een nieuwe menukaart.  

Update: MOSA is BUZA geworden. Buza serveert mediterrane gerechten. Je zult er Spaanse en Italiaanse gerechten zien, maar ook Moldavische wijnen.

nieuwe-hotspot-den-haag

Openingstijden MOSA 

Hoewel ik dit blog al weken bijna af had besloot ik net nog even op Insta te kijken en zag dat de openingstijden in juli en augustus veranderen. Dat is goed te weten mocht je willen gaan, anders sta je op een mooie avond misschien voor een gesloten deur. Ze zijn tijdelijk minder lang open in de avond. Jammer, want warme zomeravonden zijn juist zo leuk!  

Dit zijn de nieuwe openingstijden van café MOSA: woensdag tot en met maandag van 9:00u tot 19:00u. Op dinsdag is MOSA gesloten.  

Openingstijden restaurant BUZA

Het nieuwe restaurant BUZA is 7 dagen per week geopend:

  • ma/do/vr van 8:00u tot 23:00u.
  • di/woe van van 08:00u tot 16:00u.
  • zaterdag en zondag van 10:00u tot 23:00u.

Café Franklin  

Ben je er deze zomer net op een moment dat ze al dicht zijn, in de avonduren, wandel dan naar het nabijgelegen Franklin, dat is ook leuk. Ook deze populaire hotspot ken ik alweer jaren. Los van soms borrelen met een vriendin, at ik er wel eens met Kerst én vorig jaar op de vooravond van mijn 50e verjaardag.  

Franklin is dagelijks vanaf 16:00u geopend en in het weekend vanaf 15:00u. Ze zijn open tot half 1 ’s nachts, in het weekend tot half 2.  

Deze foto’s maakte ik eerder eens bij Franklin: 

Tips in de buurt 

Wil je een bezoekje aan café MOSA (BUZA) of café Franklin met iets anders combineren? Dat kan. Ga op zoek naar street art op elektriciteitshuisjes of wandel eens door de Fahrenheitstraat, de Weimarstraat of de Prins Hendrikstraat. Het is allemaal op loopafstand.  

Woon je niet in Den Haag? Ontdek tijdens een dagje Den Haag dan sowieso eens andere Haagse wijken dan het centrum alleen. Het Regentessekwartier, het Energiekwartier, Zeehelden of Duinoord zijn ook allemaal leuk om te bezoeken. Huur eventueel een fiets! 

Liever naar het strand? Bij MOSA om de hoek, op de Beeklaan, pak je bus 21 naar Scheveningen.  

Naar de duinen, het strand of het bos?  

Lees ook mijn blogs met tips in de natuur rond Den Haag:  

Meer koffie  

Meer food 

Volg me op Facebook, Instagram en Twitter. Daar deel ik regelmatig foto’s en leuke tips in Den Haag. Gisteren nog! En reistips en reisblogs vind je er natuurlijk ook!

haagse-wereld-hapjes

Haagse Wereld Hapjes: gezellig food festival met wereldhapjes uit Den Haag 

Dit Pinksterweekend is het weer tijd voor Haagse Wereld Hapjes, een culinair festival in Den Haag. Onder het prachtig groene bladerdek van de lindebomen op het Lange Voorhout kun je genieten van allerlei lekkere wereldhapjes van diverse restaurants uit Den Haag.  

Haagse Wereld Hapjes   

Het festival Haagse Wereld Hapjes (The Hague World Bites) is niet nieuw, maar wel leuk. Je vindt het in het centrum van Den Haag, in het Museumkwartier, vlakbij de Hofvijver.

Vandaag, vrijdag 26 mei 2023, is de aftrap, met ‘Haagse Wereld Hapjes in Concert’, een concert waar je tickets voor moet hebben, maar de overige dagen is het gratis.  

Wanneer is Haagse Wereld Hapjes? 

Het culinaire event is met Pinksteren. Het gehele Pinksterweekend, dus zaterdag 27 mei, zondag 28 mei (Eerste Pinkstrdag) en maandag 29 mei (Tweede Pinksterdag). Ook dan zijn er gedurende deze dagen de hele dag door gratis optredens. Het programma vind je hier.  

