Afgelopen donderdag nam ik een duik in de culturele geschiedenis van Scheveningen èn van Nederland. In museum Muzee in Scheveningen bezocht ik de foto expositie Ode aan Nederland, een reizende fototentoonstelling met Nederlandse gemeenschappen in traditionele klederdracht in de hoofdrol. Fotograaf Jimmy Nelson was tijdens de perspreview in Scheveningen persoonlijk aanwezig.

Fotograaf Jimmy Nelson  

Bij het horen van de naam Jimmy Nelson gaat er misschien niet direct een belletje rinkelen, maar zeg ik Before They Pass Away dan wellicht wel. Want ja, Jimmy maakte dit prachtige fotoboek over verdwijnende volkoren wereldwijd, een groot project waarvoor hij tweeëneenhalf jaar lang naar de moeilijkste bereikbare plekken op aarde reisde om inheemse volkeren te fotograferen.  

‘Ik heb geen opleiding sinds mijn 17e’, vertelt Jimmy Nelson in Muzee. De Britse fotograaf werd geboren in Sevenoaks, een stadje ten zuidoosten van Londen, maar woont al sinds de jaren 90 in Amsterdam. Hij is getrouwd met Ashkaine Hora Adema en vader van 3 kinderen. Jimmy spreekt vloeiend Nederlands, alleen zijn accent verraadt hem nog.  

De reizen van Jimmy Nelson  

In zijn jeugd woonde Jimmy Nelson in Afrika, Azië en Zuid-Amerika, maar het echte reizen en de liefde voor fotografie kwam als jongvolwassene. Op zijn negentiende maakte hij zijn eerste lange reis: een jaar lang doorkruiste hij Tibet, te voet. Met zijn toen nog kleine camera legde hij alles vast. Na zijn reis door Tibet werd hij professioneel fotojournalist en reisde voor zijn werk naar conflictgebieden als Joegoslavië, Kashmir en Afghanistan. Ook trok hij decennia geleden al voor een boek door China, maar de grote bekendheid kwam met Before They Pass Away, waarvoor hij naar de verste uithoeken van de wereld reisde.

Boek over Nederland

Maar… toen kwam corona en waren verre reizen plotseling onmogelijk. Reizen überhaupt. En dus zocht ook de reislustige fotograaf het dichter bij huis. Net als ik als reisblogger mijn eigen Den Haag herontdekte, van heideveld tot hyacintenbos, van Hollandse duinen tot hooglanders en andere geheimen zoals verstopte street art in de hofstad, gewoon door steeds weer nieuwe straten in te fietsen en zijweggetjes in te wandelen, deed hij dat ook, in het hele land, van vissersdorp tot vestingstad. Even geen Maori’s, Miao, Mundari en Maasai meer, geen Papoea’s maar polderlandschappen. Zo kwam het dat hij zich ook begon te interesseren voor de klederdracht in Nederland. Hij zag in hoe bijzonder de traditionele dracht eigenlijk is en kreeg steeds meer oog voor de Nederlandse cultuur van weleer en de ‘communities’ die dit nog steeds (uit)dragen.  

Between the Sea and the Sky 

Jimmy Nelson portretteerde een twintigtal gemeenschappen in Nederland, allemaal in hun traditionele kledij. Hij deed dit op een voor hun vertrouwde of kenmerkende plek, van Friesland tot Zeeland. De foto’s hiervan staan in het prachtige fotoboek Between the Sea and the Sky.  

Dit meer dan 500 pagina’s dikke koffietafelboek is natuurlijk een prachtdocument; niet alleen voor Nederlanders, maar ook voor de rest van de wereld. Op Jimmy Nelson’s website staat: “Between the Sea and the Sky […] will take you on a captivating journey through the rich heritage and fading traditions of the Netherlands. Dive into the heart of Dutch culture as Jimmy Nelson showcases twenty communities adorned in traditional dress, offering a glimpse into their distinct ways of life. Discover the coastal villages, ancient towns and awe–inspiring landscapes which have shaped these unique communities.” 

