Maradona, in Napels kom je hem óveral tegen. De in 2020 overleden voetballegende uit Argentinië is nog altijd springlevend in Napoli. In de wijk Quartieri Spagnoli barst het van de Maradona murals en is er zelfs een heus Maradona-plein, een heiligdom bijna, maar ook elders in de stad stuit je op altaartjes, staan snuisterijen uitgestald en zijn er Maradona-shirts, -sjaals en allerhande Napoli-prullaria te koop.
Maradona in Napels
De legendarische voetbalheld is op verschillende muren in Napels vereeuwigd. Tijdens mijn bezoek aan Napels in de voorjaarsvakantie, samen met mijn kinderen (waarvan één een grote voetbalfan!), kwam ik Maradona dan ook herhaaldelijk tegen. Soms goed verstopt, soms vanzelf, maar er is in elk geval één plek die je echt niet mag missen in Napels. Of eigenlijk twee, want beide plekken zijn een soort ‘bedevaartsplaatsen’ voor Maradona fans geworden.
Welke plekken mag je als voetballiefhebber niet missen in Napels?
In dit blog zie je hoe de beroemde voetbalheld nog altijd vereerd wordt op Largo Maradona, het speciale pleintje in Quartieri Spagnoli met een grote mural van Maradona, maar zie je hem ook op andere muurschilderingen, als foto bij altaartjes, als souvenir of als beeld in bekende steegjes elders in de stad. Je kunt zelfs zijn haar bewonderen in een bar!
Van de Quartieri Spagnoli tot Spaccanapoli en San Gregorio Armeno, Maradona leeft voort in Napels. Ik maakte er vele foto’s van (die je zo ziet) en vertel je waar je precies moet zijn als je ze ook wil zien, maar eerst even iets over Maradona zelf. Waar kwam hij vandaan en waarom waren (en zijn!) de Napolitanen zo dol op hem?
Waar kwam Maradona vandaan?
Diego Armando Maradona werd geboren in 1960, in Villa Fiorito, een sloppenwijk aan de rand van Buenos Aires in Argentinië. Op zijn tiende werd hij ontdekt. Het duurde even, maar vanaf de tweede helft van de jaren 80 werd Diego Armando Maradona een waar icoon.
Maradona speelde begin jaren 80 voor FC Barcelona (Barça) en later voor SSC Napoli (Società Sportiva Calcio Napoli). En natuurlijk voor het Argentijnse elftal.
Maradona
De grootse Maradona was klein van stuk. Met zijn 1.65m was hij een behoorlijk klein mannetje, maar onopgemerkt bleef hij zeker niet. Met zijn donkere krullen viel hij op. En natuurlijk met zijn spel.
Maradona bij Napoli
Napolitanen waren altijd al in de ban van voetbal, ‘calcio’ op zijn Italiaans, maar toen Maradona in 1984 bij Napoli ging spelen (wat op zich best merkwaardig was, want hij kon ook elders terecht), ging het stukken beter met de club en werd Maradona een ware held. Een god bijna!
Napoli kampioen
Dankzij Maradona won Napoli in 1987 bovendien de eerste landstitel. Voor het eerst in de geschiedenis was een club uit Napels kampioen van Italië! Ze wonnen daarmee de ‘scudetto’, wat letterlijk het embleem van het schildje met de drie kleuren van de Italiaanse vlag is.
Argentinië WK gewonnen
Een jaar eerder, in 1986, speelde Maradona voor Argentinië. Dankzij Pelusa, oftewel Pluisje, zoals Maradona vaak genoemd werd, won Argentinië het WK. Andere bijnamen die Maradona had waren ‘El Pibe de Oro’ (de gouden jongen), ‘Ragazzo d’Oro’ op z’n Italiaans en ‘El Diez’, de nummer 10 (zijn rugnummer).
Beste voetballer ter wereld
Niet alleen in Argentinië en in Italië, maar ook in de rest van de wereld was Diego Armando Maradona ongekend populair. Hij werd een van de beste voetballers ter wereld genoemd en past postuum nog steeds perfect tussen al die andere topvoetballers, zoals Ronaldo, Messi, Pele en natuurlijk onze Cruijff.
Maradona werd vaak de allerbeste voetballer ter wereld genoemd.
Maradona was een middenvelder, maar ook één van de allerbeste dribbelaars. ‘Net als Messi’ voegt mijn zoon (13) eraan toe als ik erover begin. ‘Messi is ook een dribbelaar.’ Oké, handig zo’n zoon die dit soort details weet.
De Hand van God
Ook ‘De Hand van God’ weet mijn zoon me haarfijn uit te leggen. Het zinnetje is een begrip geworden na de kwartfinale van het WK in 1986 tegen Engeland, toen Maradona een doelpunt maakte met zijn hand. Was het hands? De scheidsrechter dacht dat Maradona de bal kopte en keurde het doelpunt goed. Maradona zelf verklaarde later met zijn hoofd en ‘de hand van God’ te hebben gescoord.
