Dat niet Madrid maar het Zuid-Italiaanse Bari ‘de stad van Sinterklaas’ is weet je waarschijnlijk wel. Dat de San Nicola basiliek met de relikwieën van Sint Nikolaas daar staat weet je misschien ook. Maar dat je er (nog tot en met eind 2020!) een tentoonstelling kunt bezoeken die helemaal gewijd is aan de tradities rond Sinterklaas in de wereld vond ik wel verrassend.

San Nicola, Sinterklaas, in Bari!

Sinterklaasviering in verschillende landen

Gezien de vele discussies zou je bijna niet meer over Sinterklaas (en vooral Zwarte Piet) durven schrijven, maar ik wilde hier toch nog even aandacht aan besteden. Het gaat hier namelijk niet zo zeer om óns Sinterklaasfeest, de viering van Sinterklaas zoals we dat in Nederland kennen, maar juist ook om de Sinterklaasviering in andere landen. Ik zag het op een tentoonstelling in Bari, in Italië.

Update 2021: de expositie is niet meer te zien, maar dit blog over hoe Sinterklaas in het buitenland gevierd wordt is nog steeds interessant om te lezen!

Sinterklaas tentoonstelling

Ik ontdekte de tentoonstelling per toeval. Omdat het regende in het juist zo leuke Bari zocht ik een binnenactiviteit. Ik besloot Castello Svevo te bezoeken. Aan de buitenkant zag ik namelijk dat er een aantal exposities waren én het was nog een gratis museumdag ook!

Mostra di San Nicola

Wat schetste mijn verbazing? Er was een Sinterklaas-tentoonstelling: La mostra di San Nicola dei bambini e delle bambine. Deze tentoonstelling bleek niet alleen leuk voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen! Gewoon voor iedereen! Ik was echt verrast dit tegen te komen!

Een leuke en zeker ook nog leerzame expositie, want ik wist nog niet alles!

Sinterklaas uit Turkije

In veel landen geloven kinderen dat Sinterklaas uit Spanje komt, maar ‘officieel’ komt hij uit Turkije. Dat verhaal ken je ongetwijfeld. Niet? Nou, even kort dan: Sint Nikolaas is geboren in de Turkse plaats Patara en werd later benoemd tot bisschop van Myra.

Patara, de geboorteplaats van Sinterklaas

Patara is overigens een ontzettend mooi en authentiek stukje Turkije, vlakbij Kas en ten zuiden van Olüdeniz waar ik ook geweest ben. Het ligt aan een prachtig strand en je vindt er zeer betaalbare kleinschalige accommodaties. Pensionnetjes vooral. Voor wie niet van de grote resorts is is dit echt een aanrader!

Lees ook: De mooiste kust van Turkije.

San Nicola in Bari

San Nicola stierf op 6 december. Het exacte jaar is niet duidelijk, maar het moet ergens in de vierde eeuw na Christus geweest zijn. De relikwieën van San Nicola zijn pas vele eeuwen later, in 1087, vanuit het huidige Turkije door Italiaanse zeevaarders meegenomen naar Bari en liggen nog altijd in de speciaal voor San Nicola gebouwde San Nicola Basiliek, ook in Bari. Het is dan ook een ‘bedevaartplek’ geworden.

Sinterklaas in het buitenland

Niet alleen in Nederland wordt Sinterklaas gevierd, ook elders in Europa is het een traditie. Van België, delen van Frankrijk en Luxemburg tot Italië en Oost-Europa. We vieren echt niet alleen in Nederland Sinterklaas. Het meest interessant vond ik dan ook dit gedeelte van de expositie:

Waar wordt Sinterklaas gevierd?

Op de kaartjes onder de wereldkaart kon je lezen wat Sinterklaas in elk land betekent en hoe het gevierd wordt:

Sinterklaas in Italië

In Italië wordt Sinterklaas vooral in het Noord-Italiaanse Zuid-Tirol en het Zuid-Italiaanse Puglia gevierd. Waar op de meeste plekken in Italië vooral La Befana (de heks) het kinderfeest is (net als in Spanje wordt dat op 6 januari gevierd, alleen heet het in Spanje Los Reyes, Driekoningen), wordt er in sommige regio’s toch ook echt San Nicolò (San Nicola) gevierd.