Update: Hier zie je verse foto’s van Haagse Wereld Hapjes 2023. Ik was er zaterdag.

haagse-wereldhapjes

Haagse Wereldhapjes restaurants  

De deelnemende restaurants aan Haagse Wereldhapjes 2023 zijn: The Embassy of Food, Ohana (sushi en poké bowls), Ekmekci (Turkse gözleme), Krishna Villas (Indiaas), Awash Valley (Ethiopisch), Botanica, (Dutch cuisine), Bayonne (Baskisch), Burrata (Italiaans), Calla’s, Pan y Vino (Spaans en Portugees), Garuda by Ron Gastrobar (Indonesisch), Kaai 13 (spareribs), The Wings Paradise (wings), Fancy Taco’s (Japanse(!) taco’s), Pieman Bakery (Engelse pies), Goed Volck (burgers) en Het Kroketloket.  

Zowel wereldse gerechten dus als lekkers van eigen bodem. Koffie en zoetigheden ook, zoals The Caffeine Boys, ’t Pannekoekenhuisje, Luciano (ijs) en Madame Cocos (kokosballen).  

Foto’s Haagse Wereld Hapjes  

De meeste foto’s hierboven maakte ik tijdens een eerdere editie van Haagse Wereld Hapjes. De foto’s van de foodtrucks van Fancy taco’s en Madame Coco’s maakte ik vorig jaar september tijdens food festival Rrrollend, een ander festival in Den Haag en die van de Pieman Bakery tijdens de Royal Christmas Fair.

De foto’s van de Turkse Gözleme van Ekmekci, de sushi, de hapjes en de vongole van Burrata en van Ron’s Gastrobar maakte ik op een ander moment. De sushi bij de foodhall in Scheveningen en gewoon bij mij in de buurt.  

Update: Bekijk hier nieuwe foto’s die ik zaterdag maakte op Haagse Wereld Hapjes 2023.

Haagse Wereld Hapjes met kinderen bezoeken 

Vraag je je af of Haagse Wereld Hapjes ook geschikt is om met kinderen te bezoeken? Ja hoor, dit kan prima. Het jaar dat ik er was zag ik kinderen van alle leeftijden, van baby tot dreumes, peuter tot kleuter en ook wat oudere kinderen.  

Zowel stellen als gezinnen en gewoon vrienden of vriendinnen genoten van het zonnige weer, de gezelligheid en lekkere hapjes en drankjes. 

Haagse Wereld Hapjes 2023 

Haagse Wereld Hapjes (The Hague World Bites) is van vrijdag 26 mei tot en met maandag 29 mei 2023. Vrijdag (vandaag) kun je er alleen met een ticket naartoe, de overige dagen is het gratis. Dagelijks vanaf 12:00u. De exacte openingstijden van Haagse Wereld Hapjes zijn als volgt:  

  • Zaterdag 27 mei 2023: van 12.00 tot 24.00 uur 
  • Zondag 28 mei 2023: van 12.00 tot 23.00 uur 
  • Maandag 29 mei 2023: van 12.00 tot 22.00 uur 

Zelf probeer ik dit weekend misschien ook nog even een kijkje te nemen als het lukt. Jij ook? Als je iets op social media post kun je de hashtag #haagsewereldhapjes gebruiken. 

Combineertip Den Haag

Uiteraard kun je een bezoek aan Haagse Wereldhapjes heel goed met iets anders leuks in Den Haag combineren, mocht je van wat verder komen.

Food & Art 

Ga je zaterdag of zondag (1e Pinksterdag) naar Den Haag dan kun je ook de Blow Up Art in Den Haag nog even bekijken. Dat is er vlakbij. Net als het festival is het in het Museumkwartier, waar bovendien ontzettend veel musea te vinden zijn, zoals het Mauritshuis en Escher in ’t Paleis, die beide Pinksterdag open zijn.  

Food & Shoppen  

Combineer je food liever met shoppen dan wandel je zo naar diverse winkelstraten in Den Haag. Veel winkels zijn gewoon open. Ook kun je even een kijkje nemen tussen de vintage kleding bij De Klerenmeisjes in de Foodhallen.  

Food & Beach 

Stad en strand zijn natuurlijk ook prima te combineren. Met de tram of op de fiets ben je zo in Scheveningen. Dus of je nou eerst een strandwandeling maakt en je daarna tegoed doet aan heerlijke hapjes, of eerst wat wereldhapjes proeft en drankjes drinkt en dan voor de zonsondergang naar zee gaat, het kan allemaal.