WK 1986
Het was het WK waar ook ik als veertienjarig meisje voor op de bank zat. Nu, 36 jaar later, kan ik nog altijd meer spelers uit het elftal van 1986 uit mijn hoofd opnoemen dan uit de huidige selectie. Ja, ik ben uit de tijd dat iedereen Gullit, Rijkaard en Van Basten nog kende, ook in het buitenland.
Als je eind jaren 80 in het buitenland was en vertelde dat je uit Nederland kwam was er altijd wel iemand die dan trots die drie namen riep. Net als later Koeman. Zelf heb ik toen ik in 1990/1991 als au pair in Barcelona werkte zelfs een handtekening van Koeman en Cruijff gekregen, op de luchthaven van Barcelona, waar ze (zonder mensen om hen heen!) op een aankomende passagier stonden te wachten.
Maradona in Napoli
Maar goed, nu weer terug naar Napels. Behalve in zijn thuisland was de voetbalvedette namelijk nergens zo geliefd als in Napoli. Maradona paste bij Napoli, ook als persoon. Zijn achtergrond ook. Hij werd er een waar symbool.
In 1987 won Napoli dankzij hem voor het eerst een landstitel. Dat gebeurde daarna nog een keer en ook won Napoli de UEFA-cup in 1989. Samen met Giordano en Careca speelde hij als middenvelder. Met zijn drietjes werden ze ‘MaGiCa’ genoemd.
Maradona liefde
Ook al was Diego Maradona geen Napolitaan èn voetbalde de Argentijn later niet meer voor Napoli, de Napolitanen bleven dol op hem. Het feit dat hij opgegroeid was in een arm gezin in een sloppenwijk in Buenos Aires en dat hij het ondanks dat toch wist te maken droeg daar zeker aan bij. Het schepte hoop!
Maar toen ging het minder met Maradona…
Op Wikipedia las ik dat hij in 1991 geschorst werd bij Napoli, wegens cocaïnegebruik. Ook toen hij nog even voor Sevilla speelde werd hij regelmatig aan de kant gezet omdat hij gebruikte en ook op het WK van 1994 werd hij naar huis gestuurd, vanwege wederom een positieve drugstest.
Toch was dat niet het einde. Integendeel. In 2008 werd Maradona onverwacht bondscoach van Argentinië. Dit was echter van korte duur.
Maradona verslaafd
Maradona was klein zei ik al, maar ook stevig. Vooral de afgelopen decennia was hij erg aangekomen en kreeg hartklachten, maar zijn alcohol- en drugsverslaving wist hij te overwinnen. De laatste jaren van zijn leven leek hij zijn leven iets gebeterd te hebben, ook op het familiare vlak. Het ging dus eigenlijk juist wat beter met hem.
Maradona overleden
Twee jaar geleden overleed hij aan een hartaanval, maar daar was –ondanks speculaties- geen alcohol of drugs bij in het spel. Wel had hij lever-, nier- en hartproblemen. Op 25 november 2020, midden in coronatijd, overleed hij, op zijn zestigste.
Maradona is 60 jaar geworden.
De held herinneren
Na zijn overlijden in 2020 werd in Argentinië drie dagen van nationale rouw afgekondigd, maar ook in Napels waren ze er kapot van. Maradona was hun held! Ondanks de zeer strenge coronaregels in Italië plaatsten mensen toch kaarsjes bij zijn muurschildering in Quartieri Spagnoli. Hun held was heilig!
Maradona verering
Maradona werd altijd al op handen gedragen en door Napolitanen als een god gezien, maar sinds zijn overlijden werd hij op alle mogelijke manieren herdacht en vereerd, onder andere middels murals. Je vindt de muurschilderingen niet alleen op het Maradona pleintje, verstopt tussen de vele steegjes in de Quartieri Spagnoli, de Spaanse wijk in Napels, maar ook op andere plekken.
Maradona mural
De hoge mural van Maradona in Napels is niet nieuw, maar wel nog steeds één van de bekendste murals in Napels. Het is een hele grote muurschildering van Maradona waarop je hem voluit ziet, in het bekende lichtblauwe shirt van Napoli. Ik kan me bijna niet voorstellen dat je deze mural nog nooit voorbij hebt zien komen.
De beroemde muurschildering van Maradona is niet nieuw!
Maradona’s tenue
Op Maradona’s borst prijkt niet alleen de reclame van Mars, maar ook de N van Napoli en natuurlijk de ‘scudetto‘, het embleem met het schildje met de drie kleuren van de Italiaanse vlag, als teken van een gewonnen landstitel. Op zijn witte broekje zie je zijn rugnummer, nummer 10!
Kijk je nog iets beter of zoom je in op z’n gezicht, dan zie je de luiken! Zat daar een raam? Je leest het zo!
Waar is het Maradona pleintje in Napels?