Tentoonstelling Ode aan Nederland  

Wil je de prachtige fotografie in het echt bewonderen dan is een bezoek aan Muzee een must. ‘Ode aan Nederland’ heet de foto-expositie in Scheveningen waar je de door Jimmy gemaakte foto’s van mensen in klederdracht uit verschillende delen van Nederland ziet.

Tijdens de opening van de tentoonstelling zegt Jimmy Nelson: ‘Ik wilde laten zien hoe tradities nog steeds leven en aan nieuwe generaties worden doorgegeven.’ 

Klederdracht in Nederland 

Bij klederdracht denk je misschien aan traditionele plaatsen als Volendam, Marken, Urk, Staphorst, Nunspeet en Spakenburg, maar er zijn nog veel meer Nederlandse steden, dorpen en regio’s waar klederdracht werd (en deels nog wordt) gedragen, van de Veluwe tot Walcheren, van Arnemuiden tot Axel, van Huizen tot Hindeloopen, van Katwijk tot Tholen, en van Rijssen tot Scheveningen. Jimmy wilde dit laten zien.  

‘Genietend van het beroemde licht begon ik aan een pelgrimstocht.’

Ode aan Nederland in Muzee 

Middels de foto’s hieronder, die ik allemaal tijdens de perspreview in Muzee maakte, krijg je een indruk van zijn werk.  

‘Liefde!’ roept Jimmy, terwijl hij een gebaar naar ons allen maakt. ‘Liefde is belangrijk!’ Hij legt het uit met een voorbeeld uit zijn verleden. Het gebrek aan zelfliefde als kind en de verandering die hij doormaakte door zijn reizen en de fotografie. ‘De liefde die ik door de jaren heen heb gevonden wilde ik terugbrengen naar de gemeenschap en de wereld, via de tentoonstelling.’  

Is Ode aan Nederland een mooie tentoonstelling?  

De tentoonstelling is niet zo heel groot, maar de foto’s die getoond worden zijn prachtig. Jimmy heeft de mensen die de klederdracht dragen prachtig in beeld gebracht. Niet alleen mooi qua lichtval, maar ook de details: een blik opzij of naar achteren, dat soort foto’s spreekt me erg aan. En natuurlijk de plekken waar de foto’s genomen zijn, van de heide in Huizen tot ‘Het paard van Marken’. En ons eigen Westduinpark.  

Jimmy zegt, zoals ook op een muur in het museum te zien is: ‘Toekomstige generaties moeten voorouderlijke tradities zien als een erfenis voor de rijkdom van de mensheid.’  

Klederdracht in Scheveningen 

‘De laatste dame die hier in Scheveningen nog dagelijks klederdracht droeg is twee jaar geleden overleden,’ vertelt Jimmy, ‘maar echt verdwenen is het nog niet.’ Ook al kom ik het zelf niet vaak meer tegen, op Vlaggetjesdag zag ik de Scheveningse klederdracht wel. Eén van de vrouwen herkende ik van een foto die ik afgelopen juni op Vlaggetjesdag maakte. Ik postte er foto’s van op Facebook en Twitter (X).  

Foto’s klederdracht Scheveningen 

Op onderstaande foto’s die ik tijdens de opening maakte zie je vrouwen in de traditioneel Scheveningse klederdracht, gedragen door een speciale Scheveningse klederdrachtgroep die bij de opening van de expositie in Muzee aanwezig waren. Vooral vrouwen, maar ook een paar mannen en een kind. De mensen die je op mijn foto’s ziet zijn ook in de expositie te zien.  

‘Bewaar wat er is, laat het zien en vertel het verhaal eromheen van de mensen die het dragen,’ zegt Jimmy. En inderdaad, het is zonde als dat verloren gaat en mooi om het in deze tentoonstelling te tonen, zodat het hopelijk in stand blijft.  