Kinderfeest San Nicolò

Het kinderfeest San Nicolò (San Nicola), speciaal voor de bambini, de kinderen dus, zie je o.a. in de steden Triëste, Treviso, Val di Fassa (Trentino) en Val Gardena (Zuid-Tirol). Ik googelde even en kijk, die San Nicolò ziet er toch echt uit als onze Sinterklaas: wie is San Nicolò?

Hieronder lees je ook nog wat. San Nicola komt dus ook in sommige delen van Italië met ‘doni per i bambini’, geschenken voor kinderen.

Sinterklaas in Nederland

Ook was ik natuurlijk benieuwd wat ze over Nederland schreven of lieten zien. Oké, er zijn nog maar weinig kinderen die klompen hebben (wat ik hieronder lees), maar traditioneel gezien was dat wel het verhaal. Zwarte Piet, de ‘ayutante scuro’ het zwarte hulpje van Sinterklaas, wordt er wel ook nog in genoemd…

Sinterklaas in de wereld

Ook buiten Europa zijn sommige landen bekend met Saint Nicholas of San Nicola. Hier zie je hoe het overal gevierd wordt en wat wereldwijd de gebruiken rond Saint Nicholas zijn: St Nicholas customs. Soms weer heel anders dan wij gewend zijn!

Hoe wordt Sinterklaas gevierd in de wereld?

Wie zoet is krijgt lekkers

In veel landen wordt het feest van Sinterklaas met zoetigheid gevierd. Kinderen (en volwassenen) kunnen middels grote pizzavormige puzzels (met pizzapunten als puzzelstukken) ontdekken wat waar gegeten wordt met Sinterklaas.

Waar wij pepernoten (kruidnoten) en taai taai hebben, hebben de Belgen vooral speculaas.

Boxemännchen

In Luxemburg eten ze Boxemännchen:

Lebkuchen

In Duitsland eten de kindertjes Lebkuchen:

Sinterklaas van chocola

Niet alleen bij ons in Nederland, maar ook in Puglia eten ze Sinterklazen van chocola.

Nikulden

In Bulgarije eten mensen tijdens Nikulden, het Bulgaarse Sinterklaasfeest, ribknik. Ribnik is een traditioneel visgerecht uit Bulgarije. Dit is het verhaal erachter:

Sinterklaasbier

En wist je dat Sinterklaas ook iets met bier heeft?

Niet alleen in Nederland en België kwam er wel eens Sinterklaasbier op de markt, ook in Italië kennen ze speciaal Sint Nikolaas bier: birra San Nicola.

Sinterklaasdingen en -tradities

Ik zag sinterklaaskaarten, sinterklaas postzegels, sinterklaasspeldjes, sinterklaaszakken, sinterklaasboeken, in het Nederlands, maar ook in het Frans.

Daar liep ik dan, nota bene in Italië, zomaar ineens luisterend naar Nederlandse sinterklaasliedjes!

In vitrines stonden speculaasplanken en mallen, Sinterklaas chocola uit het buitenland en andere giocatolli.

Sinterklaas playmobil

Ook zag ik er Sinterklaas en Zwarte Piet van Playmobil. Die zwarte pieten van Playmobil heb ik zelf ook nog ergens thuis trouwens en schijnen nu echte collectors items te worden. Online zijn ze niet meer te vinden of alleen voor hele hoge bedragen. Wel is deze Playmobil Sinterklaas nog te koop.

De man met de zak

Werd er tegen jou vroeger vast ook wel eens gezegd dat als je niet lief was dat je dan in de zak mee naar Spanje ging (wat mij niet eens zo’n gek idee leek), in heel veel landen is een ‘man met de zak’. Niet altijd een Sinterklaas, maar meer een soort boeman.

Wortel in schoen

En die wortel in een schoen? Waar wordt dat allemaal gedaan?

Is de expositie leuk voor kinderen?

Niet alleen voor volwassenen is het een leuke expositie, maar juist ook voor kinderen. Sinterklaas is er immers voor hen! Kinderen kunnen puzzelen, tekeningen maken, verhaaltjes vertellen, dingen zien en het een en ander leren.

Caro San Nicola

Hier konden ze iets aan Sinterklaas schrijven. Lieve Sinterklaas. Beste Sinterklaas…

Aanrader?

Ik zag hier en daar een klein foutje, maar ik vond het toch echt een hele leuke tentoonstelling. Ook als je straks in het voorjaar of in de zomer in Bari bent is het de moeite waard om dit even te bezoeken.