Je vindt de muurschildering van Maradona op Largo Maradona, het ‘Maradona pleintje’ in Quartieri Spagnoli, bij La Bodega de D10S. Google Maps geeft de mural gewoon aan als Murales Maradona, maar je kunt ook op Largo Maradona zoeken.
Largo Maradona
Het pleintje ‘Largo Maradona’ ligt aan de Via Emanuele de Deo, een straat die loodrecht op de bekende winkelstraat Via Toledo loopt. Vanaf metrostation Toledo wandel je er in 10 minuutjes naartoe. Dit metrostation is trouwens sowieso de moeite waard. Beneden is het práchtig! Kijk hier maar.
Maradona heiligdom
Wat het plein bij Via de Deo zo bijzonder maakt is dat het bijna een soort tempel is geworden. Een heiligdom waar Napolitanen hun held nog altijd vereren. En niet alleen Napolitanen, maar ook toeristen.
Neem even de tijd voor het pleintje en de bijzondere sfeer. Het is bijna een soort museum. De vlaggetjes, de foto’s en posters, het altaar in de hoek van het plein. Ook op andere muren zie je foto’s van Maradona, stickers en meer. Sta gewoon even stil en laat de hele Maradona-cultus op je inwerken. Samen met mijn kinderen deed ik het ook:
Largo Maradona is eigenlijk een klein herinneringsmuseum geworden, gewoon in de openlucht.
Maradona plein vroeger
Het Maradona plein is één van de meest typerende plekken in Napels, zeker als het om voetbal gaat. De wijk waar het pleintje ligt bestaat sinds de zestiende eeuw. De ‘quartieri spagnoli’, Spaanse kwartieren, werden gebouwd ten tijde van de Spaanse overheersing in Napels.
Later was het een pleintje als zovelen; niet eens een echt plein, maar meer een stuk open ruimte in de wijk, donker en rommelig. Wel was er een caféetje, waar een groep fanatieke Napoli supporters vaak samenkwam, maar verder was het vooral een parkeerterreintje te midden van de smalle steegjes vol balkonnetjes en toeterende scooters.
Muurschildering op het Maradona plein
In 1990 werd de grote muurschildering van Maradona gemaakt. Meer dan 30 jaar geleden dus al, ruim 32 jaar geleden zelfs! Het initiatief kwam van de Napolitaan Bostik, oprichter van de Teste Matte, een groep Napoli ultra’s die elkaar vaak troffen in het cafétje op het plein.
Bostik vroeg kunstenaar Mario Filardi een gigantische muurschildering van Maradona te maken. Maradona was inmiddels namelijk een icoon in Napoli!
De oorspronkelijke mural op Largo Maradona is al 32 jaar oud!
Mario Filardi
Mario kwam zelf ook uit de wijk en was net als Bostik een fervent Napoli supporter. Hoe gaaf was het dan om dit te doen! Hij werkte een paar dagen aan zijn mega mural, met behulp van buurtgenoten. Ja, de buurt was blij met dit prachtige eerbetoon aan hun grote held.
Drie dagen en twee nachten werkte hij aan de megamural, zonder te eten of te slapen. In het donker werkte hij bij het licht van de koplampen van auto’s uit de buurt, las ik. Het werd een prachtwerk en uniek in een tijd dat street art nog helemaal niet zo bekend was als het nu is. 1990 was het. Nu zie je het overal!
Maradona vervaagde
Helaas werd door de tand des tijds het verval zichtbaar. Door zon, regen, uitlaatgassen en wellicht niet al te beste verf vervaagde de muurschildering. Maradona verdween langzaam. Ook in werkelijkheid, want in 1991 verliet hij de club, tot groot verdriet van de Napolitanen.
Maradona verdween, maar uit hun harten was hij nooit!
Raam in Maradona’s gezicht
De verontwaardiging was dan ook groot toen bewoners van het huis waartegen de muurschildering gemaakt was plotseling een raam in hun muur gemaakt hadden, precies op de plek van het gezicht van Maradona! Zomaar, zonder vergunning. Dat kon alleen in Napels! Of eigenlijk ook daar niet, of juist daar niet. Want ook al was het inmiddels een vervaagde muurschildering, dit pikten de mensen uit de buurt niet. Wat een belediging! Maradona was hun god!
Mario was woedend en dacht erover het gezicht gewoon weer over het rolluik heen te verven, maar hij kon er in zijn eentje niet bij komen, het was te hoog. Jaren en jaren werd het kunstwerk zo gelaten.
Mario Filardi
In een artikel in Il Napolista, een Italiaanse online krant over voetbal, las ik –tijdens het research doen voor dit blog- een openhartig interview uit 2016 met de familie van de kunstenaar.
Mario hield van reizen. Op zijn achttiende vertrok hij voor het eerst naar het buitenland, werkte tussendoor in hotels, o.a. in Sankt Moritz in Zwitserland, maar verbleef ook 4 jaar in Londen. In Madrid ook, en 10 jaar in Frankfurt. Daarna vertrok hij naar Zürich en zelfs Sydney.