Boek eventueel een overnachting in Den Haag of Scheveningen en maak er een extra leuk weekend van! Meer tips vind je in mijn tientallen blogs over Den Haag.

Tip: doe eens gek en boek last minute een overnachting in Den Haag of Scheveningen en maak er een extra leuk weekend van! 

Extra tip: Den Haag in september

Komt het er niet meer van om met Pinksteren of nog voor de zomervakantie naar Den Haag te gaan? Ga eens in september naar Den Haag! Ook dan zijn er altijd superveel festivals, van het UIT-festival tot het Embassy Festival, maar ook Open Monumentendag en natuurlijk Prinsjesdag.

Een fijn Pinksterweekend gewenst! 

blowup-art-den-haag-2023

BlowUp Art Den Haag 2023: nieuwe ‘blow up’ kunst in Museumkwartier Den Haag

BlowUp Art Den Haag is terug! Ruim een half jaar na de succesvolle 1e editie van BlowUpArt The Hague kun je vanaf nu tot en met 28 mei 2023 opnieuw 6 kleurrijke opblaaskunstwerken bewonderen in de binnenstad van Den Haag, lekker in de buitenlucht!  

Ik kreeg gisteren al een preview van de nieuwste blow up objecten en zelfs de internationale pers was aanwezig!  

BlowUp Art is hot! 

blowup-art-den-haag

BlowUp Art Den Haag 2023 

De opvallende BlowUp-kunstexpositie in de openlucht is net als vorige keer weer leuk om te zien en te fotograferen. Het is kleurrijk, het is speels. Mensen kijken ernaar, toevallige passanten houden hun pas in, kinderen in kinderzitjes op de fiets wijzen ernaar. Iedereen is verrast.

Wat is dat daar? BlowUpArt maakt nieuwsgierig. 

blowup-art-museumkwartier-den-haag

Nieuwe opblaaskunstwerken in het Museumkwartier in Den Haag. 

Waar is de BlowUp Art in Den Haag te zien?  

Je vindt de nieuwe BlowUp-kunst in het Museumkwartier in Den Haag en allemaal op zeer korte loopafstand van elkaar. Je ziet één kunstwerk in de Hofvijver en eentje op het schelpenpad erlangs, maar daarnaast kun je nog vier kunstobjecten in de directe omgeving van de Hofvijver spotten.  

blowup-art-in-hofvijver

Locaties BlowUp Art Den Haag  

Behalve in en bij de Hofvijver zijn er voor de Berlage Kiosk op het Buitenhof, in de beroemde Passage, aan de zijgevel van Het Nationale Theater (de Koninklijke Schouwburg) en op de glazen uitgang van parkeergarage Museumkwartier aan het Tournooiveld ook toffe kunstwerken te zien.  

De plattegrond met de locaties van de opblaasobjecten zie je verderop in dit blog.  

Kunstenaars BlowUp Art The Hague 

De zes nieuwe kunstwerken van Blow UpArt Den Haag 2023 zijn gemaakt door een zestal Nederlandse en internationale kunstenaars, designers en architecten, waaronder Theo Botschuijver (NL), Lambert Kamps (NL), Paul Cournet (FR/NL), Raw Color (D/NL) en Yamuna Forzani (IT/UK/NL) en Steve Messam (UK).  

Tijdens een wandeling langs de Blow Up Art vertelden de kunstenaars één voor één over hun ‘inflatable art’. Hieronder zie je hun ‘art works’.

Crested van Steve Messam  

Het verzamelpunt voor onze BlowUp Art wandeling was bij Fratelli, een Italiaans restaurant op steenworp afstand van de uitgang van de parkeergarage op het Tournooiveld. Op de plattegrond is Crested nr 2. De nummer 1 ligt net om de hoek, maar wij beginnen even hier. Wauw, wat cool is deze!

Vanaf het terras van de Italiaan valt het rode en puntige art work Crested van Steve Messam direct op. Ook van grote afstand zie je het al. Stil staat het kunstwerk niet; de knalrode punten bewegen in de wind.

Steve Messam is een bekende op het gebied van Blow Up Art. Zijn werk is op meerdere plekken in de wereld te zien. Je zag zijn kunst ook al in de kopfoto van mijn blog over de BlowUp Art The Hague van vorig jaar.