Ode aan Nederland spel  

Speciaal voor de expositie Ode aan Nederland is ook het Ode aan Nederland-spel bedacht. Een spel waarmee je dieper in de schoonheid van de Nederlandse tradities duikt.  

Ode aan Nederland ansichtkaarten  

Stuur je nog graag eens ouderwets een kaartje? Dan zijn deze prachtige ansichtkaarten van Ode aan Nederland natuurlijk een must have. Leuk ook om cadeau te doen aan oma of opa, de buurvrouw of wie dan ook.  

Tot wanneer is de foto expositie Ode aan Nederland in Muzee te zien? 

De fototentoonstelling Ode aan Nederland van Jimmy Nelson is vanaf nu tot en met 30 juni 2024 te zien in Scheveningen. De expositie hangt in de hal en enkele zijruimtes en kamers in Muzee. In de hoofdzaal is bovendien extra aandacht voor klederdracht en historisch Scheveningen.  

Tot en met 30 juni 2024 kun je Ode aan Nederland in Scheveningen bezoeken!  

Muzee Scheveningen 

Museum Muzee in Scheveningen is sowieso een bezoek waard. Het museum is gevestigd in een negentiende-eeuws schoolgebouw en biedt ruimte aan verschillende exposities, zowel permanente als tijdelijke. Het is een museum voor en door Scheveningers, maar ook voor jou, als bezoeker van Scheveningen interessant om eens naartoe te gaan als je meer wil weten over de geschiedenis van het vissersdorp en de badplaats Scheveningen.  

Muzee is dé plek voor een duik in de geschiedenis van Scheveningen.  

Historisch Scheveningen  

Twee schilderijen in de hoofdzaal van het museum laten belangrijke momenten in de historie van Scheveningen zien. Op het schilderij dat de landing van Prins Willem verbeeldt zie je o.a. de gedenknaald van Scheveningen, een monument dat nog altijd langs de boulevard van Scheveningen te vinden is. De gedenknaald herinnert aan het vertrek van Prins Willem V in 1795 en de aankomst van Willem I op 30 november 1813 op het strand van Scheveningen.  

Is Muzee leuk met kinderen?  

Een bezoek aan Muzee met kinderen kan zeker. Muzee is een leuk en interessant museum om met kinderen te bezoeken. Je kunt er onderwater kijken in de blijvende tentoonstelling ‘Explore life below sea level’, een bewegend schip betreden en meer. 

Ontdek hoe gevangen vis bewaard werd op zee of wandel langs traditionele strandstoelen en een oude badkoets. En… hoe zit het nou eigenlijk met zeemonsters? 

Cultuuranker  

Muzee is een zogeheten cultuuranker, vertelt conservator Madelène Donkerwolke. Het museum wil cultuurparticipatie aanwakkeren en sociale cohesie bevorderen. Een voorbeeld hiervan is niet alleen deze prachtige fototentoonstelling van Jimmy Nelson over klederdracht in Nederland, maar ook een expositie over Duindorp.  

Expositie Mijn Duindorp 

Naast de expositie Ode aan Nederland kun je tot en met 4 mei 2024 bovendien de expositie ‘Door de ogen van jonge Duindorpers’ bekijken. Het zijn foto’s gemaakt door kinderen uit Duindorp, een wijk aan zee waar je als dagjestoerist normaalgesproken niet zo snel komt, tenzij je bekend bent met het Zuiderstrand waar ik al oneindig vaak foto’s van gemaakt en gedeeld heb.  

 Adres Muzee  

Muzee Scheveningen, Neptunusstraat 90-92, 2586 GT Den Haag 

Waar ligt Muzee?

Muzee ligt in Scheveningen. Vanaf Muzee wandel je in 10 minuten naar zee. Het Circustheater is nog dichterbij. Het Kurhaus en De Pier liggen op 15 minuten wandelen. Leuk weetje: Een foto van mij van het Kurhaus werd afgelopen jaar m’n foto met de meeste likes op Instagram.  

Op de foto zie je Diliana van Rijn die mee was op de persdag en wel even model wilde staan.  