‘Gli piaceva girare il mondo’ zegt zijn zus Teresa in het Italiaanse artikel. Mario hield van reizen, hij reisde graag de wereld rond. Ook leerde hij zichzelf verschillende talen. Hij wilde zelfs nog graag Japans leren.
Mario Filardi overleden?
Helaas bleek hij in juni 2010 ineens te zijn verdwenen in Zürich, las ik, onder mysterieuze omstandigheden. Andere bronnen hebben het over Nederland, maar ik neem aan dat de familie het beter weet. Vaag is zijn verdwijning en/of overlijden wel. En triest. Ik heb nog wat langer online gezocht, maar ik kan er verder niets over vinden.
Zijn moeder Carmela zegt nog in het artikel in Il Napolista: ‘Peccato che i migliori artisti vengono rivalutati solo quando muoiono’, oftewel: Het is jammer dat de beste kunstenaars pas gewaardeerd worden als ze er niet meer zijn.
Het interview was uit 2016, het jaar waarin het kunstwerk uiteindelijk na decennia gerestaureerd werd, maar dat had een tijd geduurd.
Restauratie Maradona mural
Jarenlang was er sprake van dat de muurschildering gerestaureerd zou worden, maar waar moest het geld vandaan komen? Uiteindelijk besloot de Napolitaan Bostik, die de opdracht destijds gegeven had, dat er iets moest gebeuren.
Nieuwe bewoner
In het huis met het ongeoorloofde raam woonde inmiddels iemand anders, genaamd Ciro. ‘Non gli piaceva quella finestra, lui non avrebbe mai permesso che si deturpasse Maradona.’ Hij vond het raam niet mooi en zou Maradona nooit misvormd hebben zoals de vorige bewonder had gedaan, las ik in het interview.
In een ander artikel van Il Napolista las ik ook nog over een orecchino (een oorbel) in het oor van Maradona. Er zou oorspronkelijk een briljantje in de muurschildering gezeten hebben, verklaarde een buurvrouw van het raam naast het beruchte raam.
Salvatore Iodice
In 2016 werd er geld ingezameld door timmerman en kunstenaar Salvatore Iodice, ook uit Quartieri Spagnoli. Salvatore is een artista partenopeo, een Napolitaans kunstenaar, die in de wijk bekend staat om zijn ‘recycling’-atelier, La Miniera, lees ik in een artikel met de mooie kop ‘Ai Quartieri Spagnoli l’arte è figlia del riciclo’. Kunst als ‘recycling’. Ik las er pas over toen we alweer terug waren, anders had ik het wel even bezocht, want we sliepen er vlakbij.
Restauratie muurschildering Maradona
Hoe dan ook, Iodice vond dat het kunstwerk in ere hersteld moest worden en dat Maradona zijn gezicht terug moest krijgen. Met het ingezamelde geld en toestemming van de gemeente werd in 2016 gestart met de restauratie. Ook Bostik was hier natuurlijk weer bij betrokken.
Bosoletti
Omdat veel mensen het oorspronkelijk geschilderde en gerestaureerde gezicht van Maradona niet ‘echt’ genoeg vonden, werd uiteindelijk besloten om het nog een keer bij te werken. Hiervoor ging de nog vrij jonge Argentijnse kunstenaar Francisco Bosoletti ermee aan de slag, in 2017. Bosoletti woont in Italië, maar komt oorspronkelijk uit Armstrong in Argentinië.
Bosoletti had net op een hoge muur aan het zelfde pleintje zijn beroemde muurschildering van Isis gemaakt, een muurschildering die je al in mijn blog over beroemde vrouwen, godinnen en heldinnen in Napels zag. Ook elders heeft hij zwartwit-murals gemaakt, van Gent tot Valencia. Een erg mooi kunstwerk ook maakte hij in Bonito, ten noordoosten van Napels. Hij is een ervaren street artist en het bijwerken van het gezicht van Maradona vertrouwden ze hem wel toe.
Maradona moest weer herrijzen.
Maradona en hoop
Voor de Napolitanen heeft Maradona een diepere betekenis. Maradona was voor velen een voorbeeld. Niet alleen een topvoetballer, maar ook iemand vol passie, pijn en emoties. En, meer nog dan dat: het voorbeeld dat verandering mogelijk is, ook als je opgroeit in een wijk waar hoop en succes ver te zoeken lijken. Dromen kunnen werkelijkheid worden!
Maradona-plein
Sinds de dood van Maradona op 25 november 2020, is het Maradona-plein dan ook een nog belangrijker plek geworden voor Napolitanen. Voor zijn dood werd het ook al wel bezocht, maar tegenwoordig is het een ware bezienswaardigheid geworden. Een ontmoetingsplek en herinneringsplek. Voor Napoli-fans natuurlijk, maar ook toeristen willen tegenwoordig allemaal naar het ‘Maradona museum’ toe.