Ik maak wat foto’s met de omgeving erbij. Er passeert net een kleurrijk VW busje, en ook de tram kleurt er goed bij. Ook zie ik het kunstwerk weerspiegeld in de ruit van Fratelli. Het rood matcht mooi met de vlag van Italië.

A big heart van Yamuna Forzani (nr 1) 

Ook een erg tof Blow Up kunstwerk is dat van Yamuna Forzani aan de zijkant van de Schouwburg, het Nationale Theater. ‘A big heart’ heet het, maar je ziet er vooral een kleurrijke planeet of globe in. Of een UVO misschien.

Forzani’s wereldbol staat voor gelijkheid en optimisme. De camouflage-achtige vlekken symboliseren landen en van de vlinders en bloemen word je meteen vrolijk.

De buitenste ring van het object steekt uit, waardoor je het ook van een afstandje kunt spotten. Blijf er niet alleen pal onder staan, maar loop ook even wat verder naar achteren om het kleurrijke kunstwerk beter te kunnen zien. Dan zie je ook de pijl.

Niet alleen het art object is vol kleuren, ook Yamuna zelf oogde kleurrijk. Je ziet haar op m’n foto’s. In een filmpje dat ik opnam vertelde ze over haar BlowUp art. ‘The symbols are going outside’, zegt Yamuna, ‘so it’s like… a kind of… representing going beyond the bounderies’.

Submarine van Lambert Kamps (nr 3) 

In de Hofvijver ligt de rode ‘Submarine’ van Lambert Kamps. Niet iedereen ziet er een onderzeeër in en door sommigen wordt het al een ‘red cucumber’ genoemd, zegt de Groningse kunstenaar. Mij doet het –door de streepjes erop- meer aan een kalebas denken. Het maakt allemaal niet uit.  

‘To be or not to be’ luidt de ondertitel. Soms zakt het kunstwerk namelijk een beetje in, maar wacht je even dan vult het zich weer met lucht en is het er weer. De wind doet ermee wat hij wil.

En waarom rood eigenlijk? Soms zit er niet eens een hele speciale gedachte achter maar moet een kunstenaar het doen met wat hij nog heeft. ‘Ik had nog rode stof liggen’, verklapt de kunstenaar. Als kosten en duurzaamheid ook een rol spelen is het mooi om iets te doen met wat je nog hebt, toch? 

Ik probeerde er even wat originele foto’s van te maken, zowel van een afstandje als van dichtbij.  

schelpenpad-hofvijve

Compressed Cylinders van Raw Color (nr 4)  

Toen ik de Compressed Cylinders al zag terwijl ik naar het afspreekpunt fietste dacht ik eigenlijk dat ze voor de veiligheid opgesloten zaten, zodat er voor de start van de expositie of ’s nachts niks mee kan gebeuren, maar het hoort zo.  

De gekleurde cilinders in de box vullen zich om de zoveel seconden of minuten met meer lucht. Er zit dus echt beweging in, ook al zitten ze ‘gevangen’. Veel toevallige passanten keken ernaar. De kunstenaar vertelde iets over zijn twee jonge kinderen en over zijn speelse kunstwerk: ‘The composition is always changing.’  

Vanaf hier wandelen we over het Buitenhof eerst naar de Passage voor nr 6 en daarna eindigen we bij nummer 5. De volgorde maakt allemaal niet zoveel uit, het is allemaal vlak bijelkaar.  

Ode to the Light Bulb van Theo Botschuijver (nr 6)  

In het midden van de Passage, direct onder de mooie koepel –precies bij de ingang van Galley61– hangt een grote opblaaslamp, gemaakt door de 80 jaar oude kunstenaar Theo Botschuijver. De kunstenaar is zelf niet aanwezig, maar Mary van BinnenhofBuiten vertelt over zijn werk.  

Theo Botschuijver bewijst dat BlowUpArt niet nieuw is, ook al lijkt het misschien iets van deze tijd. Theo maakt dit soort opblaaskunstwerken namelijk al sinds 1967 en heeft veel internationale projecten gedaan.

Ben je wat ouder dan herinner je je wellicht het reusachtige opblaasvarken van Pink Floyd’s Animals uit 1977. Ook in de James Bond film ‘Diamonds are forever’ was begin jaren 70 al werk van Botschuijver te zien. Lees dit artikel uit de Volkskrant maar eens.