Scheveningen op de fiets ontdekken 

Het is overigens ook heerlijk om Scheveningen lekker op de fiets te ontdekken. Heb je een NS-abonnement of persoonlijke kortingskaart dan kun je natuurlijk een OV-fiets huren vanaf Den Haag Centraal of Den Haag Hollands Spoor. Heb je dat niet dan kun je vanaf 10 euro per dag een Haagsche Stadsfiets huren. Dit kan in het centrum van Den Haag (Bierkade 19), maar ook in Scheveningen zelf (Keizerstraat 27), vlakbij de boulevard, niet ver van het eindpunt van tramlijn 11. 

Hotel in de buurt van Muzee 

Zoek je een hotel in de buurt van Muzee dat mooi past bij de geschiedenis van Scheveningen, dan is niet alleen het beroemde Kurhaus een optie, maar denk ook eens aan het bijzondere Boulevard hotel Scheveningen. Ook dit hotel vind je (op oud beeld) terug in Muzee, maar ik fotografeerde het onlangs nog -in het voorbijgaan- vanaf de boulevard. 

Wandelend over de boulevard valt dit karakteristieke gebouw erg op, vooral door het bijzondere vakwerk dat mij een beetje aan Duitse vakwerkhuizen of die in Colmar in de Elzas doet denken. Het pand is ontworpen door Johannes Mutters. Casa Maria staat boven de deur, in Jugendstil-stijl. Leuk voor wie eens in een charmant familiehotel wil overnachten, met zeezicht natuurlijk.

Boulevard hotel Scheveningen

Scheveningen 

Ben je in Scheveningen en bezoek je graag musea mis dan ook Museum Beelden aan Zee niet. Ik schreef er al eens over naar aanleiding van mijn bezoek aan een eerdere tentoonstelling in Beelden aan Zee. Ook Madurodam is natuurlijk een must see! Je ziet er heel Nederland in miniatuur!

Bezoek je Scheveningen met jonge kinderen, dan is Sealife altijd een succes. Of ga naar het Legoland Discovery Centre!

Musea in Den Haag en Scheveningen

Wil je meer musea in Den Haag bezoeken ga dan zeker ook naar Panorama Mesdag, Escher, het Mauritshuis en het Kunstmuseum. Tip: hier vind je meer meer musea en uitjes in Scheveningen. Lees ook zeker mijn andere blogs over Den Haag en Scheveningen voor meer inspiratie.  

Waar is Ode aan Nederland nog meer te zien?  

Begin dit jaar startte de expositie in erfgoedmuseum Het Warenhuis in Axel en momenteel is hij dus in Scheveningen te zien. Lees je dit in de zomer pas en heb je de fototentoonstelling Ode aan Nederland in Muzee gemist? Deze zomer reist de expositie nog naar de volgende plekken in Nederland:  

• Museum Dokkum in Dokkum, Friesland, 2 juli t/m 26 september 2024 
• Zaans Museum in Zaandam, Noord-Holland: 28 september t/m december 2024  

Museum in Zaandam  

Vind je de foto’s van Jimmy Nelson mooi of hou je van portretfotografie en een rijkdom aan culturen, dan vind je de fotografie in het Museum of Humanity in Zaandam waarschijnlijk ook mooi. Ook daar ben ik geweest. Een unieke locatie met een mooi verhaal prachtige foto’s.  

Typisch Nederland  

Ga je naar Zaandam bezoek dan niet alleen het Zaans Museum (waar Ode aan Nederland nog naartoe gaat), maar ook de Zaanse Schans en World of Windmills.  

Volendam, Marken en de Zaanse Schans in één tour kan ook. Je leest er meer over in mijn blog Dagje toerist in eigen land: Marken, Volendam en de Zaanse Schans. Extra tip: in Amsterdam mag je This is Holland niet missen. Dat is zó gaaf!

Hou je van Holland ga dan zeker eens naar This is Holland!

Exposities van Jimmy Nelson 

Foto’s van Jimmy Nelson zijn ook regelmatig op andere plekken te zien.