Sinds de dood van Maradona wordt het Maradonaplein nog meer bezocht.
De pandemie, met de strenge maatregelen in Italië, gooide nog even roet in het eten, maar inmiddels –anno 2022- wil iedereen de Maradona-mural weer zien!
Quartieri Spagnoli in Napels gevaarlijk?
Toch doet niet iedereen het, met name toeristen niet allemaal, omdat vaak gedacht wordt dat de Quartieri Spagnoli een gevaarlijke buurt is vol obscure steegjes. Ik vond het juist een heerlijke buurt!
In het verleden werd Quartieri Spagnoli inderdaad vaak als een beruchte buurt gezien, maar toch wandelde ik er als blonde twintiger in 1999 al probleemloos rond. En dit jaar weer. Waar het vroeger werd afgeraden is het tegenwoordig wat gebruikelijker deze voorheen beruchte wijk te bezoeken.
Quartieri Spagnoli is een intense maar tegelijkertijd superinteressante wijk. Ik heb me er niet onveilig gevoeld en vond het juist geweldig er rond te lopen, ook als vrouw alleen, samen met mijn tieners, te midden van toeterende scooters. Alleen met een baby in de wagen of met kleine kinderen zou ik het afraden, of als je niet zo goed ter been bent, maar anders: doen!
De typisch Napolitaanse Quartieri Spagnoli.
Quartieri Spagnoli
Largo Maradona en de Quartieri Spagnoli mag je echt niet missen in Napels. In deze duizelingwekkende wijk zie je het échte Napels! Samen met mijn kinderen sliep ik 2 nachten in de Quartieri Spagnoli (tip: Toledo Lifestyle Suites ligt perfect!) en 1 nacht op een plek met heel mooi uitzicht over Napels (wat ik nog even geheim hou).
Niet alleen overdag maar ook ’s avonds is de Quartieri Spagnoli een superlevendige wijk waar je het echte Napels ziet! Tip: overnacht zelf ook eens in de wijk Quartieri Spagnoli als je naar Napels wil, het is vlakbij de Via Toledo en Plebiscito.
Maradona in Quartieri Spagnoli
Ook elders in de wijk Quartieri Spagnoli zie je Maradona steeds weer op murals, foto’s en andere afbeeldingen. Op m’n foto’s hieronder zie je hem op foto’s in hartjes, hangend in steegjes, op tafeltjes, en op andere murals.
Ik nam de foto’s o.a. in de Vico Giardinetto (de sjaals en de shirts), in de Vico Tre Regine en op de hoek van de Vico della Tofa en de Vico Lungo del Gelso. Mooi ook vond ik deze kleine zwartblauwe mural van Maradona. De mural is gemaakt door Leone Peretti.
Voetbalhelden op het Maradonapein
Behalve Maradona zie je ook Sophia Loren en een immens grote godin Iside afgebeeld op het plein. Daarnaast kun je nog andere voetbalhelden op de muren op het pleintje spotten. Beroemde Italiaanse én buitenlandse voetbalspelers die belangrijk waren voor Napoli.
Voordat ik over de andere spelers op het Maradonapleintje vertel, ga ik eerst nog even verder met Maradona. Je vindt Maradona namelijk op nog meer plekken in Napels!
Bar Nilo
Een plek die ook onlosmakelijk verbonden is met Maradona is Bar Bilo, een klein barretje in het historische centrum van Napels. Wandelend door de Via San Biagio dei Librai (Spaccanapoli) kwam ik er met de kinderen langs. Buiten zie je een speelveld met spelers op de muur en binnen is een klein altaartje met de haar van Maradona.
Bar Nilo in Napels, een ‘bedevaartsplek’ voor Maradonafans.
De haar van Maradona
Mijn pubers wandelden alweer verder, maar dat plukje haar hadden we natuurlijk even moeten bewonderen. Het verhaal erachter ken je misschien wel: in 1987 zat de eigenaar van bar Nilo toevallig achter Maradona in het vliegtuig. Na de landing zag hij dat er wat haren van Maradona op het hoofdhoesje van Maradona’s stoel waren achtergebleven. Die pakte hij en nam het mee. Een stukje Maradona dus. Hoe weinig ook, voor de echte fans zo bijzonder dat het zelfs een beetje een bedevaartsplek is geworden.
‘Il capello miracoloso di Diego Armando Maradona‘, de wonderbaarlijke haren van Maradona, zaten lange tijd achter het glas van een schilderijtje, maar tegenwoordig zit zijn haar in een ronddraaiende doorzichtige kubus. Kijk maar op Instagram bij de locatie Bar Nilo in Napoli en je ziet ‘m.
Heb je er een foto van gemaakt, maar geen koffie gedronken? Dan zou je camera zomaar spontaan uit je handen kunnen vallen staat erbij, dus anders kun je beter geen foto maken. Begrepen? Dus drink die koffie (die ik niet dronk) of lees eerst de ervaringen op Tripadvisor.