Waar is de Sinterklaastentoonstelling?

De Mostra di San Nicola is in Castello Svevo:
Castello Svevo
Piazza Federico II di Svevia, 4

Meer informatie vind je op de website Mun Bam.

Wat kost het?

De toegang tot het kasteel waar de expositie is is voor volwassenen 9 euro (relatief duur), maar voor kinderen onder de 18 gratis! Behalve naar deze tentoonstelling kun je (met het zelfde kaartje) ook naar de andere tentoonstellingen in het kasteel.

Tot wanneer is de tentoonstelling te zien?

De tentoonstelling is te bezichtigen van woensdag (mercoledì) tot en met maandag (lunedì) van 8:30 tot 19:30. Op dinsdagen gesloten.

De tentoonstelling is er nog tot en met eind 2020!

Sinterklaas tentoonstelling in Nederland

Ook in Nederland kun je trouwens naar een Sinterklaastentoonstelling: het Huis van Sinterklaas. Elk jaar is het in de Sinterklaasperiode, speciaal voor jonge kinderen. Gisteren, 5 december, was de laatste dag. Het was in het Museum Catharijneconvent in Utrecht.

Nog even terug naar Bari:

San Nicola Basilica

Zoals ik al zei moet je zeker ook een kijkje nemen in de San Nicola Basilica in het oude centrum van Bari, want je kunt Bari niet verlaten zonder de bedevaartskerk gezien te hebben. Het is echt een must see! Ik ging ook en ik vond het weliswaar niet de mooiste kerk ooit, maar ga zeker naar binnen, o.a. voor de crypte met de relikwieën.

Ben je in Bari dan moet je ook zeker naar de Basiliek van Sint Nikolaas! Dit vond ik overigens wel heel mooi:

Donkere Sinterklaas

Binnen zie je dat de echte Sint Nicolaas donker was…

Pietendiscussie

Ik hoor je al denken: ‘Maar de Pietendiscussie dan?’ Ik wil de Pietendiscussie niet op mijn blog laten oplaaien, maar op dit filmpje hieronder (dat ik in mei op de expositie zag) waren ze in elk geval nog zwart. Wellicht dat er inmiddels iets over de pietendiscussie bij staat nu; dat weet ik niet.

Ik merk zelf dat ik er in de loop der jaren wel anders tegenaan ben gaan kijken. Dacht ik jaren geleden nog ‘Het is gewoon een leuke traditie en laten we het houden zoals het is’, later besefte dat ík het als kind als leuke traditie heb gezien, maar dat dat niet voor iedereen opgaat, en dat zou natuurlijk wel het mooiste zijn. Dat er dus het een en ander anders gaat inmiddels snap ik heel goed. Dat het er daardoor soms echter juist ook weer zo fel aan toe gaat vind ik dan weer lastiger.

Festa di San Nicola

Niet alleen in december is het overigens Sinterklaas. Het feest van San Nicola wordt jaarlijks groots gevierd in Bari, in mei. De heilige Nicolaas is namelijk ook de beschermheilige van de stad. Dit feest vindt vooral in Bari plaats, maar ook op enkele andere plekken in Puglia.

Komend jaar is de Festa di San Nicola van 6 tot 9 mei 2020.

Bari

Kortom, wil je meer weten over de echte San Nicola of over de Sinterklaastraditie in Europa, dan moet je Bari, de basiliek èn de tentoonstelling bezoeken. Tot nu toe heb ik over Bari alleen een blog over Bari bij regen geschreven, maar Bari is nog veel mooier en leuker dan dat! Sowieso is Bari de moeite waard, niet alleen vanwege de San Nicola in Bari! Bari heeft een mooi oud centrum met heerlijke steegjes om doorheen te dwalen.

Matera

Vanuit Bari kun je gemakkelijk per trein naar het ontzettend mooie Matera reizen! Een stad als deze heb je nog nooit gezien! Dit jaar -2019- (nog net dus) is het bovendien culturele hoofdstad van Europa!

Puglia

Natuurlijk kun je vanuit Bari ook het prachtige Puglia ontdekken. Puglia heeft erg mooie stranden en ontzettend leuke plaatsjes. Je kunt mooi wandelen in Puglia (ik deed dat begin maart al!) én heerlijk eten in Puglia. Nou, dat zijn redenen genoeg om te gaan toch?

Dus… op naar Bari!