Het kunstwerk in de Passage is een ode aan de gloeilamp. Op Amsterdam Light Festival zag je de verlichte lampjes ook al. Vorig jaar kwam er bovendien een boek uit over zijn opblaasobjecten: Playful Inventions.  

Solar Cloud van Paul Cournet  

Als ik het grote ‘kussen’ van Paul Cournet zie op het Buitenhof bij de Berlage-kiosk bij Havana zie krijg ik zin om erop te springen of er juist lekker op neer te ploffen zo met het zonnetje erbij, maar dat kan niet. Het object hangt te hoog tussen de bomen en is bedoeld als kunst.

‘Solar cloud’ heet het wit met oranje object van Paul Cournet. Aan de onderkant staat de tekst ‘Good news’. De bescheiden Paul Cournet (NL/FR) is architect, maar deed ook aan het project mee. De wandeling sluit af met zijn ‘zonnewolk’.

buitenhof-den-haag

Blog BlowUp Art Den Haag 2023 

Aangezien ik –na mijn reeds twee geschreven blogs over de BlowUpArt van vorig jaar- eigenlijk niet van plan was er weer een heel blog over te schrijven en dus alleen wat social media posts zou doen heb ik weinig aantekeningen gemaakt, maar toen ik thuis kwam besloot ik er alsnog een blog van te maken met alle foto’s erin.  

Foto’s BlowUp Art Den Haag 2023 

Ik vind het altijd leuk om de kunstwerken net even anders te fotograferen of een bepaald effect te creëren. Dus niet puur het opblaaskunstwerk an sich, maar ook iets van de omgeving erbij of een net even ander standpunt, zodat mijn foto’s niet slechts één van de vele foto’s zijn die de komende tijd op social media zullen verschijnen, maar dat je er ook een beetje ‘van mij’ in terug ziet.  

BlowUpArt met tulpen, schelpen en voorbijgangers 

Zo zag je op de foto’s die ik maakte niet alleen het BlowUp-objecten en bij een aantal de maker erbij, maar ook tulpen, schelpen en kuikentjes in en om de Hofvijver, bomen, trams en voorbijgangers. En natuurlijk het Binnenhof, van buiten.  

Cocktail 

Na de kunstwandeling werd bij de Havana kiosk (een heuse Berlage kiosk) een heerlijke cocktail voor ons bereid en na nog een praatje met wat medegenodigden wandelde ik weer langs de Hofvijver naar mijn fiets.  

havana-kiosk-den-haag

Tram met kunst?

Onderweg fotografeerde ik een aantal kunstwerken nogmaals. Ik wachtte zelfs even speciaal op de tram, omdat ik een leuk ideetje had.  

Het lijkt bijna of Steve Messam zijn BlowUp Art op de tram gemaakt heeft.  

Pulchri Studio 

Bij Pulchri op het Lange Voorhout kun je eventueel nog ‘The Making Of’ van BlowUpArt 2023 zien, met schetsen en modellen van de blow up kunst in miniatuur. Ik wilde dat ook wel, maar het kwam er niet meer van. 

BlowUp Art The Hague Map 

Wil jij ook graag naar BlowUp Art The Hague toe, dan heb je nog 3 weken de tijd. Het duurt nog tot en met 28 mei 2023. Een plattegrond met alle BlowUp Art in Den Haag zie je hier en kom je ook onderweg tegen:  

plattegrond-blowupart

Hoe kom je bij BlowUpArt Den Haag? 

BlowUpArt Den Haag ligt op loopafstand van het station. In 10 minuten a een kwartiertje wandel je er lekker naartoe, maar even op de tram springen of een fiets huren kan ook. Kom je uit Den Haag, pak dan de fiets. Parkeer je fiets bij de stalling op het Buitenhof.  

Parkeren BlowUp Art 

Kom je met de auto van buiten Den Haag dan kun je parkeren in de parkeergarage van het Museumkwartier bij het Tournooiveld. Wandel je de uitgang Tournooiveld uit dan sta je direct onder het kunstwerk van Steve Messam. Het is tevens vlakbij de Schouwburg, de Hofvijver en het Lange Voorhout. Ook het Plein is vlakbij.  

kunst parkeergarage den haag

BinnenhofBuiten  

BlowUp Art Den Haag is onderdeel van BinnenhofBuiten, een project van The Hague & Partners. BinnenhofBuiten organiseert regelmatig leuke evenementen en activiteiten tijdens de renovatie van het Binnenhof. Curator Mary Hessing van BinnenhofBuiten, de dame in de roze jurk die je bij een aantal kunstwerken terug zag komen, was erbij.  