Maradona in de Via San Gregorio Armeno
Dwars op de lange Spaccanapoli moet je je vanaf de via San Biagio dei Libari zeker even linksaf de Via San Gregorio Armeno in slaan. Dit straatje wordt ook wel ‘het straatje van de kerststalletjes’ genoemd, want die zie je er het hele jaar door. En het leuke is: tussen traditionele kerstmeuk vind je hier ook voetballers, politici en andere beroemdheden als kerststalfiguurtjes.
Dagelijks wurmen vele toeristen zich door de Via San Gregorio Armeno.
Maradona beeld
Koopwaar met Maradona was er altijd al, maar toen ik met de kinderen in Napels liep, krap 1,5 jaar na Maradona’s overlijden, viel het me natuurlijk extra op, niet alleen vanwege zijn recente overlijden, maar ook omdat mijn zoon zo van voetbal houdt.
Ook stond er een levensgroot Maradona-beeld in het straatje.
Overal Maradona!
Niet alleen te midden van de drukte dook Maradona op, ook in verstopte binnenplaatsjes en zijstraatjes zie je hem. Een vlag, een altaartje, koelkastmagneten, vanalles.
Rugnummer 10
Napoli shirts en sjaals zie je er ook veel. Op elk Napoli-shirt of sjaal prijkt rugnummer 10, een nummer dat voor eeuwig aan Maradona verbonden blijft. Toen Maradona gestopt was met voetballen voor Napoli werd uit respect zijn rugnummer niet meer door de club gebruikt en ook sinds zijn overlijden niet. Nummer 10 hoorde maar bij één iemand en dat was Maradona.
La bodega de Dios
Zoals ik al zei zou ik nog even terugkomen op de andere spelers die op het Maradonaplein te zien zijn, en dat doe ik zo ook, maar er is nóg iets wat je niet mag missen. Tussen de murals van Lorenzo en Mertens (die je zometeen ziet) zit op nummer 62 namelijk een klein Napolitaans barretje: La Bodega de Dios, het barretje op Quartieri Spagnoli waar het eigenlijk allemaal begon. Je ziet de ingang van het barretje op de foto hieronder, achter mijn zoon.
De letters I en O worden gevormd door de cijfers 1 en 0: Bodega de D10S, waarbij de 10 in D10S natuurlijk voor rugnummer 10 staat. En die Dios (God) was natuurlijk Maradona, met rugnummer 10. Hier, in dit barretje, kwam de Teste Matte –de harde kern- samen.
Je kunt er zelfs een ‘Spritz D10S’ bestellen zag ik, in plaats van de bekende oranje Aperol Spritz.
Murals van Juan Pablo Gimenez
Op de Instagrampagina van La Bodega de d10s, zag ik dat er na mijn bezoek aan Napels in augustus nog meer murals van Maradona op het pleintje gemaakt zijn, door Juan Pablo Gimenez. Jammer dat ik die dus net niet heb kunnen zien, want ze zien er gaaf uit!
Hier zie je de murals op het instagramaccount van Juan Pablo Gimenez: Maradona en de ploeg Napoli op het veld, met de tekst Teste Matte in beeld.
Eerbetoon aan Maradona
De Telegraaf meldde toevallig onlangs dat er –als eerbetoon aan Maradona- in november een wedstrijd voor de vrede gespeeld wordt: We Play For Peace. De bekendmaking van deze benefietwedstrijd was op 10 oktober (op 10-10 dus) en was bewust gekozen in verband met Maradona’s rugnummer 10. De wedstrijd is inmiddels op 14 november gespeeld in het Olympisch stadion in Rome. Verschillende internationale topvoetballers deden mee, waaronder Messi.
Voetballers op Maradona plein
Tot slot dan nog de andere beroemde voetballers die op de Maradona plein in Napels vereeuwigd zijn, waaronder de Belg Mertens, de Slowaak Hamsik en de Italiaan Insigne, maar ook Mimmo.
Hieronder zie je welke voetballers vlakbij Maradona op de muren prijken en waarom de Napolitanen weg van ze zijn. De muurschilderingen zijn gemaakt door Leone Peretti die ook andere (mooiere!) murals in Quartieri Spagnoli maakte. Vooral zijn zwartwit murals zijn mooi. Ook Bostik hielp met het schilderen van de voetballers.
Lorenzo Insigne, alias il Magnifico
Naast Sophia Loren (die je in m’n blog over beroemde vrouwen in Napels al zag) zie je een schildering van een jongen die tv kijkt (op een ouderwetse tv) met daarnaast de beroemde voetballer Insigne alias Lorenzo il Magnifico.
‘Sei un di noi’ staat erbij. Je bent één van ons. De 31-jarige Lorenzo Insigne komt namelijk uit Napels. Hij speelde bij de jeugd van SSC Napoli. Afgelopen zomer verhuisde hij naar Toronto.