Afgelopen winter nog was werk van Jimmy Nelson te zien bij Fabrique des Lumières, waar ik toevallig met Pasen nog was voor ‘Dutch masters’, de Hollandse Meesters, waarvan je al een kort filmpje kon zien in mijn stories op Instagram (en inmiddels bij de highlight HOLLAND).

Toen Gustav Klimt vorig jaar in Fabrique des Lumières te zien was was ook Jimmy’s expositie ‘The Last Sentinals, heroes from near and far’ er te zien. Gaaf!  

Dit jaar kun je de coverfoto van zijn boek over Nederland ook op de Veluwe tegenkomen. Jimmy’s vrouwen in klederdracht staan namelijk als zandsculptuur in Garderen. Tickets daarvoor boek je hier: Zandsculpturen in Garderen.  

Bekijk ook zijn Instagram-account om up to date te blijven: Jimmy Nelson Official. Als je hem volgt blijf je beter op de hoogte van nieuwe projecten. Uiteraard kun je Muzee ook volgen en als je dan toch bezig bent, volg mij dan ook voor andere leuke uitjes in eigen land én natuurlijk reizen en vakanties.  

Boeken van Jimmy Nelson  

Between the Sea and the Sky

Before They Pass Away

Homage to Humanity

Jimmy Nelson Foundation

Zit je in het onderwijs? Via de Jimmy Nelson Foundation zijn ook lesprogramma’s te verkrijgen. Je kunt super leerzame lessen downloaden over diverse volkeren. Ook handig voor en spreekbeurt! Je vindt de pdf’s onder het kopje Cult-ED:

• The Kazakhs, semi nomaden in Mongolië  
• The Marquesans, de inwoners van de Marquesas Eilanden (Frans-Polynesië)  
• The Dutch 

Dochter van een fotograaf en reiziger 

Mijn eigen vader –Henny Miltenburg– reisde overigens als fotograaf ook de wereld over, net als Jimmy Nelson veelal naar minder voor de hand liggende bestemmingen, zoals Brits Guyana, Groenland en Siberië. Van donker Afrika tot Antarctica, van de poolgebieden tot de Pantanal. De ene keer zat hij dagenlang op een expeditieschip om ergens te komen, de andere keer verbleef hij wekenlang bij de Kraho indianen diep in de Amazone. Het afgelopen decennium sloeg hij een andere weg in en organiseerde prachtige autorally’s in eigen land waar nu de laatste paar van gepland staan. Hij stippelde routes uit speciaal voor Defenders, old timers en andere mooie auto’s. Met auto’s heb ik zelf weinig, maar de liefde voor fotografie heb ik niet van een vreemde.  

Boeken voor wie de wereld wil ontdekken of open staat voor andere culturen  

Wil je ook de wereld ontdekken? Ik schreef al vaker reviews over reisboeken. Kijk er eens naar.  

• Wereldse plekken in Nederland  
• 1000 plekken die je gezien moet hebben  
• Hoe word ik wereldreiziger  
• Het reisboek dat je gelezen moet hebben  

Ode aan Scheveningen 

Ik bezocht de tentoonstelling Ode aan Nederland in Muzee Scheveningen tijdens ‘Ode aan Scheveningen’, een speciaal georganiseerde persdag ter gelegenheid van de opening van het strandseizoen. Op uitnodiging van The Hague & Partners fietste ik samen met een groepje bloggers, fotografen, content creators en journalisten langs verschillende musea en exposities om de bijzondere historie en culturele rijkdom van de badplaats te ontdekken.  

Alle foto’s in dit blog maakte ik zelf, maar de oorspronkelijke foto’s die je in de expositie ziet zijn natuurlijk van Jimmy Nelson. In een aantal gevallen maakte ik (detail)foto’s van zijn foto’s, om je een indruk te geven van zijn mooie werk. Deze foto’s (alsmede alle andere) mogen niet zomaar elders gebruikt worden.