BlowUp art in Den Haag  

Lukt het je niet om Den Haag in mei te bezoeken, tijdens de BlowUpArt? Geen nood. Een wandeling langs de Hofvijver en door de statige binnenstad van Den Haag is eigenlijk altijd een aanrader.  

Museumkwartier Den Haag  

Het Museumkwartier is sowieso de moeite waard vanwege de vele musea die je dicht bijelkaar vindt, zoals het Mauritshuis, het Haags Historisch Museum, Escher in ’t Paleis, WEST Den Haag, Museum Bredius en de Gevangenpoort, maar shoppen of gezellig een terrasje pakken kan natuurlijk ook.  

Den Haag en Scheveningen 

Combineer een bezoek aan het bekende centrum van Den Haag eventueel eens met het ontdekken van andere leuke Haagse wijken of met lekker uitwaaien aan het strand of chillen bij een strandtent, want ja, die staan er ook weer! Of ontdek eens één van deze leuke lunchadressen met tuin in Den Haag als het mooi weer is.  

Lees ook mijn andere blogs over Den Haag en Scheveningen.   

Overnachten in Den Haag  

Wil je overnachten in Den Haag of Scheveningen dan zijn er genoeg mooie hotels te vinden. Kijk eens op Booking.com naar hotels in de buurt van de Hofvijver en het Binnenhof. Of check de deals van Voordeeluitjes

Blijf zeker eens wat langer dan een dag of een weekend in Den Haag. Ook tijdens een volle week hoef je je niet te vervelen in de Hofstad, en met Scheveningen om de hoek is het wel heel aantrekkelijk!   

Tip: Volg me op Facebook en Twitter, want daar deel ik regelmatig leuke tips in Den Haag, zowel in de stad als aan zee, en zowel natuur als cultuur. Of lees mijn andere blogs over Den HaagScheveningen en omgeving.   

Leuke dingen doen  

Heb je zin om de komende maanden nog meer bijzondere plekken in eigen land te ontdekken? Kijk dan ook eens naar onderstaande blogs:   

  • Land artgekke plekken en bizarre bezienswaardigheden in Nederland.   
  • Verrassend wereldse plekken in Nederland  
  • Street art op elektriciteitshuisjes in Den Haag. Net als de BlowUp Art is street art natuurlijk ook kunst in de openbare ruimte. Lekker buiten en gratis kunst kijken!  

Samen met andere media woonde ik de BlowUp Art wandeling bij op uitnodiging van The Hague & Partners. Alle foto’s maakte ik zelf.

royal-christmas-fair-den-haag

Royal Christmas Fair The Hague: de kerstmarkt in Den Haag 

Ook al weet ik al jaren van het bestaan van de Royal Christmas Fair af, ik was er zondag voor het eerst! Op onze eigen kerstmarkt in Den Haag dus. Ik dacht niks met kerstmarkten te hebben, was altijd wars van elk overdadig kerstgebeuren, maar om eerlijk te zijn: het was eigenlijk best leuk!  

Update 2023: van 7 t/m 23 december 2023 is de Royal Christmas Fair weer!

Dagelijks van 12.00 tot 21.00u kun je langs tientallen kersthuisjes kuieren, onder de door duizenden led-lichtjes verlichte bomen van het romantische Lange Voorhout. Sfeervolle vuurtjes, glühwein en gezelligheid… Ga dus zeker even kijken. Wie weet loop je de Kerstman wel tegen het lijf.

Let op: donderdag 7 december is de kerstmarkt vanaf 17:00u geopend. Op maandag 18 december is de kerstmarkt gesloten.

Royal Christmas Fair 

Ik dacht altijd dat die Royal Christmas Fair een verschrikkelijk kerstmeukachtig iets was, met vooral kerstspullen overal, maar dat is het helemaal niet. Of niet helemaal. Eigenlijk is het gewoon één groot vreetfestijn!  

Zowel met het woord ‘kerstmeuk’ als het woord ‘vreetfestijn’ doe ik de Royal Christmas Fair zwaar tekort, want er is meer te zien en te koop dan kerstspul en bratworsten alleen. Het is een leuke en prachtig gelegen kerstmarkt.  