Dries Mertens
De Belg Dries Mertens –Ciro- is ook een legende in Napels. Ook al voetbalt hij tegenwoordig voor een Turkse club, hij speelde ook voor Napoli. Vergeten zijn de Napolitanen hem echter nog niet. Hij is niet alleen op de muur schuin tegenover de gigantische Maradona vereeuwigd, maar ook prijkt zijn naam nog op herinneringshartjes.
‘Ciro’ noemden de Napolitanen hem. Of ‘Ciruzz’ zelfs. Op Voetbal International lees ik waarom: ‘Ciro is de typisch plaatselijke voornaam die Mertens als geuzennaam verdiende omdat hij doet denken aan Napolitaanse straatjongens, klein en onbevreesd. Denk maar aan Lorenzo Insigne.’
In dit filmpje van juni 2020 dat ik op Mertens’ instagram-account vond spreekt Maradona ook vol trots over hem. Samen met Hamsik heeft Mertens namelijk meer goals voor Napoli gemaakt dan Maradona ooit. Onlangs woonde Mertens de Champions League wedstrijd Napoli-Liverpool bij en kreeg een heldenonthaal.
Samen met zijn vrouw kreeg Dries Mertens in maart dit jaar een zoontje: Ciro Romeo. Op het Instagramaccount van zijn vrouw Katrin ‘Kat’ Kerkhofs staan superschattige filmpjes. Los van zijn naam wel eens gehoord te hebben via mijn zoon kende ik hem eigenlijk helemaal niet, maar hij komt supersympathiek over. Net als de Nederlander Matthijs de Ligt trouwens, die ik afgelopen zondag in Isola di Beau zag.
Marek Hamsik
De 35-jarige Slowaakse voetballer Marek Hamšík, met de bijnaam ‘Marekiaro’ is ook op de muren van Largo Maradona vereeuwigd. De Napolitanen noemden Hamsik Marekiaro, naar het aan de zee gelegen Marechiaro: één van de vele mooie plekken in Napels en omgeving. De naam van de plaats verraadt de schoonheid van de plek al: ‘mare chiaro‘, ‘heldere zee’. Het ligt vlakbij het eveneens geliefde Possilipo.
Vanaf 2007 speelde Hamsik lange tijd bij Napoli en 10 jaar later was hij topscoorder aller tijden van Napoli toen hij in december dat jaar het oude record van Diego Maradona verbrak. Later maakten zowel Marek als Dries nog meer goals voor de club.
‘Sei la storia del Napoli’ staat hieronder bij zijn mural. Je bent de geschiedenis van Napoli. ‘Het verhaal’ van de club Napoli. Niet zo’n grote legende als Maradona, maar zeker van belang!
Domenico Criscito alias Mimmo
Vlakbij het pleintje, in de Vico Concordia, hierboven, schilderde Leone Peretti ook de 35-jarige voetballer Domenico Criscito nog. ‘Mimmo’ is zijn bijnaam en hij komt van oorsprong uit Zuid-Italië.
‘Da figlio del Vesuvio a capitano’ staat op de muur. ‘Zoon van de Vesuvius’ staat er letterlijk, refererend aan het feit dat hij opgroeide in Cercola, aan de rand van Napels, ‘onder’ de Vesuvius, en hij het tot aanvoerder van Genua in Noord-Italië schopte.
Maradona tour in Napels
Ik ontdekte de vele muurschilderingen, beeldjes en Maradona koopwaar gewoon al wandelend met mijn tieners door de stad, en met name in Quartieri Spagnoli, waar we verbleven, maar ga je graag met een tour mee om meer te horen dan zijn er speciale Nederlandstalige Maradona tours te boeken via Ontdek Napels en Local in Napels.
Wij wandelden gewoon zelf langs de vele murals in Napels.
Wandeltour of fietstour in Napels
Een niet-Nederlandse wandeltour door de Quartieri Spagnoli kun je ook via Tiqets boeken. Een fietstour van Baja Bikes is ook altijd een aanrader. Dit kan zowel in het Nederlands als in het Engels. Boek je fietstour in Napels hier.
Maradona mural van Jorit Agoch
De Nederlandse steert art kunstenaar Jorit maakte enkele jaren geleden ook een hele gave mural van Maradona: Maradona, Dios umano, een gigantische mural op een flat in San Giovanni a Teduccio, een buitenwijk van Napels, die ook wel ‘de Bronx’ genoemd wordt. ‘Dios umano’ betekent menselijke god. Het kijkt me een geweldig gaaf kunstwerk om ook nog met eigen ogen te zien, maar bij ons kwam dat er niet van. We konden in die paar dagen niet alles en wilden ook nog een dagje naar Procida.
Maradona mural in Buenos Aires
Maradona’s geboortehuis in de sloppenwijk Villa Fiorito in Buenos Aires werd vorig jaar tot ‘patrimonio nazionale’ uitgeroepen, las ik in de Corriere del Mezzogiorno (waar ik overigens zelf lang geleden overigens ook in stond n.a.v. een record aantal toeristen in Napels in 1999; kijk hier maar).
Op zijn geboortehuis in Argentinië prijkt een mural met de tekst ‘La casa de Dios’, het huis van God. Want ja, zo werd hij gezien.
Ook muralist San Spiga maakte in Argentinië murals van Maradona. San Spiga heeft op heel veel plekken in Argentinië Maradona memorials gemaakt, maar ook in Napels!
Voetbalwedstrijd in Napoli
Voor mijn zoon had ik het leuk gevonden het stadion van FC Napoli te bezoeken of er een wedstrijd te zien. Een Nederlandse vriendin die in Napels gewoond heeft, deed dit een paar maanden voor ons bezoek ook met haar zoons. Zij woonde echt een wedstrijd van SSC Napoli 
bij, wat voor de beleving van het ware Napoli natuurlijk wel top is.
Kijk op de website van SSC Napoli als je meer wil weten of boek een voetbalreis naar Napels!
Stadion Napels
Het voetbalstadion van Napels heet het Stadio Diego Armando Maradona, wat voorheen het Stadio San Paolo was. Na het San Siro in Milaan en het Stadio Olimpico in Rome is het Stadio Diego Armando Maradona (voorheen Stadio San Paolo) het grootste stadion van Italië.
Ik had een bezoek aan het stadion op mijn lijstje staan, maar toen ik zag dat het erg ver van de stad af lag, helemaal in de wijk Fuorigrotta, liet ik het erbij. We konden ook gewoon op zoek gaan naar Maradona murals. Ook dat leek mijn zoon al heel leuk!
Wat te doen in Napels
Uiteraard is er nog veel meer te zien en te doen in Napels. Bekijk alle mogelijkheden hier eens: bezienswaardigheden in Napels en ontdek Napels zelf.
Blogs over Napels en omgeving
Ik schreef nog niet zo veel over Napels, maar in 3 dagen tijd maakte ik meer dan 1.000 foto’s, dus saai is het zeker niet! Lees anders onderstaande blogs alvast:
- Beroemde vrouwen in Napels
- Citytrips in Europa
- Met bus en trein naar Zuid-Italië
- Tips in Napels en omgeving
Ook schreef ik over Rome, Bari, Matera, Puglia, Sardinië en Sicilië. Check hier al mijn blogs over Italië.
Reisgids Napels 2022
In 2022 kwamen er meerdere reisgidsen over Napels uit. Zoek je een recente reisgids Napels kies dan voor Time to Momo Napels, ANWB Ontdek Napels en Amalfikust, Wat en Hoe Napels en Amalfikust of Capitool Top 10 Napels en Amalfikust.
Mijn Napels
Wil je Napels net als ik op eigen houtje gaan ontdekken dan kun je uiteraard een reisgids Napels aanschaffen, maar vind je het leuk om net iets meer te lezen, te zien en te weten te komen dan is het boek Mijn Napels van Saskia Balmaekers (van het blog Ciaotutti) ook een aanrader.
Specifiek over het voetbalpleintje kun je ook lezen op het blog Local in Napels. Zij organiseren ook tours voor het geval je liever niet alleen gaat of als je het leuk vindt meer details te horen.
Boeken over Maradona
Wil je meer weten over Maradona, bestel dan het boek Mijn Maradona van Henk Spaan, Op zoek naar Maradona van Sjoerd Mossou of Guillem Balague’s boek over Maradona.
Informatie over Maradona
Voor het schrijven van dit uitgebreide blog raadpleegde ik vele Italiaanse krantenartikelen om net iets meer te weten, meer details, dan wat ik vluchtig googelend kon vinden. Tevens heb ik diverse voetbalartikelen geraadpleegd om het een en ander te achterhalen, niet alleen Nederlandse, maar ook Italiaanse en Engelstalige. Een erg goed stuk over Maradona, dat bovendien een mooie sfeerbeschrijving van de stad geeft, is een artikel op Mundial Mag: Naples is pregnant with Diego Maradona. Andere artikelen noemde ik in het blog al.
Blog over Maradona
Tijdens mijn bezoek aan Napels in maart dit jaar besloot ik al over Maradona te gaan schrijven. Uiteindelijk begon ik aan het blog naar aanleiding van de wedstrijd van SSC Napoli tegen Ajax, afgelopen oktober 2022. Het schrijven van dit blog was veel werk, maar het is me toch gelukt het af te ronden voor 25 november, Maradona’s sterfdag, nu 2 jaar geleden.
In dit blog staan affiliate links. Koop jij via z’n linkje of banner een product of dienst dan krijg ik een klein beetje commissie en daar ben ik uiteraard blij mee. Met het blog op zich verdien ik namelijk geen geld.
Ik bezocht Napels twee keer, afgelopen maart met mijn kinderen en eerder al in 1999. Alle foto’s in dit blog maakte ik in maart 2022.