Wat zie je zoal op de Royal Christmas Fair in Den Haag?  

kerstmarkt-den-haag

Wat vind je op de Royal Christmas Fair? 

Kraampjes met mooie producten uit diverse landen, ik zag vanalles op de Royal Christmas Fair: van luxe handschoenen van rendierleer tot wollen mutsen en warme jassen, houten producten uit de Méditerranée, Nepalees handwerk en Provençaalse lavendel. Vazen en sieraden, noem maar op.  

royal-christmas-fair-nepal

Kerstspullen op de kerstmarkt 

Prachtige handgemaakte kerststerren ook en oké, ook nog wat echte kerstrommel en kerstspullen, tot foute kersttruien aan toe (‘I’m sexy and I snow it’), maar menigeen leek het allemaal juist leuk te vinden. Bij de grote keet van Christmas Village Scheveningen stond zelfs een rij!  

Ik had nooit veel met kerstmarkten. Wars van overdadig kerstgebeuren liet ik de Royal Christmas Fair dan ook jaren links liggen, maar eigenlijk was het best leuk!  

kerstmarkt-den-haag-royal-christmas-fair

Kerstmarkt Den Haag 

Nadat ik zondag eerst in mijn eentje al een kijkje had genomen, wat ondanks de erge kou een drukke en gezellige dag voor de kerstmarkt bleek te zijn, trok ik mijn pubers er dinsdag ook even overheen. Ze waren vrij, dus dat moesten ze even zien. Ook die waren immers nog nooit op een echte kerstmarkt geweest en stiekem vonden ze het volgens mij best leuk.  

Ga bij voorkeur als het donker is, dan is het nog gezelliger!

royal-christmas-fair-den-haag

Royal Christmas Fair met kinderen 

Wil je de Royal Christmas Fair met je kinderen bezoeken, met een baby, peuter of kleuter of juist met je tieners, dan kan dat prima. Het terrein is veilig voor kinderen. Enkel bij een vuurtje hier of daar moet je wel even extra opletten, maar er liepen heel veel mensen met kinderwagens en mensen met jonge kinderen.

Maak zeker een foto in de arrenslee of eentje op de andere fotospot van de kerstman. Een ‘echte’ Kerstman liep er ook nog rond.  

royal-christmas-fair-kerstman

Kerstmarkt Den Haag ervaring 

Jaren werd ik altijd een beetje verdrietig van te veel kerstgedoe. Hoe leuker iedereen het leek te hebben hoe lastiger ik het vond, maar dat heb ik volgens mij wel achter me gelaten nu. Ik genoot oprecht van de sfeer op de Christmas Fair in Den Haag.  

royal-christmas-fair

Is de Royal Christmas Fair een aanrader?  

De Royal Christmas Fair is zeker een aanrader! Plan een dagje Den Haag en kom kijken! Woon je in Den Haag, fiets er dan gewoon even naartoe. Even de gezellige sfeer proeven zoals ik deed. Of ga in 2023!

Wie weet kom je nog wel een bekende tegen en kun je even gezellig een glühweintje drinken samen.

royal-christmas-fair-the-hague

Ik ging puur om wat foto’s te maken en niet om vanalles te gaan kopen, maar dat kan natuurlijk wel. Luister even naar een kerstkoor of haal ergens een drankje. Gewoon even genieten, ik ging ook niet lang.

Praktische zaken lees je onderaan. Nu eerst een filmpje en dan de foto’s!

royal-christmas-fair-kerstmarkt

Filmpje Royal Christmas Fair

Op het filmpje dat ik zondag al op Twitter deelde krijg je ook een goede indruk van de kerstmarkt.

Foto’s Royal Christmas Fair 

Hieronder zie je de foto’s die ik van de kerstmarkt maakte. De meeste foto’s maakte ik afgelopen zondag, maar ook dinsdag nog een paar toen het veel rustiger was, maar toen het met de lichtjes erbij toch sfeervol was.

Ga je echt in het donker, dan is het met alle lichtjes natuurlijk nog sfeervoller!

Ik geef vooral een indruk van het terrein en de kraampjes met producten, maar eten is er ook genoeg, ook iets wat ik nog nooit gezien had en waar ik zelfs nog nooit van gehoord had! Met de food-foto’s erbij werd het zoveel dat ik daar nog een apart blog over wil schrijven, als dat er nog van komt, want het zijn drukke dagen.